Prof. De Hart: Kerken moeten meer openstaan voor individuele zoekers
DEN HAAG. Mensen binden zich niet aan organisaties die op vaste tijden samenkomen, maar zoeken naar datgene wat bij hun leefstijl past. Kerken moeten daarop inspelen zonder tekort te hoeven doen aan hun boodschap.
Dat stelt prof. dr. Joep de Hart in toelichting op een rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau over het maatschappelijk middenveld.
In het rapport ”Verenigd in verandering: grote maatschappelijke organisaties en ontwikkelingen in de Nederlandse civil society”, dat donderdag is verschenen, schetsen dr. Hanneke Posthumus, dr. Josje den Ridder en prof. dr. Joep de Hart de ontwikkelingen in aantallen leden en donateurs van meer dan 140 grote maatschappelijke organisaties. Daaruit blijkt ook dat het aantal leden en donateurs in de kerk sterk afneemt.
Reden voor paniek voor de kerken?
„Nee, want het gaat om algemene ontwikkelingen in de gehele samenleving die niet alleen kerken raken, maar ook milieuorganisaties of sportverenigingen. Mensen zijn wel bereid om zich ergens voor in te zetten, maar doen dat op afstand, in de vorm van projecten. Kerken hoeven zich niet af te vragen wat zij dan verkeerd doen als er steeds meer leden afhaken, maar zouden zich meer moeten richten op mensen buiten hun doelgroep, de individuele zoekers. Mensen hebben een toenemende behoefte aan beleving en willen persoonlijk aangesproken worden, niet vanuit een vaste boodschap. Jongeren mijden de kerk omdat ze vinden dat die te veel gericht is op ouderen. Kerken zouden er verstandig aan doen zich te verstaan met deze sociologische ontwikkelingen, zonder daarmee afstand te doen van hun karakter van een geloofsgemeenschap. Mensen kiezen per levensfase wat voor religie bij hen past en gebruiken daarvoor steeds meer internet, niet alleen als informatiebron maar ook als contactmiddel.”
Bent u pessimistisch over de toekomst van de kerken?
„Nee, het zou goed kunnen dat kerken onverwachts weer groeien. We moeten af van het beeld dat het met alle kerken slecht gaat, want er zijn er ook die stabiel zijn of zelfs –zoals evangelische en pinksterkerken– groeien. De traditionele secularisatiethese dat mensen minder religieus worden naarmate ze moderner worden, wordt allang niet meer door wetenschappers aangehangen. Wereldwijd groeit religie en is Noordwest-Europa een uitzondering. De secularisatie is een zaak van reorganisatie van religie in plaats van geloofsafval. Iedereen moet zich instellen op de uitdagingen van een nieuwe tijd, waarom zouden de kerken dat niet doen?”
