Iran houdt de wereld nog wat langer aan het lijntje

Een vol jaar hadden de onderhandelaars zichzelf gegeven. Na twaalf maanden praten zou er een akkoord op tafel moeten liggen waarin afspraken zijn vastgelegd over een drastische inperking van de Iraanse nucleaire activiteiten. In ruil daarvoor zouden de internationale sancties tegen de Islamitische Republiek worden versoepeld of zelfs geheel worden opgeheven. Dat alles om de vrees weg te nemen dat Iran in het geheim aan de ontwikkeling van kernwapens werkt.

Maandag verliep de deadline. Gedurende de dag werd al duidelijk dat een overeenkomst er niet in zat. En dus zochten diplomaten uit beide kampen naar een fatsoenlijke uitweg om het mislukken van de besprekingen te maskeren. De Iraanse president Rohani stelde vast dat de kloof tussen de gesprekspartners kleiner is geworden. „Er is werkelijke en wezenlijke vooruitgang geboekt”, liet de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Kerry, optekenen. Waar die vooruitgang in bestaat, blijft vooralsnog onder de onderhandelingstafel verborgen.

Zijn Russische ambtgenoot Lavrov stelde zich iets kwetsbaarder op. Binnen drie tot vier maanden moeten de onderhandelingen leiden tot de grondbeginselen van een akkoord, is zijn verwachting. Daarmee stelde hij –weliswaar onder voorbehoud van een verwachting– een nieuwe voorlopige tijdslimiet in het verschiet. En op 30 juni moet de zaak definitief worden beklonken.

Nu kunnen verwachtingen altijd worden bijgesteld. En grondbeginselen vormen een rekbaar begrip. Feit is dat er na een jaar praten nog niet eens grondbeginselen zijn overeengekomen. Ondanks de versmalde kloof van Rohani en de werkelijke en wezenlijke vooruitgang van Kerry lijkt de voorspelling van Lavrov daarom vooralsnog erg optimistisch.

Het uitblijven van een akkoord tussen de P5+1-landen (VS, Rusland, Groot-Brittannië, Frankrijk, China en Duitsland) en Iran lag ook wel in de rede. Teheran heeft steeds het recht geclaimd er een atoomprogramma op na te mogen houden. De Iraanse verrijkingscentrifuges draaiden dan ook tijdens de onderhandelingen op volle kracht door. Inspecties door de atoomwaakhond IAEA zijn door Iran de afgelopen jaren stelselmatig geweigerd. Nieuwe nucleaire installaties werden gebouwd – veelal ondergronds of in bergwanden.

Het verschil met eerdere gespreksrondes is dat de internationale sancties tegen Iran het land kennelijk nu echt pijn doen. Cijfers over dalende overheidsinkomsten en gebrek aan bepaalde goederen staven die conclusie ook. Anderzijds weet Teheran via omwegen de strafmaatregelen te omzeilen. Dat kan mede de verklaring zijn dat er nog steeds geen akkoord op tafel ligt.

Iran houdt de wereld nog wat langer aan het lijntje

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?