Hoeders van Iran houden voet bij stuk
De machtige Raad van Hoeders heeft zondag een veto uitgesproken over een wijziging van de kieswet waartoe het Iraanse parlement had besloten om de uitsluiting van duizenden hervormers van de verkiezingen van komende maand ongedaan te maken.
Een lid van het parlement heeft dat gezegd. Het besluit van de raad zal de politieke chaos in Iran vermoedelijk verder vergroten. Progressieve politici dreigen en masse met een verkiezingsboycot.
Het door hervormers gedomineerde parlement had de Raad van Hoeders eerder op de dag onder druk gezet door de kieswet aan te passen. De gewijzigde wet bepaalde dat de raad alleen nog kandidaten van verkiezingsdeelname kan uitsluiten als met overtuigende bewijzen kan worden aangetoond dat ze niet geschikt zijn voor het parlementswerk.
De wet werd door het parlement als „driedubbel urgent” aangemerkt. Het parlement kan een wet dit predikaat geven als het meent dat de grondrechten ernstig worden bedreigd of het land in groot politiek of militair gevaar verkeert. Het was voor het eerst sinds de islamitische revolutie van 1979 dat het parlement een wet aannam uit deze categorie, de hoogste die er is.
Net als elke andere wet moest ook de gewijzigde kieswet door de Raad van Hoeders worden goedgekeurd. De raad, waarvan de leden door ayatollah Ali Khamenei worden aangewezen, controleert of de wetgeving al dan niet strijdig is met de islam.
President Mohammad Khatami en parlementsvoorzitter Mahdi Karroubi stelden zaterdag dat het besluit van de Raad van Hoeders om meer dan 3000 hervormers uit te sluiten van deelname aan de verkiezingen indruist tegen „de Iraanse democratie”, omdat het betekent dat naar 190 van de 290 parlementszetels geen hervormers kunnen dingen. Khatami en Karroubi gingen niet zo ver dat ze opriepen tot een verkiezingsboycot. De verkiezingen zijn gepland voor 20 februari. Iran is een islamitische republiek, waarin op dit moment echter sterke democratische tendensen werkzaam zijn.
De hervormingsgezinde president Khatami zou in een brief aan de conservatieve Raad van Hoeders sterke kritiek hebben uitgeoefend op de instelling, zo meldde het Iraanse studentenpersbureau Isna zaterdag. Khatami zou in de brief schrijven dat de huidige politieke situatie in het land niet strookt met de waarden van een „religieuze democratie.”
„Verkiezingen waarin er geen competitie is voor 190 van de 290 zetels in het parlement zijn onverenigbaar met een religieuze democratie”, aldus Khatami. De president zegt dat het oneerlijk is dat de kansen van een bepaalde groep worden vergroot door de andere groep te elimineren.
Khatami heeft zaterdag met parlementsvoorzitter Karroubi ook een gezamenlijke verklaring uitgegeven waarin zij stellen dat „een fundamentele revisie” nodig is om eerlijke en vrije verkiezingen te krijgen. De twee trokken daarmee openlijk het woord in twijfel van de voorzitter van de Raad van Hoeders, Ahmad Jamati. Jamati zei vrijdag tijdens het avondgebed dat hem tijdens een ontmoeting met Khatami en Karroubi niets was gebleken „van verschillen tussen ons over de principes.” Khatami en Karroubi willen dat Jamati de inhoud van de besprekingen bekendmaakt.