De predikant uit Kampen zou zaterdag spreken op de 25e bondsdag van de Bond van Mannenverenigingen der Gereformeerde Gemeenten, in Woerden. Vanwege een begrafenis in zijn eigen gemeente kon hij echter niet komen. Zijn referaat, met als titel ”Ons gevoel een vals kompas – Gods Woord een vaste grond”, werd nu voorgelezen door bondsvoorzitter ds. A. A. Brugge uit Ede.

Bedrieglijk

„Emoties doen iets met ons”, stelde ds. IJsselstein in zijn lezing. Emoties passen bij mensen in een postmoderne cultuur. „Maar er is geen mens zonder gevoel, dus is er ook geen geloof zonder gevoel. Het oprechte geloof raakt ook ons menselijk gevoel.”

De echtheid van het geloof blijkt evenwel niet uit het gevoel, aldus de predikant. „Het gevoel is vaak een vals kompas. Ons hart is bedrieglijk. De duivel kan alles namaken. Zijn vervalsingen kunnen levensecht zijn.”

Oprechte en valse gevoelens zijn door ons niet van elkaar te onderscheiden. „Een oprecht geloof zal in de toekomst aan de vrucht te kennen zijn. Oprecht geloof leidt tot buigen voor God en voor het Woord.”

Buigen voor God noemde ds. IJsselstein geen verandering van emotie, maar een verandering van positie. „Een hoogmoedig hart wordt ootmoedig. Ootmoed is geen emotie, maar is nederigheid van hart. Het is verandering van positie.”

De Bijbel wijst voortdurend op het gevaar misleid te worden door emoties en gevoelens. Zo gaat een tijdgeloof soms gepaard met heftige emoties. Ds. IJsselstein: „De duivel weet daar wel raad mee. Hij is in staat alles op zijn manier na te bootsen. Maar het oprechte geloof kan zelfs geloven als het niets voelt. Nooit werpt de Bijbel ons terug op ons gevoel. Een oprecht gelovige vindt nooit houvast in zijn gevoel. Hij kan slechts houvast vinden in en kan alleen bouwen op het Woord van God.”

Psychisch lijden

G. van Veldhuisen, ambtsdrager in het Zeeuwse Waarde, verzorgde het tweede referaat over de verhouding tussen gevoel en geloof, maar dan vanuit zijn ervaringen in het pastoraat. Van Veldhuisen is behalve leraar biologie aan het Calvijn College (locatie Kerkpolder) sinds 1997 vanuit de particuliere synode Zuid van de Gereformeerde Gemeenten als pastoraal werker werkzaam onder psychiatrische patiënten.

Verschillende soorten psychische nood liet hij de revue passeren, waaronder depressies, fobieën, persoonlijkheidsstoornissen en psychotische stoornissen. Mensen kunnen vaak niet aanvaarden waarom psychisch lijden hen overkomt, zo zei hij. „Er zijn er die God ter verantwoording roepen of alles gewoon over zich heen laten komen. Anderen kunnen en mogen het accepteren.” In de kerk ontmoet Van Veldhuisen weliswaar nog steeds onbegrip en taboes, „maar ook steeds meer een open oor en een liefdevol oog.”

Steun bieden aan een psychisch zieke begint volgens de pastoraal werker „bij onze innerlijke houding tegenover de zieke.” Deze barmhartige houding is naar zijn mening de belangrijkste voorwaarde voor het troostende en ondersteunende gesprek.

Daarnaast dient er de bereidheid te zijn om te luisteren. Nabijheid en trouw zijn de pijlers in de omgang met depressieve mensen. Bij God zijn geen hopeloze gevallen, stelde hij. „Niet altijd is er zicht op volledige psychische gezondheid. Maar het geloof kan wel kracht en troost geven in tijden van angst, zwakheid en moedeloosheid. Het geloof is immers de band die met Christus verenigt. Tegelijkertijd is het de hand die al Zijn weldaden aanneemt. Die twee zijn onafscheidelijk met elkaar verbonden.”

Ds. Bakker nieuwe voorzitter

De Bond van Mannenverenigingen kreeg zaterdag een nieuwe voorzitter: ds. E. Bakker (56) uit Scherpenisse. Hij volgt ds. Brugge op, die onlangs het beroep aannam dat de Netherlands Reformed Congregation in het Canadese Lethbridge op hem had uitgebracht. De predikant uit Ede was zeven jaar voorzitter van de bond.