Dat meldden de betrokken onderzoekers in het jongste nummer van het vakblad Cell Transplantation. Het is –ondanks tal van pogingen– voor het eerst dat wetenschappers kunnen melden dat een stamceltherapie is geslaagd bij een patiënt met beschadigde zenuwen in het ruggenmerg.

De man, Darek Fidyka, raakte verlamd vanaf zijn borstkas toen hij in 2010 meerdere malen in de rug werd gestoken met een mes. Voor de experimentele behandeling werkten Poolse chirurgen samen met wetenschappers in Londen.

De BBC mocht de man de afgelopen jaren volgen: de periode dat hij de ingreep onderging en aan zijn revalidatie werkte. De documentaire werd gisteravond uitgezonden op de Britse televisie.

Al kan hij nog niet zonder looprek, dat hij zijn benen weer kan gebruiken, is een „onbeschrijfelijk gevoel”, zo verklaarde Fidyka tegenover de BBC. „Als je de helft van je lichaam niet kan voelen, ben je hulpeloos. Maar als dat gevoel terugkomt, voelt het alsof je opnieuw wordt geboren.”

De neuroloog die het onderzoek leidde, prof. Geoff Raisman van University College London, noemde de gebeurtenis „indrukwekkender dan een mens die op de maan loopt.”

Voor de behandeling gebruikten de specialisten stamcellen die ze operatief hadden verwijderd uit een van de twee zenuwkernen die ons reukvermogen mogelijk maken. De stamcellen uit de reukkern kweekten ze vervolgens op in het laboratorium.

Twee weken later ging de patiënt opnieuw onder het mes. Dit keer werden de gekweekte stamcellen in zijn ruggenmerg getransplanteerd, op de plaats waar het mes de zenuwen had doorgesneden.

De chirurg had slechts enkele druppels vloeistof ter beschikking met ongeveer 500.000 cellen. Die bracht hij met ongeveer 100 micro-injecties in net boven en onder de beschadiging.

Die plaats werd bovendien afgedekt met reepje zenuwweefsel (8 millimeter breed) dat uit de enkel van de patiënt was gehaald.

De onderzoekers denken dat de stamcellen ervoor hebben gezorgd dat er nieuwe verbindingen ontstonden tussen de zenuwuiteinden aan beide zijden van de beschadiging.

Fidyaka is na het ongeluk twee jaar verlamd geweest en vóór hij de experimentele behandeling onderging, was er ondanks een intensief revalidatietraject geen zicht op herstel.

Na de stamceltherapie ging hij door met revalideren: vijf uur fysiotherepie, vijf dagen in de week. Drie maanden na de transplantatie had Fidyaka voor het eerst het idee dat de spieren in zijn linkerbeen sterker werden. Na een halfjaar kon hij tussen de balken van een loopbrug zijn eerste voorzichtige stappen zetten. Nu, twee jaar na de behandeling, kan hij zelf op pad met een looprek. Na verloop van tijd kon hij zijn blaas en darmen weer enigszins voelen en kwam zijn seksuele functie terug.

Fidyka kan niet langere tijd lopen, want het kost hem nog veel energie. „Toch denk ik dat het realistisch is dat ik ooit weer onafhankelijk van anderen zal kunnen functioneren.”