Twee keer per week de toren op in Terneuzen

Op de borden voor in de kerk staan de psalmen van de laatste dienst die in de kerk gehouden werd. „Dat was in 2000”, vertelt Van Liere, technisch beheerder van de kerk en zelf lid van de gereformeerde gemeente in Nederland in Terneuzen. „De protestantse gemeente kerkt sindsdien in de Goede Herderkerk en de Opstandingskerk. Ze heeft de Grote Kerk nog in bezit en heeft het recht om de kerk weer terug te vorderen voor de erediensten van de Stichting Behoud Grote Kerk Terneuzen, die de kerk beheert.”

Er worden in het bedehuis onder andere tentoonstellingen ingericht en concerten gegeven. Van Liere doet zijn best om zo veel mogelijk in het kerkgebouw te organiseren, omdat dit inkomsten oplevert die hard nodig zijn voor het onderhoud. „We hebben de kerk een tijdlang verhuurd aan een lokaal radiostation. Er zijn hiervoor allerlei aanpassingen gedaan die geld kostten. Eind vorig jaar zegde het station de huur op, waardoor er een flink gat in onze begroting werd geslagen. Nu heeft de gemeente een bedrag toegezegd als tegemoetkoming in de onkosten. Daar zijn we heel blij mee.”

Sinds vorig jaar is de plaatselijke VVV bij de kerk ingetrokken. Er is aan de zijkant van het portaal een ruimte gecreëerd met veel glas, zodat de bezoekers van de VVV meteen een blik kunnen werpen in het bedehuis, dat een gemeentelijk monument is.

Ooit stond er op deze plek een zestiende-eeuwse kerk. Sommige grafstenen die bij een restauratie in de jaren zestig werden gevonden, dateren uit de zeventiende eeuw. In 1886 werd de Grote Kerk gebouwd zoals zij er nu nog staat. „Gedeeltelijk op de fundering van de oude kerk, zo bleek tijdens de renovatie”, aldus Van Liere. De grafstenen die her en der onder de vloer gevonden zijn, staan nu tegen de muur aan de achterkant van de kerkzaal. „Ze wegen soms wel ruim 2500 kilo per stuk.”

De sobere kerk heeft verschillende glas-in-loodramen met Bijbelse voorstellingen. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan is er een van. „Als mensen tijdens openstellingen de kerk binnenkomen, vraag ik of ze behoefte hebben aan uitleg over het gebouw”, vertelt Van Liere. „Je merkt snel genoeg of mensen belangstelling hebben voor de Bijbel. De meesten haken al snel af.”

Twee glas-in-loodramen zijn geschonken aan ds. A. Timmerman en zijn vrouw. De hervormde predikant stond vanaf 1891 meer dan 35 jaar lang in Terneuzen. „Er was pas iemand die ons opbelde met de vraag of er in de kerk iets is wat aan ds. Timmerman herinnert. Ja dus. Hij heeft hier blijkbaar een grote plaats ingenomen.”

Vorig jaar kreeg het kerkgebouw voor het eerst sinds de jaren zestig weer een opknapbeurt, dankzij een Europese subsidie. De toiletten en de keuken werden vernieuwd, en er kwam een vergaderzaal achter in de kerk. „We hopen dat we nieuwe partijen zover krijgen de kerk te gaan huren voor bijeenkomsten of concerten of wat dan ook. Het oog wil ook wat, daarom zorgen we ervoor dat de stoelen netjes opgesteld staan en de kerk geen rommelige indruk maakt.”

Misschien wil de stichting ook de toren van de kerk openstellen voor publiek. Van Liere: „Je hebt een prachtig uitzicht, al halverwege de toren. En het uurwerk, gemaakt door de koninklijke klokkengieterij Eijsbouts, is ook een lust voor het oog. Het is een tijdje buiten gebruik geweest. Twee keer per week winden we het op. Meestal gaat er een van onze kinderen mee. Het opwinden is best een zware klus als je het niet gewend bent. Maar hoe dan ook, de klok loopt na wat smeerwerk weer helemaal nauwkeurig.”

Onderhoud aan orgel Grote Kerk Terneuzen

In 1928 bouwde de firma Valckx &amp; Van Kouteren uit Rotterdam een nieuw orgel voor de Grote Kerk van Terneuzen. Het is niet bekend of er zich voordien een orgel in de kerk bevond. Al in 1941 waren er plannen om de dispositie uit te breiden, maar uiteindelijk vond deze uitbreiding pas na de Tweede Wereldoorlog plaats. In 1967 is het instrument door de firma Flentrop verplaatst van boven de kansel naar de tegenoverliggende torenzijde. Hoewel het gebouw niet meer als kerk in gebruik is, is het orgel nog steeds aanwezig. Het wordt regelmatig gebruikt bij concerten en zangavonden. Onlangs is er een begin gemaakt met groot onderhoud door alle registermembramen te vernieuwen. Nu wordt er naar middelen gezocht om de volgende stappen in het onderhoudsproces uit te voeren.

Twee keer per week de toren op in Terneuzen

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?