Met beeldende taal, een dosis humor en veel voorbeelden weet dr. Richard Blackburn zijn gehoor urenlang te boeien. Dr. Blackburn, directeur van het Lombard Mennonite Peace Center en predikant in de Amerikaanse Mennonietenkerk, is deze week in Nederland. Op uitnodiging van het Netwerk Vredestichters –dat kerken en gemeenten ondersteunt– en de Engelstalige Amsterdamse kerk Crossroads verzorgt hij trainingen voor voorgangers en predikanten. Zaterdag is er ook een seminar over relaties in familie- en gemeenteverband.

De Amerikaan doopte zijn gehoor gisteren in Driebergen onder in de basis van zijn gedachtegoed: de familiesysteemtheorie van de psychiater Murray Bowen (1913-1990) en de wijze waarop de joodse rabbi en therapeut Edwin H. Friedman (1932-1996) deze toepaste in gemeenteopbouw en leiderschap. Om zijn verhaal te ondersteunen toont hij korte filmpjes waarin Bowen en Friedman op soms hilarische wijze illustreren hoe er bij kerken dingen mis kunnen gaan door falend leiderschap.

„Humor is belangrijk bij crises in de kerk”, zegt Blackburn. „In een gespannen situatie kan daardoor het patroon van mensen die op elkaar reageren, doorbroken worden.” Het doel is niet een grappige opmerking te maken, stelt Blackburn. Degene die de opmerking maakt kan echter als onafhankelijke derde op die manier een situatie neutraliseren.

Het belang van conflicthantering in kerken is de afgelopen decennia toegenomen, zegt Blackburn in een toelichting. „Ik ben nu zo’n twintig jaar werkzaam in de mediation en conflicthantering. Het is een groeiende markt. Problemen zijn er bovendien in alle denominaties.”

Basis van Blackburns werk is mensen leren omgaan met verkeerd gedrag. „We moeten terug naar de Bijbelse lijn van elkaar vermanen, zoals we lezen in Mattheüs 18. Conflicten in gemeenten zijn vaak complex. Het kost een bemiddelaar meestal zes tot twaalf maanden om zover te komen dat partijen een soort verbond sluiten waardoor men weer verder kan.”

Als theologische kwesties, zoals de vrouw in het ambt, de boventoon voeren in een discussie, is een echt goede oplossing niet altijd binnen bereik, geeft Blackburn toe. „We moeten ermee leven dat het soms onontkoombaar is dat gemeenten uit elkaar gaan. De wijze waarop dat gaat doet er wel toe. Probeer de ander, ondanks alle pijn die er is, toch als broeder en zuster te blijven zien. Omdat je weet dat alles in dit tijdelijke leven vol gebrek is, maar dat allerlei menselijke geschilpunten er in de hemel niet toe doen.”