Op de binnenplaats van De Wildwal, een groepsaccommodatie in het Gelderse Lunteren, klinkt deze dinsdagmiddag rond twee uur vrolijke muziek. Een paar jongeren trommelen geroutineerd op een djembé. Even later worden de Afrikaanse trommels aan de kant gelegd en ontdekken de kampdeelnemers –17 tot 23 jaar– tijdens een spel hoe lastig het is om een onbekende cultuur binnen te stappen.

Twee groepen hebben elk hun eigen regels en gewoonten, die ze alleen zelf kennen. Als een deelnemer overstapt naar de andere groep, moet hij ontdekken wat daar de gebruiken zijn. Al snel ervaren de Nederlandse en buitenlandse jongeren hoe ingewikkeld het is om niet op de hoogte te zijn van de regels die in een vreemde cultuur gelden. En hoe allerlei misverstanden op de loer liggen.

Oorlog

Een van de deelnemers is Maxwell. „Hoe oud ik ben? Bijna tachtig”, zegt de Afrikaan –zwarte muts op z’n hoofd– lachend. Zeven jaar geleden kwam de Nigeriaan op 16-jarige leeftijd naar Nederland, vertelt hij even later. „Mijn familie is omgekomen in de oorlog.”

Zijn asielverzoek werd afgewezen. Recent deed Maxwell een beroep op het kinderpardon, maar „ik viel net buiten de regeling.” Nu loopt er nog een andere aanvraag om in Nederland te mogen blijven. In afwachting van een uitspraak van de rechter hierover kreeg Maxwell via kerkelijke mensen onderdak. „Ik woon niet meer in een azc en krijg geen geld van de overheid.”

Een vriend vertelde Maxwell over het Gave-kamp. „Hij zei: Jij moet ook komen. Hier raakt m’n hoofd een beetje leeg. De mensen bij wie ik in huis zit, zijn nu op vakantie. Ik heb niemand om mee te praten. Alleen zijn is niet goed voor mij. Dan zit ik maar te denken, denken, denken.”

Vooral de culturele activiteiten spreken Maxwell aan. Als hij erover vertelt, gaan z’n ogen glimmen. „Samen Afrikaanse liedjes zingen, een beetje bewegen op muziek, daar houd ik van. Ik speel in een Afrikaanse muziekgroep en geef via stichting Mudanthe djembélessen op basisscholen. Als ik ouderen tegenkom, probeer ik hen ook een beetje te laten be­wegen. Dat is goed voor hen.”

Bijbelstudies

„De kennismaking met andere culturen spreekt me aan”, zegt Jozanne de Wit (21), een van de Nederlandse deelnemers. Ze noemt de sfeer „ontzettend ge­zellig. Iedereen neemt zijn eigen gebruiken en gewoonten mee, als het gaat om eten en kleding bijvoorbeeld. Net werd er muziek gemaakt op djembés. Daar geniet ik van. Ik ben muziekvrijwilliger bij stichting Ontmoeting in Rotter­dam. Onder dak- en thuislozen zijn ook nogal wat niet-Neder­landers.”

Toen iemand uit haar kerk Jozanne uitnodigde voor dit kamp, aarzelde ze niet lang. „Ik heb er samen met mijn vriend voor gekozen om een deel van de vakantie te besteden aan het optrekken met andere jongeren, waarbij ook het geloof een rol speelt. Het is goed hier iets te horen van de ervaringen van vluchtelingen.”

De Bijbelstudies met mensen met uiteenlopende achtergronden vindt Jozanne waardevol. „We zijn daar een groot deel van de ochtend mee bezig. Het is bijzonder om te horen hoe God met iedereen Zijn eigen weg gaat. Sommigen zijn duidelijk tot de overtuiging gekomen dat God ook hun God wil zijn. Ik verwacht dat er de komende dagen nog meer openheid in de groep komt om daarover te praten.”

Als het aan Jozanne ligt, blijft haar ontmoeting met asielzoekers niet beperkt tot deze kampweek. „Misschien dat ik volgend jaar als leiding meega. Ik vind het sowieso belangrijk om open te staan voor anderen, mensen aandacht te geven en te helpen. De Heere Jezus heeft ons daarin het voorbeeld gegeven. Omzien naar elkaar is belangrijk. Niet alleen naar vluchtelingen, ook naar Nederlanders.”

Rustig gevoel

Reza (21), afkomstig uit Iran, kwam vier jaar geleden met zijn ouders en zusje naar Nederland. De asielaanvraag van de christen-Iraniërs werd afgewezen. Ze verblijven op de gezinslocatie van het Centraal Orgaan opvang asiel­zoekers in Katwijk. „We weten niet hoe het verdergaat.”

Tijdens een christelijke conferentie voor Iraniërs en Afghanen in Ambt Delden hoorde Reza van het Gave-kamp. Deze week is hij in Lunteren opnieuw even weg uit de sleur van het bestaan op de gezinslocatie, waar een dagelijkse meldplicht geldt. „Als ik het niet leuk vond, was ik hier niet. Ik krijg hier een rustig gevoel.”

De eerste spelactiviteiten tijdens het kamp maken Reza nog niet erg enthousiast. „De spelletjes staan wat ver af van mijn cultuur. Ik ben de enige Iraniër hier.” Hij geniet vooral van de Bijbelstudies. „Samen over de Bijbel, over God en Jezus praten is echt leuk.” Reza doet dat hier niet voor het eerst. „Bij een kerk in Rijnsburg heb ik de Alpha-cursus gedaan. Ik was de enige buitenlander in de groep.”

In moeilijke tijden zoekt Reza steun bij God. „In Iran studeerde ik wiskunde, maar in Nederland ben ik niet meer naar school geweest. Ik wil verder met mijn studie, een goed leven leiden.” Soms is hij somber, maar hij wil de moed niet verliezen. Met een glimlach: „Het komt goed.”w

Multicultureel jongerenkamp staat in het teken van woestijnleven

”Desert Life”, woestijnleven. Met een flesje water met dat opschrift heette stichting Gave de deelnemers aan twee multiculturele jongerenkampen in Lunteren deze week welkom. Op het flesje staat ook een tekst uit Johannes 4, waarin de Heere Jezus spreekt over het water dat Hij geeft. Woestijnleven is het thema dat dit jaar centraal staat in de Bijbelstudies tijdens de kampweken, legt coördinator Marije van den Berg van stichting Gave uit. „We hebben het bijvoorbeeld over Mozes met de koperen slang en over de verzoeking van Jezus in de woestijn. Het leven van een vluchteling is vaak te vergelijken met een woestijn­leven. We wijzen op de Heere Jezus, Die heelt en geneest. Hij gaat met je mee. Je bent niet alleen, hoe zwaar het leven ook is. Dat willen we de jongeren meegeven. De leiders hebben echt een passie om hun te vertellen over God, Zijn liefde en vergeving.”

Door middel van de kampen brengt Gave Nederlandse en buitenlandse jongeren met elkaar in contact. Dit jaar zijn er zo’n 150 deelnemers, van wie iets meer dan de helft vluchteling –met of zonder verblijfsvergunning– is. Onder de asielzoekers zijn relatief veel Armeniërs. Anderen komen uit landen als Afghanistan, Iran, Irak of Eritrea. Bijzonder vindt Van den Berg het dat er twee deelnemers uit Somalië zijn. „Somaliërs zijn een gesloten volk. Het is een zegen dat er mensen uit dat land bij zijn.”

In contacten met asielzoekers attenderen plaatselijke kerken de jongeren op de kampen, zegt Van den Berg. „Ik ben zelf betrokken bij een meidenclub op het azc in Leersum. Volgende week neem ik drie meiden mee naar een jongerenkamp.” De Nederlandse deelnemers zijn allen christen. Onder de asielzoekers zijn ook enkele moslims. „Het is voor iedereen duidelijk dat het een christelijk kamp is. Er is weleens iemand die tijdens de Bijbelstudies het liefst in bed blijft liggen, maar we proberen iedereen er toch steeds bij te betrekken. Anderen doen juist graag mee. Soms zien we dat jongeren echt tot persoonlijk geloof komen. Welke keuze ze ook maken en welke weg ze verder ook gaan, wij hebben de opdracht de liefde van God door te geven, in het vertrouwen dat Hij Zijn werk voltooit.”

Terwijl de ochtend voor een belangrijk deel in het teken staat van stille tijd en gezamenlijke Bijbel­studie biedt het middag- en avondprogramma vooral sport en spel en culturele activiteiten. „Mensen leren hier over hun eigen grenzen heen te kijken”, zegt Van den Berg, die drie jaar geleden voor het eerst aan een Gave-kamp deelnam. Ze ervaart deze weken als verrijkend. „Iemand attendeerde me pas op een tekst van Loesje: „Vooroordelen? De werkelijkheid is veel leuker.” Zo is het inderdaad.”

Wanneer is een kampweek voor Van den Berg geslaagd? „De vluchtelingenjongeren zijn bijna alle­maal beschadigd, hebben in hun leven veel pijn ervaren. Voor mij is een kamp geslaagd als ze hier hebben ondervonden dat ze gezien en geliefd zijn, dat ze er mogen zijn met hun eigen cultuur. Dat is iets wat ze in onze samenleving niet altijd ervaren.”

Jongerenkampen Gave

Stichting Gave is een interkerkelijke organisatie voor het werk onder asielzoekers en vluchtelingen in Nederland. Zij organiseert al achttien jaar multiculturele jongerenkampen. Dit jaar hebben er vijf kampweken plaats, die een mix van ontspanning en bezinning bieden. Deze week, van maandag tot en met morgen, verblijven de eerste twee groepen in Lunteren, met deelnemers in de leeftijd van respectievelijk 13 tot 16 en van 
17 tot 23 jaar. De komende weken hebben nog drie kampen plaats.

www.gave.nl