Afgelopen zondag nam de hervormde predikant vanwege emeritaat afscheid van wijkgemeente 6 in Veenendaal. Hij preekte bij die gelegenheid over Efeze 3:17, 20 en 21. „Het gaat om het geloof in Christus. Ik ga weg, maar Christus blijft achter. Het loopt uit op de lofprijzing aan God, om Wie het allemaal om gaat.”

Lucas Kruijmer komt uit Huizen, evenals zo veel andere predikanten. In zijn woning aan de deftige Kerkewijk in Veenendaal vertelt hij dat het voormalige vissersdorp sinds de jaren 30 van de vorige eeuw zo’n dertig predikanten heeft voortgebracht. Die stroom is nog niet opgedroogd, concludeert hij.

Volgens ds. Kruijmer heeft het feit dat zo veel Huizenaren predikant werden, mede te maken met de liefde voor de kerk en het Woord in de hervormde gemeente van Huizen. „Er was in mijn jeugd een opgewekt geestelijk leven. Men vertelde spontaan over het geestelijk leven, in plaats van overal kritiek op te hebben. Ik herinner me een vrouw die bij ons thuis zomaar kwam vertellen hoe ze avondmaal gevierd had. God heeft Zijn zegen gegeven.”

Roeping

De emeritus predikant werd geroepen tot het ambt toen hij achttien was, tijdens een HGJB-kamp, na een avondsluiting die hij deed. Een van de leiders zei toen: „Zou je geen predikant willen worden?” Ds. Kruijmer: „Die zin kwam binnen. God, Die de bodem van mijn hart blijkbaar al bewerkt had, gebruikte die persoon daarvoor. Het werd het begin van een omwenteling en een volledige doorkruising van mijn eigen plannen. In plaats van carrière te maken op het gemeentehuis van Huizen ging ik het avondgymnasium doen.”

De studie in Amsterdam in de tijd van de studentenprotesten hadden een grote impact op de Huizer jongeman. Hij kwam er in aanraking met het seculiere denken. „Door de discussies op school merkte ik duidelijk dat de samenleving bezig is volstrekt goddeloos te worden.”

Ontkerkelijking

In de eerste jaren van zijn predikantschap merkte ds. Kruijmer nog niet zo veel van de opkomst van de seculiere samenleving, waarmee hij op school kennis had gemaakt. Desalniettemin was er in alle gemeenten die hij diende een meer of minder brede rand van leden die niet naar de kerk gingen.

In Veenendaal, een iets grotere plaats, werd het evenwel steeds duidelijker dat Nederland ontkerkelijkt. „In mijn laatste gemeente kwam het tijdens begrafenisdiensten maar zelden voor dat de familie in haar geheel meelevend was. Dat was anders dan in Putten en Lunteren. Velen van de jongere generatie hebben afgehaakt.” De gevolgen blijven niet uit, aldus ds. Kruijmer. „Het betekent dat er in diverse Veense families geen volgende generatie meer is om de fakkel van het christelijk geloof over te nemen.”

De predikant noemt nog een voorbeeld. In de flatgebouwen in zijn wijk woonden in de jaren 70 veel kerkelijke gezinnen. „Dat is nu niet meer zo. Dergelijke veranderingen doen zich in heel Veenendaal voor.”

Een van de gevolgen van de ontkerkelijking is dat de wijken 3 en 6 van hervormd Veenendaal worden samengevoegd. De kerkenraden zijn dit voorjaar al samengegaan. Na zijn emeritaat en dat van ds. M. Goudriaan van wijk 3 beroept de gezamenlijke kerkenraad één predikant. Ds. Kruijmer: „Het is een goede oplossing dat deze twee wijken samengaan. Ze grenzen geografisch aan elkaar en geestelijk is er affiniteit. Ik hoop dat de wijkgemeenten naar elkaar toegroeien.”

Strakke discipline

Ds. Kruijmer hecht er veel waarde aan dat predikanten bij hun belangrijkste taak blijven: de prediking van het Woord en het pastoraat. Dat probeerde hij zelf ook altijd te doen. „De prediking is het fundament van het werk. Dat heb ik bij een beroep tegen elke kerkenraad gezegd en ik heb er ook tijd voor gevraagd. De Schrift is de Bron die zorgt voor nieuwe gedachten en inzichten. Het blijft bedelen bij de Bron.”

De voorbereiding op de prediking ligt hem na aan het hart. Het maken van een nieuwe preek kost hem nog steeds ten minste drie dagdelen. Dat gebeurt niet in de verloren uurtjes, maar „in de morgenuren, als ik het fitst ben.” Dat vereiste, zeker in de tijd dat hij twee preken per week moest schrijven, een strakke discipline. Op maandag begint hij doorgaans met het zoeken naar een tekst, waarna hij op dinsdag de schets vervaardigt. Later in de week neemt ds. Kruijmer de tijd om details uit te werken.

Worsteling

De vraag hoe het Woord kan landen in de levens van mensen blijft ook voor een predikant een worsteling, zegt ds. Kruijmer. Hij voegt eraan toe dat het persoonlijke spreken door het Woord in een mensenhart in de eerste plaats het werk van God is.

Ds. Kruijmer zegt veel te hebben gehad aan preken van ds. G. Boer, die „preekte vanuit het Woord maar tegelijkertijd midden in het leven van zijn tijd stond. Hij was een machtige Christusprediker die zijn hoorders voor God daagde en de vrijspraak in Christus liet horen. In Lunteren, een van mijn vorige gemeenten, spraken mensen erover hoe ze door zijn prediking tot ruimte gekomen waren. Maar dan hadden ze het niet over de prediker maar over het Woord van God. En daar gaat het om.”

Levensloop ds. L. Kruijmer

Lucas Kruijmer werd op 20 juni 1949 in Huizen geboren. Na het avondgymnasium in Amsterdam studeerde hij studie theologie in Utrecht.

In 1977 werd hij bevestigd als predikant van de hervormde gemeente van Schoonrewoerd. In 1981 volgde Sommelsdijk.

Daarna stond hij in Lunteren (1987), Putten (1997) en Veenendaal (2006). De predikant gaat in Ede wonen.

Het echtpaar Kruijmer heeft vijf kinderen en acht kleinkinderen. Een zoon (ds. G. H. Kruijmer) is predikant in Lage Vuursche en een dochter doet toerustingswerk voor de christelijke studentenorganisatie IFES in Tsjechië.

Lees ook in Digibron

Ds. L. Kruijmer neemt afscheid van hervormd Veenendaal (RD.nl, 30-06-2014)

Ds. L. Kruijmer doet intrede in Veenendaal (De Waarheidsvriend, 04-05-2006)

Ds. L. Kruijmer neemt afscheid van Putten (De Waarheidsvriend, 13-04-2006)

Omzien naar 3000 preken – interview ds. L. Kruijmer t.g.v. 25 jarig ambtsjubileum (Reformatorisch Dagblad, 10-09-2002)

Bevestiging en intrede ds. L. Kruijmer te Putten (De Waarheidsvriend, 02-01-1998)

Afscheid ds. L. Kruijmer van Lunteren (De Waarheidsvriend, 18-12-1997)

Ds. Kruijmer deed intrede te Lunteren (Reformatorisch Dagblad, 28-04-1987)

Afscheid ds. L. Kruijmer van Sommelsdijk (De Waarheidsvriend, 29-04-1987)

Intrede ds. L. Kruijmer van Sommelsdijk (De Waarheidsvriend, 14-01-1982)

Afscheidsdienst ds. L. Kruijmer van Schoonrewoerd (De Waarheidsvriend, 17-12-1981)

Intrede kand. L. Kruijmer te Schoonrewoerd (De Waarheidsvriend, 15-09-1977)