Er waait een andere wind door het hoofdkantoor van de Zuidelijke Baptisten. De huidige leiding zou het ferme, conservatieve standpunt dat het homohuwelijk afwijst, hebben laten varen. Althans, als men de seculiere media in Amerika gelooft.

Vorig jaar oktober stelde de gerenommeerde Wall Street Journal (WSJ) in een groot voorpagina-artikel dat Russell Moore ervoor pleit dat behoudende christenen en kerken zich terugtrekken uit de strijd tegen het homohuwelijk. Moore is voorzitter van de commissie van de Zuidelijke Baptisten voor ethische vragen en voor de godsdienstvrijheid. Zijn uitspraken zouden er volgens de krant „overduidelijk” op wijzen dat de baptisten hun felle strijd tegen het homohuwelijk beëindigen en dus feitelijk het hoofd in de schoot leggen.

Deze ommekeer heeft volgens de WSJ onder andere te maken met het afbrokkelend draagvlak voor de scherpe afwijzing van het homohuwelijk. Met name jonge baptisten zouden dit standpunt niet langer steunen. De krant droeg daarbij de dalende ledentallen aan als bewijs.

Te simpel

Het is inderdaad een feit dat er sinds zeven jaar bij de Zuidelijke Baptisten sprake is van een gestadige daling van het ledental. Uit een gisteren gepresenteerd rapport van Lifeway Christian Resources –het officiële onderzoeksinstituut van de Zuidelijke Baptisten– blijkt dat het ledental vorig jaar van 15,9 miljoen zakte naar 15,7 miljoen. Ook het aantal gedoopten, vorig jaar 310.368, was nog nooit zo laag. De vraag is wel of deze neergang vooral verklaard moet worden vanuit het „starre” antihomostandpunt, zoals de WSJ suggereert.

De in 2007 overleden theoloog Robert E. Webber schreef al meer dan tien jaar geleden dat evangelicale jongeren zich afkeerden van de kerk vanwege haar traditionele standpunten. Zij wilden meer aandacht voor thema’s als zorg voor milieu en strijd voor gerechtigheid. Bovendien huldigden zij meer moderne opvattingen over de Bijbel. Het homostandpunt van de Zuidelijke Baptisten was toen voor deze jongeren geen punt van discussie. Met andere woorden: het is te simpel om het dalend ledental alleen te verklaren vanuit de antihomokoers.

Mediaoffensief

Chelsen Vicari van het Institute on Religion and Democracy in Washington (DC) is er stellig van overtuigd dat het artikel in de WSJ deel uitmaakt van een mediaoffensief dat wil suggereren dat er verschuivingen zijn binnen de orthodox-christelijke wereld. „Net zoals de pers –ten onrechte– beweert dat de huidige paus genuanceerder (lees: toegeeflijker) staat ten opzichte het homohuwelijk, zo willen de media doen geloven dat de leiders van de Zuidelijke Baptisten een andere koers inzetten. Als je dat maar lang genoeg blijft beweren, gaan mensen –ook binnen de Zuidelijke Baptistengemeenschap– dat ook geloven. Maar het is echt onzin. Russell Moore wijst het homohuwelijk af omdat dit strijdt met de Bijbelse normen.”

Volgens Vicari hebben de conclusies van de WSJ mogelijk te maken met een verschil in toonzetting tussen Russell Moore en zijn voorganger Richard Land. Laatstgenoemde stond bekend vanwege zijn felle uitspraken, terwijl Moore kiest voor een beheerstere toon.

Moore zelf constateert dat hij en andere tegenstanders van het homohuwelijk steeds meer in de hoek worden gedrongen. In een recent interview zei hij dat conservatieve christenen te lang hebben gedacht voldoende steun voor hun opvattingen te hebben omdat politici meestal nog wel tegen legalisering van het homohuwelijk stemmen. „Onvoldoende hebben we in de gaten gehad dat er een brede onderstroom in de samenleving bestaat waarvoor het homohuwelijk geen enkel punt meer is. Daartegen hebben we ons niet verweerd. Deze brede beweging komt nu aan de oppervlakte. We zijn als tegenstanders van het homohuwelijk een minderheid geworden.”

Dat dit moderne denken ook de baptistenkerken raakt, blijkt uit de discussie die binnen de Zuidelijke Baptisten opflakkert. Komende week zal er op de conventie in Baltimore gesproken moeten worden over voorgangers en gemeenten die het homohuwelijk willen accepteren, of beter: hebben geaccepteerd. In oktober belegt de ethische commissie van Russel Moore een aparte conferentie over dit thema in Nashville.

Dreigend conflict

Vooralsnog gaat het om een beperkt aantal voorgangers dat het homohuwelijk accepteert. „Maar dit is wel een teken aan de wand. Het zijn voorboden van een dreigend conflict”, zegt Albert Mohler, rector van het seminarie in Louisville (Kentucky). „Vaak is dit soort ‘verkenners’ voorbode van een heftig gevecht. Veelal zie je dan hetzelfde patroon: eerst enkelingen die een proefballon oplaten. Dan mobilisatie van medestanders die vooral om begrip vragen. Vervolgens krijgen ze een erkende plek in het kerkelijk debat. Ten slotte nemen ze het heft in handen.”

Geruchtmakend was in ieder geval de publieke standpuntverklaring van Danny Cortez, voorganger van de kleine baptistengemeente van La Mirada, een plaatsje onder de rook van Los Angeles. In een videoboodschap van een uur legde hij in februari aan zijn gemeenteleden uit dat hij het homohuwelijk niet langer in strijd acht met de Bijbel. Kort na die verklaring vertelde zijn vijftienjarige zoon Drew: „Pap, ik ben homo.” Cortez schreef later: „Mijn hart sloeg over en ik viel hem in de armen. We snikten het uit tijdens onze langste omhelzing ooit.” Na een periode van overleg en gebed besloot de gemeente van La Mirada op 18 mei om de predikant te handhaven.

Eerder dit jaar publiceerde Ken Wilson een brief aan zijn gemeente waarin hij uitlegde hoe hij als pastor praktiserende homo’s, lesbiennes en transseksuelen kan „omhelzen als broeders en zusters in de Heere.” Wilson dient de baptistengemeente van Ann Harbor in Michigan.

Zowel Cortez als Wilson meent uit volle overtuiging dat er binnen de Zuidelijke Baptistengemeenschap ruimte voor hun opvattingen moet zijn. „Laten we elkaar aanvaarden als broeders, die met het met elkaar eens zijn dat ze het op dit punt niet eens zijn”, zo zeggen ze aan de vooravond van de conventie. In zijn eigen gemeente heeft Cortez dat ook lang beweerd. Maar inmiddels is hij daar met de groep bezwaarden overeengekomen dat ze komende zondag „met zegenbede” van elkaar afscheid zullen nemen.

Bijbel

Albert Mohler reageert scherp afwijzend. „Een derde weg is absoluut uitgesloten. De Bijbel, maar ook de belijdenis van onze kerken verbiedt het homohuwelijk. Daarover kan geen enkel misverstand bestaan. Als de conventie even nadenkt, is de beslissing wel pijnlijk, maar niet moeilijk. Voor voorgangers en gemeenten die praktiserende homo’s of het homohuwelijk accepteren, is geen plaats.”

Het argument dat een krachtig „nee” de uittocht van (jongere) leden stimuleert, veegt Mohler met één streek van tafel. „Kijk naar de liberale kerken. Die hebben juist op het punt van homoseksualiteit toegegeven. Met als resultaat? Een versnelde leegloop van hun kerken. Alleen wie trouw is aan de Bijbel, kan verwachting hebben.”