Zomaar enkele citaten uit een persbericht van Open Doors van vorige maand: „Om niet de aandacht van de plaatselijke autoriteiten te trekken komen veel christenen in het noordoosten van Laos bijeen in kleine groepen. In januari dwong de politie in de provincie Vientiane 27 christelijke families te stoppen met het houden van erediensten. Ze moesten een overeenkomst tekenen om zich daaraan te verplichten. Een of twee families hebben getekend omdat er onder hen waren die het contact met hun familie dreigden te verbreken als er niet werd getekend.”

In het bericht wordt verder melding gemaakt van 23 andere christelijke families in hetzelfde gebied die het verlies van hun huizen en akkers riskeren als ze niet ophouden met hun diensten.

De grimmigheid waarmee christenen –hun aantal wordt geschat op zo’n 160.000, 2,6 procent van 6,4 miljoen zielen– in Laos regelmatig worden bejegend heeft Noord-Koreaanse trekken, en toch is de situatie anders. Het motief achter de vervolging dateert uit de Vietnamoorlog in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw, toen Laos volop betrokken was bij de strijd van de Verenigde Staten in buurland Vietnam en ook Laos zwaar te lijden had onder Amerikaanse bombardementen. Amerika werd vijand nummer 1 van het toenmalige communistische regime en dat is zo gebleven, ook nu het communisme als ideologie is ingeruild voor onversneden kapitalisme. „De taal van de oppermachtige communistische partij van Laos is je reinste Koude Oorlog­retoriek”, aldus een waarnemer. De houding is anti-Amerikaans en fel antichristelijk, omdat christendom en Amerika nu eenmaal als synoniem worden gezien.

Net als in andere autoritaire regimes kent ook Laos (nummer 21 op de ranglijst van christenvervolging van Open Doors) een officieel erkende kerk, door partij en staat gecontroleerd. Het boeddhisme is er overigens staatsgodsdienst, maar animisme tiert er nog welig. Drie christelijke denominaties zijn er toegestaan: de Rooms-Katholieke Kerk, de Laotiaanse Evangelische Kerk en de Kerk van de Zevendedagsadventisten. Andere kerkgenootschappen staan onder druk omdat zij geen officiële toestemming hebben om samen te komen. In die wereld van niet-geregistreerde huisgemeenten is zeker ook sprake van een explosieve groei van leden.

Een belangrijke factor achter de groei van de kerk in Laos is misschien wel dat het westerse karakter van het geloof naar de achtergrond is verdwenen. Niet zozeer Amerikaanse zendelingen maar christenen uit buurland Thailand en Zuid-Korea delen het Evangelie, en ze doen dat ook nog eens in dezelfde taal en cultuur als die van de doelgroepen – Laos telt 138 verschillende etnische groepen, met de Laagland-Lao’s als grootste groep en de Hmongs, de Khmu’s en de Akha’s als bekendste minderheden.

Laos kent ook nog eens een grote openheid naar de buitenwereld, met als belangrijkste drijfveer vrij handelsverkeer. Blijft staan dat de staat vasthoudt aan zijn antichristelijke opstelling. En regelmatig laat die het niet bij woorden.

Pssst. Jij bent christen? Ik ook!

Hoe kan de bestuurlijke elite in Laos vasthouden aan bruut anti-christelijk beleid, terwijl het tegelijkertijd onversneden kapitalisme propageert? Atheïstisch communisme is allang geen verklarende factor meer, dus zal angst om de macht te verliezen meer verklaren.

Intussen lijkt die elite in zijn arrogantie zijn hand te overspelen. Zo stuurt hij steeds vaker zijn kinderen naar westerse opleidingen in het buitenland. De kans dat er straks tot het christelijk geloof bekeerde kinderen naar huis komen wordt daardoor steeds groter. Nu al gaan er geruchten dat er binnen de partijtop diverse christenen zijn. En het zijn niet alleen geruchten. Zo werd een christen enkele jaren geleden stilletjes aangetikt door een hoge piet binnen de partijtop. „Jij bent toch christen? Ik ook”, fluisterde hij hem toe.

Ook de sterke groei van de kerk biedt kans op een ander klimaat: met steeds meer christenen in hun omgeving zal de partijelite ervaren dat die helemaal geen bedreiging vormen.