Kerk & religie

Secularisatie heeft jongeren in haar greep

Jongvolwassenen gaan minder vaak naar de kerk dan dertigers, bidden minder vaak en voelen zich minder vaak aangesproken door de traditionele godsdiensten rooms-katholicisme, protestantisme en Jodendom.

Kerkredactie
22 December 2003 10:44Gewijzigd op 14 November 2020 00:49

Dat blijkt uit een onderzoek gehouden door onderzoeksbureau Kaski in opdracht van IKON, Trouw en Zinweb. Tegen recente voorspellingen in blijkt de secularisatie nog niet over haar hoogtepunt heen te zijn.

De onderzoeksresultaten laten zien dat ruim 40 procent van de twintigers in God gelooft, tegen 63 procent van de dertigers. In de jongste groep bevinden zich verder beduidend minder kerkleden. De Rooms-Katholieke Kerk krijgt de hardste klappen. Van de dertigers noemt 25 procent zich rooms-katholiek, van de twintigers slechts 13 procent. Beide groepen weten zich evenveel aangesproken door oosterse en islamitische godsdiensten en door bijvoorbeeld het humanisme.

Het gebrek aan religieuze inspiratie wordt niet gecompenseerd door inspiratie uit andere denkbeelden. Het lijkt erop dat jongvolwassenen (in de leeftijd van 18 tot 30 jaar) simpelweg minder inspiratie zoeken dan dertigers.

Volgens de onderzoekers moet bedacht worden dat relatief meer jongeren zijn opgegroeid met weinig of geen religieuze vorming thuis of op school. Het is nog niet duidelijk wat dit zal betekenen voor hun eventuele behoefte aan zingeving wanneer zij over een jaar of tien een gezin stichten. Het is goed mogelijk dat die behoefte bij sommigen wat zal toenemen en bij veel anderen nooit zal ontstaan.

Ongeveer eenderde van de jongvolwassenen beschouwt zichzelf als kerklid. De band met de eigen religieuze tradities of groep is voor de helft van hen belangrijk, voor de andere helft minder. Ook de niet-kerkelijke jongeren binden zich niet graag aan een levensbeschouwelijke of religieuze groep.

Twee van de drie jongvolwassenen zijn op zoek naar rituelen. Onder niet-kerkelijke jongeren is eveneens een aanzienlijke behoefte aan zingeving (ruim eenderde onder niet-kerkleden) en vooral aan ritualisering van levensgebeurtenissen als geboorte, huwelijk en de uitvaart van iemand (bijna de helft onder niet-kerkleden). Er bestaat, aldus Kaski, „een duidelijke, (latente) behoefte aan enige vorm van ritualisering.” Het merendeel van de ondervraagden vult die rituelen graag op de eigen manier in.

Een aanzienlijk deel van de jongvolwassenen, ongeveer tweederde, is niet bezig met God, geloof en de zin van het leven. Deze groep is onder dertigers slechts iets kleiner. Ongeveer 40 procent van de jongeren heeft wel in algemene zin behoefte aan inspiratie om een zinvol leven te leiden, ook als zij geen lid zijn van een kerk. Het deel uitmaken van een groep gelijkgestemden is voor hen veel minder belangrijk, of zelfs ongewenst, dan het zich spiegelen aan rolmodellen uit de wereld van activisme, populaire kunst, sport, religie of politiek.

Waar zoeken de moderne twintiger en dertiger het? Opvallend in het onderzoek is dat ondervraagden die bij een kerk betrokken zijn vrijwel net zo vaak als de niet-kerkelijken opgeven inspiratie op te doen in niet-godsdienstige activiteiten zoals het lezen van een boek of theater- en bioscoopbezoek. Ook noemen beide groepen humanisme en oosterse godsdiensten bijna even vaak „inspirerend.”

In geval van nood wendt men zich eerder tot een vertrouwd iemand, een lotgenoot of professionele hulpverlener, dan dat men een kerkdienst bezoekt of een vertegenwoordiger van een kerk raadpleegt. „De belangrijkste (toekomstige) wens tot zingeving lijkt gelegen in het ritualiseren van levensgebeurtenissen, en als dat al binnen de kerkelijke context is, dan voor het merendeel graag op de eigen manier ingevuld.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer