Nieuwtestamenticus Michael F. Bird, die als docent is verbonden aan het anglicaanse Ridley Melbourne College, schreef een dogmatiek vanuit het perspectief van een Bijbelwetenschapper. Alle belangrijke thema’s die normaal in een dogmatiek worden behandeld, passeren de revue. Heel uitvoerig komt de eschatologie (leer van de laatste dingen) ter sprake en wordt het leven van Jezus op aarde behandeld.

Terecht stelt Bird dat –gezien het karakter van het Nieuwe Testament– de levensvisie van een christen eschatologisch en apocalyptisch moet zijn. Daarbij gaat het hem bepaald niet om eindtijdschema’s, maar wel om een leven in het besef dat de kerk van Christus op reis is naar het nieuwe Jeruzalem. Haar Koning, Die reeds de overwinning op alle vijandige machten heeft behaald, geleidt haar daarbij.

Wat mij betreft had Bird daarbij nog sterker het belang van de vreemdelingschap kunnen benadrukken. Hij is hier te weinig kritisch richting de Britse theoloog N. T. Wright, die –nog veel sterker dan wij in Nederland dat vanuit het neocalvinisme kennen– eenzijdig de taak van een christen in deze wereld beklemtoont.

Kennis

Veel meer dan in de ”Christelijke dogmatiek” van dr. G. van den Brink en dr. C. van der Kooi, gaat de Schrift en dan vooral het Nieuwe Testament open. Dat heeft niet alleen te maken met het feit dat Bird nieuwtestamenticus is. Terwijl Van den Brink en Van der Kooi theologie zien als de wetenschap die het geloof in God tot voorwerp heeft, houdt Bird aan de klassieke zienswijze vast dat God Zelf voorwerp van de theologie is. Theologie is kennis van Hem.

In samenhang daarmee accepteert Bird de Schrift als de bron van Godskennis. In onze tijd klinkt dan vaak het verwijt dat daarmee eigen inzicht aan de inhoud van de Schrift wordt gelijkgesteld. Echter, daarmee wordt de vraag omzeild of de Schrift ons alleen maar informatie levert over geloof in God en de omgang van de mens met God of over God Zelf. Wie het eerste stelt, zal niet meer over een welomschreven leer kunnen spreken die bewaard dient te worden en verbonden is met de zaligheid. Dat doet Bird wel.

Belangrijk is dat Bird daarbij onderscheid maakt tussen fundamentele, belangrijke en minder belangrijke zaken. Fundamenteel zijn het evangelie van verzoening en verlossing, de Drie-eenheid, het gezag van de Schrift, terwijl de doopleer wel belangrijk is, maar afwijkingen daarin niet aan de zaligheid verbonden mogen worden. Ik wil daarbij wel opmerken dat Bird het toelaten van de vrouw tot het ambt meer relativeert dan juist in het licht van het gezag van de Schrift toelaatbaar is.

Al ziet Bird de Schrift als bron van Godskennis, dat betekent voor hem niet dat dogmatiek enkel met de Schrift zelf rekent. De Schrift is de uiteindelijke norm. Echter, bij de bezinning op de inhoud van de Schrift mogen we de geschiedenis van de kerk en van de theologie niet negeren. Al in de tweede eeuw na Christus wordt de inhoud van de Schrift en van de apostolische verkondiging weergegeven met de regel van het geloof die zakelijk met de Apostolische Geloofsbelijdenis overeenkomt. Terecht stelt Bird dat hier een zwakte ligt bij veel evangelicale christenen. Een dogmatiek moet de inhoud van de Schrift ook confronteren met eigentijdse culturele inzichten, om christenen zo de weg te wijzen.

Bird maakt terecht een onderscheid tussen God in Zijn wezen en God in Zijn toewending naar de mens. Wij kunnen immers niet slechts over God spreken en denken vanuit de komst van Christus naar deze wereld. Dan zou God in feite niet meer vrijmachtig zijn, waardoor het moeilijk is om vast te houden aan de realiteit van de eeuwige rampzaligheid. En dat doet Bird juist wel.

Boekinfo

Evangelical Theology: A Biblical and Systematic Introduction, Michael F. Bird; uitg. Zondervan, Grand Rapids, 2013; ISBN 978 0 310 49441 6; 912 blz.; € 37,99.