De voornaamste winst is voor ChristenUnie en SGP behaald tijdens de twee maanden durende coalitieonderhandelingen. Waar overal in Nederland het aantal koopzondagen werd uitgebreid, slaagden CU en SGP er juist in om het aantal zondagsopenstellingen in Bodegraven-Reeuwijk te verminderen. Het aantal werd teruggebracht van twaalf naar acht. „Er is ook meer orde in de regeling voor winkelopenings­tijden op zondag gekomen”, zegt fractievoorzitter A. de Groot van de ChristenUnie. „Een verbetering vergeleken met wat er was.”

Alle koopzondagen afschaffen was niet haalbaar, zegt SGP-fractie­voorzitter H. van der Smit. „De andere coalitiepartners, VVD en Burgerbelangen Bodegraven-Reeuwijk, hadden juist het jaar ervoor bepleit om ze uit te breiden. Dat is toen met een raads­meerderheid aangenomen. Maar voor ons was het een zeer aangelegen punt. VVD en Burgerbelangen hebben daar respect voor getoond.”

Lastige afweging

Het was voor de SGP wel een lastige afweging, geeft Van der Smit toe. „Blijven we voor altijd uit de coalitie omdat we het niet eens zijn met die koopzondagen, of nemen we juist deel om verdere uitbreiding te voorkomen? Ik weet zeker dat je in een college meer kunt bereiken dan er­buiten.” Hij is het dan ook niet eens met columnist Spruyt, die in deze krant wees op de „gevaarlijke keerzijde van het gedogen” door de landelijke SGP. Van der Smit: „Ook in het verleden kwam het regelmatig voor dat de SGP deelnam aan een college waarvan niet alle besluiten onze steun hadden. De discussie wordt mij iets te zwart-wit gevoerd.”

VVD-fractievoorzitter E. Visscher-de Frankrijker leidde de coalitiegesprekken vorig jaar. Ze kijkt er tevreden op terug. „Het is een kwestie van elkaar wat gunnen en elkaar respecteren. Natuurlijk vinden wij als liberalen dat ondernemers zelf moeten kunnen bepalen of ze op zondag open zijn of niet. Maar als het gaat om het algemeen belang van de gemeente, vind je elkaar altijd.”

En het algemeen belang stond op het spel. De coalitie van de op 1 januari 2011 gevormde fusiegemeente viel uit elkaar toen CDA-wethouder Vroomen besloot op te stappen en de CDA-fractie de steun aan de coalitie opzegde. De overgebleven VVD en Burgerbelangen Bodegraven-Reeuwijk moesten op zoek naar een nieuwe coalitiepartner.

PvdA en GroenLinks wilden samen wel toetreden, maar dan moest een rondweg om Reeuwijk-Brug van tafel, terwijl VVD en Burgerbelangen die juist heel belangrijk vonden. ChristenUnie en SGP wilden wel deelnemen aan het college, maar niet zonder elkaar. Inmiddels is de opdracht voor de rondweg gegund en is de aannemer met laagste inschrijving –8,7 miljoen euro– begonnen met de voorbereidende werkzaamheden.

VVD’er Visscher zegt dat de huidige coalitiepartijen er in principe van uitgegaan zijn om vijf jaar door te gaan met elkaar. „De wethouders van SGP en ChristenUnie zijn nu volledig ingewerkt. Het loopt goed. Inwerken van nieuwe wethouders zou tot vertraging in de besluitvorming leiden.”

Fractievoorzitter N. de Heij van het CDA is niet zo tevreden over het college. „Het komt bij het CDA over als een college zonder daadkracht en visie.” De christendemocraten vinden ook de acht koopzondagen te veel. „Door de zondagsopenstelling is een lokale middenstander verplicht zijn deuren te openen omdat het grootwinkelbedrijf dat ook doet. Laten we zuinig zijn op de zondag als dag waarop iedereen vrij is en we elkaar kunnen ontmoeten en genieten van rust en ontspanning. Een zesdaagse economie is voor Bodegraven-Reeuwijk meer dan genoeg.”

Niet ontevreden

De Groot van de ChristenUnie is niet ontevreden over de bereikte resultaten. „Naast de verbetering rond de koopzondagen heeft onze wethouder ook de eerste Duurzaamheidsvisie gepresenteerd. We werken naar de erkenning als Millenniumgemeente. Er komt meer aandacht voor andere vormen van energie. Daarnaast zijn bijvoorbeeld de tarieven van de grafrechten met 20 procent naar beneden bijgesteld.”

De Groot wil niet tevreden achteroverleunen. „Borstklopperij moet ons vreemd zijn. Het hart van de christelijke politiek wordt gevormd door het thema ”God liefhebben en de naaste als jezelf”. Dit is een kwestie van houding en van doen. De werkelijkheid is dat er in de meeste gemeenten geen christelijke meerderheid is. Als die er wel is, moeten christelijke bestuurders nagaan of er soms niet met een al te arrogante houding is geregeerd. Als we als christenen ruimte vragen voor onze minderheidspositie, moeten we ons afvragen of we die ruimte anderen wel altijd hebben gegund.”

Dit is het derde artikel in een serie van zes over de invloed van CU en SGP op het collegebeleid 2010-2014.

„Rust op zondag goed voor iedereen”

BERKEL EN RODENRIJS. Lang heeft de ChristenUnie in de gemeente Lansingerland gestreden tegen het openstellen van supermarkten op zondag. Mede omdat de partij in het college zat, lukte dat redelijk. Nadat de Eerste en de Tweede Kamer akkoord gingen met het vrijgeven van de zondagsopenstellingen, was het hek van de dam. CU-fractievoorzitter Nieuwlaat: „Het was de doodssteek.”

Bij de coalitieonderhandelingen in 2010 wist de Christen­Unie een verordening van tafel te krijgen die het college de bevoegdheid bood om winkels op zondagmiddag open te laten zijn. Nieuwlaat: „Daardoor werden we beticht van van alles en nog wat, we zouden onder andere betuttelend zijn. Als christenpolitici moeten we er inderdaad voor oppassen om mensen die op zondag andere dingen doen de wet voor te schrijven. Maar wij vinden de rust op zondag goed voor alle inwoners. Winkelen is niet bepaald bezigheid die een mens rust geeft.”

Was coalitiepartner Leefbaar 3B bij het opstellen van het coalitieakkoord nog tegen koopzondagen, inmiddels zijn zes van de acht raadsleden voorstander. Dat de huidige CDA-lijsttrekker ook om is, verbaast Nieuwlaat het meest. Hoewel het ook een voordeel is bij de verkiezingen: „Wij hebben ons als CU nadrukkelijk geprofileerd als tegenstander van de koopzondag in Lansingerland. Als christenen in onze gemeente de rust op zondag willen behouden, moeten ze op ons stemmen.”