Predikant wil ook in PKN bisschoppen
Een bisschop kan een nuttige functie hebben als verbindende figuur en als ’gezicht’ van de Protestantse Kerk in Nederland, denkt de hervormde emeritus predikant J. Kronenburg.
Ds. Kronenburg promoveert 26 november aan de Universiteit Utrecht op een proefschrift over de Episcopus Oecumenicus (Oecumenisch bisschop). Daarin bepleit hij het in het leven roepen van het bisschopsambt in Nederlands grootste protestantse kerk. Een bisschop kan volgens ds. Kronenburg een aansprekende en ook in de „postchristelijke” cultuur herkenbare figuur zijn. „Bovendien hebben pastores en predikanten soms iemand hard nodig met wie ze hun problemen persoonlijk kunnen bespreken”, aldus de emeritus recent in een interview in Overeen, het contactblad van de Katholieke Vereniging voor Oecumene. „De protestantse kerken hebben nu niet iemand die verantwoordelijk is voor het welzijn van de predikanten.”
Hoewel elders in de wereld ook veel niet-katholieke kerken, zoals de Anglicaanse Kerk en veel lutherse kerken, bisschoppen kennen, weten protestanten in Nederland daar vanouds geen raad mee. Het bisschopsambt zou te veel naar macht, hiërarchie en autoritair optreden rieken. Ds. Kronenburg: „De tragiek van de reformatie is dat de protestantse kerken in 1000 scherven uiteen zijn gevallen. We hebben geen traditie van bisschoppen, maar het is zeer onprotestants om je daarop vast te leggen.”
Ds. Kronenburg beveelt de toekomstige Protestantse Kerk in Nederland (PKN) dan ook aan om over invoering van het bisschopsambt na te denken. In tegenstelling tot zijn rooms-katholieke collega moet een protestantse bisschop echter worden gekozen en onder het gezag van de synode vallen, vindt de promovendus. Bovendien moet het ambt volgens hem openstaan voor mannen en vrouwen, gehuwden en ongehuwden.
Ds. Kronenburg vindt dat een protestants bisschopsambt drie vroegchristelijke modellen in zich moet verenigen: die van de bisschop als teken van de eenheid van de kerk, als hoeder van de geloofstraditie en als verbindingsschakel met de wereldkerk.
In 1995 opperde de gereformeerde oecumene-functionaris prof. dr. L. Koffeman al de mogelijkheid van een gereformeerde bisschop als belichaming van de kerkelijke eenheid. Zijn idee vond echter weinig weerklank. In 2001 bleek de protestantse huiver voor bisschoppen toen sommige synodeleden hun vrees uitten voor de „bisschoppelijke allure” van secretaris dr. B. Plaisier van de SoW-kerken, omdat in zijn functieomschrijving onder meer staat dat hij als woordvoerder van de drie kerken optreedt.
