Vaticaanse bank al 30 jaar in opspraak
VATICAANSTAD (ANP). Met het opstappen van directeur Paolo Cipriani en zijn plaatsvervanger Massimo Tulli maandag is een nieuw dieptepunt bereikt in de geschiedenis van het Instituut voor Religieuze Werken (IOR). De bank van het Vaticaan wordt al 30 jaar door schandalen geplaagd.
Paus Franciscus, die sinds zijn verkiezing in maart naam heeft gemaakt met zijn streven naar openheid en soberheid, heeft genoeg van alle problemen. Hij kondigde vorige week een groot onderzoek naar de bank aan. Dat zou er zelfs toe kunnen leiden dat het Vaticaan het IOR opdoekt en zijn financiën voortaan door een internationale bank laat beheren.
Ook de in februari benoemde president van de bank, de Duitse industrieel Ernst Freiherr von Freyberg, wil een einde maken aan de duistere praktijken, zoals witwassen, waarmee de bank in verband is gebracht. Hij kondigde 1,5 maand geleden aan dat de bank voortaan zijn jaarverslag zal publiceren en een website opent. Moneyval stelde vorig jaar dat grote hervormingen bij de bank nodig zijn, wil hij voldoen aan de internationale normen voor de strijd tegen het witwassen van zwart geld en tegen het financieren van terroristische activiteiten. Moneyval is het onderdeel van de Raad van Europa dat erop toeziet dat landen zich aan de internationale maatstaven voor helder financieel beleid houden.
Het IOR regelt niet alleen de financiële zaken van het Vaticaan, maar werkt ook voor lokale kerken en organisaties binnen de Rooms-Katholieke Kerk. De tegoeden worden op 7,1 miljard euro geschat. In de jaren 80 richtten de schijnwerpers zich op het IOR, dat tot dan toe weinig bekend was. Toen werd de topman, de Amerikaanse aartsbisschop Paul Marcinkus, in verband gebracht met het faillissement van de Banco Ambrosiano, destijds de grootste particuliere bank in Italië. Twee hoge functionarissen van de Banco Ambrosiano vonden onder duistere omstandigheden de dood. Een van de twee, Roberto Calvi, hing aan een brug in Londen. Marcinkus is nooit aangeklaagd, maar het Vaticaan trof een schikking van 145 miljoen dollar met schuldeisers.
Vorige week werd monseigneur Nunzio Scarano gearresteerd, omdat hij betrokken zou zijn geweest bij gesjoemel met grote sommen geld bij het IOR. Als hooggeplaatste medewerker van het Vaticaan zou hij met twee anderen illegaal 20 miljoen euro aan contant geld van Zwitserland naar Italië hebben willen brengen. Het Vaticaan had hem al geschorst, toen duidelijk was dat zijn handel en wandel werd onderzocht.
