toen

We gingen ’s zomers meestal op kampeervakantie. Ik kom uit een groot gezin. Met een karretje vol spullen achter onze oude Opel deden we het ene jaar Oostenrijk aan, het jaar daarop Frankrijk. Ook Italië heb ik op die manier gezien.

In de jaren 60 en 70 waren er steeds meer gezinnen die op vakantie gingen. Puur voor de ontspanning of om eens een andere omgeving te verkennen. Je stapt even uit de dagelijkse sleur.

Door de voordurend verbeterende economische omstandigheden kregen steeds meer mensen de mogelijkheid om op vakantie te gaan. Wettelijk had elke Nederlander sinds 1910 het recht op een aantal vrije dagen, en de portemonnee liet het boeken van een vakantie steeds vaker toe.

Het Middellandse Zeegebied werd van alle vakantiebestemmingen steeds populairder. Veel Nederlanders vertrokken tijdens het zomerreces naar landen zoals Frankrijk en Italië. Spanje was sinds de jaren 70 jarenlang echt een topper.

Ook het reizen naar verre continenten werd steeds gemakkelijker. Tussen 1990 en 2012 verdubbelde het aantal vakanties in het buitenland. Over de hele linie werd vakantievieren in Nederland steeds minder populair: nog niet de helft van de vakanties wordt in Nederland doorgebracht.

De laatste decennia is ook het aantal mogelijkheden om op vakantie te gaan, sterk gegroeid. Simpel kamperen of een huisje huren kan overigens nog steeds, maar de hang naar steeds luxere vakanties zet wel door.

Momenteel zijn cruisevakanties erg in trek. Die hype is overgewaaid vanuit de Verenigde Staten, en heeft nu ook Nederland bereikt. Er worden steeds meer schepen gebouwd om mee te cruisen.

Hoewel ik met mijn gezin ook jarenlang graag ging kamperen in het buitenland, verlangden we na verloop van tijd naar iets meer comfort en luxe. De laatste jaren huurden we daarom een mobile home op verschillende campings. Overigens tot volle tevredenheid.”

nu

Het onzekere economische tij dwingt mensen steeds vaker naar hun vakantiebesteding te kijken. Je job zal maar op de tocht staan. Dan boek je geen dure vakantie. Je kunt je geld ten slotte maar één keer uitgeven.

Ook de ANWB merkt dat mensen kritischer en prijsbewuster zijn in het uitgeven van hun geld. Volgens een onderzoek van opiniepeiler Maurice de Hond is een derde van de bevolking voorzichtiger geworden in het doen van grote uitgaven.

Daar is helemaal niets mis mee. Sommigen hebben de luxe om in plaats van vijf keer, vier keer op vakantie te gaan; anderen trekken er nog maar drie keer op uit. Er zijn echter ook gezinnen die één keer per jaar weggingen, maar daar nu helemaal van afzien. Ze kiezen vaker voor een weekendje weg of voor leuke goedkope uitjes of gaan naar een pretpark of dierentuin. Lekker weg in eigen land.

Voor anderen valt het helemaal niet mee om het hoofd boven water te houden. Er is geen geld voor uitjes: het vakantiegeld is al op voordat de vakantie überhaupt is begonnen. De schulden moeten eerst afbetaald en de wasmachine moet vervangen kunnen worden als hij het begeeft.

Er zijn er ook die het er op aan laten komen, en hun uitgavenpatroon niet aanpassen. Ze boeken die ene reis gewoon, al hebben ze het geld er niet voor. Hoe ze dat probleem oplossen, zien ze later wel.

Deze situatie duurt al een paar jaar. Dat iemand in zulke omstandigheden een oproep doet om het geld te laten rollen, vind ik onzinnig en getuigen van weinig respect en solidariteit.”

straks

Touroperators en reisbureaus merken het als eerste als mensen minder reizen en de dure vakanties links laten liggen. De groei is eruit; en als aanbieder moeten ze daar iets mee. Ook de toeristische afdeling van de ANWB heeft het merkbaar moeilijker dan in voorgaande jaren.

Bij wintersportvakanties is de dalende trend al vanaf 2009 duidelijk zichtbaar. Het zijn korte, dure vakanties waarvoor je veel geld kwijt bent, onder meer aan skispullen en een pistepas. Het aantal wintersporters gaat langzaam bergafwaarts.

Ook dure, verre vliegreizen worden minder gemaakt. Mensen zoeken hun vertier duidelijk dichter bij huis. Daardoor blijven bijvoorbeeld Frankrijk en Duitsland in trek en groeit de populariteit van landen als Turkije, Griekenland en Spanje.

Touroperators, reisbureaus en vakantieparken spelen daar handig op in door te komen met meer goedkope reizen en aanbiedingen. Ze willen hun omzet op peil houden en daar kan de reislustige vakantievierder van profiteren. Nederlanders houden van korting. Mensen vergelijken de prijzen op internet en maken vervolgens hun afweging.

Steeds meer vliegmaatschappijen bieden lowbudgetvluchten aan. Die trekken mensen soms over de streep. Voor gastvrijheid en service willen veel mensen overigens nog best in de buidel tasten, al loopt ook die bereidheid terug.

Voor deze zomer worden 300.000 minder boekingen verwacht. Dat betekent een omzetdaling voor de sector. Elke toerist die thuisblijft, levert de toeristenbranche niets op.

Als de huidige economische teruggang nog lang gaat duren, acht ik faillissementen in de reisbranche niet uitgesloten.

Zelf merk ik weinig van de crisis. Ik heb een baan. De kinderen zijn het huis uit. Daardoor kan ik nu buiten het duurdere hoogseizoen weg. Ik kom net terug uit Frankrijk. Daar ontmoette ik de zomer en kon ik rondlopen in korte broek en T-shirt. En dat gun ik iedereen deze zomer.”