In het RD van 29 mei reageerde ds. L. M. Aangeenbrug op mijn column in Welbeschouwd van de zaterdag daarvoor. Hij betoogt dat de mogelijkheid van 3D-printen aansluit bij een wezenlijk kenmerk van de mens: „orde creëren en scheppen.” Een behoefte en kwaliteit die God de mensen gegeven heeft. Daarbij laat hij zien wat maakt dat hij positief denkt over het gebruik van 3D-printers. Het helpt om bewust en duurzaam om te gaan met de schepping.

Wat mij betreft is er tot zover geen verschil van mening. Ook in mijn column heb ik een aantal voorbeelden gegeven van nuttige en mooie toepassingen van de 3D-printer. En zeker, het ontwerpen en werken met een 3D-printer, liever nog: techniek in het algemeen, kan direct verbonden worden met kwaliteiten van de mens als schepsel van God.

Kwaad

Ik waardeer het dat ds. Aangeenbrug begint met een goede en integere samenvatting van mijn column. Inderdaad heb ik niet betoogd dat 3D-printen een helse bezigheid is, maar dat de mogelijkheden en ontwikkeling mij „doen denken aan” het beeld van de hel, zoals Lewis dat in ”The great Divorce” schildert. De relatie tussen 3D-printen en Lewis heb ik bewust zo losjes mogelijk gekoppeld. Ds. Aangeenbrug formuleert als punt van vergelijking: onmiddellijke bevrediging als kwaad. Dat komt dicht in de buurt van wat ik bedoel en het verbaast me werkelijk dat we het op dit punt niet eens zijn.

Ds. Aangeenbrug wil hier een punt maken door erop te wijzen dat er heel wat bij komt kijken om iets te maken met een 3D-printer en dat je sneller naar de winkel kunt. Maar je hoeft toch geen profeet te zijn om te voorspellen dat het gebruiksgemak snel zal verbeteren en dat snelheid van de 3D-printer, als hij aanslaat bij de consument (wat nog niet zo zeker is), de komende jaren exponentieel zal toenemen?

Interessanter is de opmerking die ds. Aangeenbrug daarna maakt over de metahouding in de gereformeerde gezindte. Zoekt de gereformeerde gezindte het kwaad niet te veel in dingen buiten ons, in plaats van in de mens zelf?

Het zou kunnen, maar ik ben daar niet van overtuigd. Mijns inziens schetst ds. Aangeenbrug hier een oneigenlijke tegenstelling. Juist omdat er een diep besef is van de verdorvenheid van de menselijke begeerten, zou je met argusogen moeten kijken naar de „techniek als verleider” – de term is van prof. dr. M. J. de Vries in ”Technologie overal om ons heen”.

Het eigenlijke thema raakt ds. Aangeenbrug in de laatste alinea van zijn bijdrage. Onmiddellijke behoeftenbevrediging, nog niet eens zo zeer als kwaad, maar als ultieme kwelling.

Ik stond bij het schrijven van de column op de schouders van C. S. Lewis, en wilde het indrukwekkende uitzicht delen met mijn lezers. Het is een zienswijze die iets wezenlijks toevoegt aan andere zienswijzen op technologische ontwikkeling. Christenen in 2013 zouden ervan profiteren als ze deze profetische blik van Lewis zouden overdenken in plaats van bestrijden.

De auteur is in het dagelijkse leven werkzaam als mediator, coach en adviseur.