Het grote Transsylvanië bestaat niet meer. Eeuwenlang had dit vorstendom een zeer bijzondere positie in Centraal-Europa. Transsylvanië hoorde niet bij het rooms-katholieke Habsburgse keizerrijk. In 1568 maakte het daarvan gebruik door het Edict van Turda op te stellen. Hierin werd voor het hele vorstendom Transsylvanië, waaronder de stad Debrecen, godsdienstvrijheid afgesproken. Transsylvanië was niet geheel zelfstandig, maar maakte als autonoom vorstendom deel uit van het Ottomaanse Rijk.

De Ottomanen bekommerden zich niet om de Transsylvaanse godsdienstvrijheid en besteedden niet veel moeite aan het verspreiden van de islam in het gebied. Zolang de inwoners van onder meer Debrecen een deel van de belasting afdroegen, vonden de Ottomanen godsdienstvrijheid best. De Hongaars-Gereformeerde Kerk profiteerde hier optimaal van en kon gedurende de zestiende eeuw tot volle bloei komen. Hier gold letterlijk: liever Turks dan paaps.

Dat wilde overigens niet zeggen dat er geen roomsen in Debrecen woonden, maar de Rooms-Katholieke Kerk was tussen 1552 en 1714 wel officieel verboden in de stad, ondanks het Edict van Turda. De rooms-katholieken vormden later een aparte zuil.

Dat is nog terug te zien in het straatbeeld van Debrecen. Even buiten het centrum bevindt zich de Szent Anna Utca (Heilige Anna­straat). In deze straat staan een rooms-katholieke kerk en 
talloze rooms-katholieke instellingen, zoals scholen, een internaat en zelfs een apotheek die de naam Szent Anna draagt.

De verwevenheid van kerk en stadsbestuur was vergelijkbaar met de situatie in Genève ten tijde van Calvijn. De belasting­opbrengst was deels bestemd voor de kerk en de school. Omgekeerd had het stadsbestuur inspraak in de gang van zaken in de kerk.

Sinds halverwege de zestiende eeuw tot op de dag van vandaag gebruiken de Hongaarse geformeerden en het stadsbestuur van Debrecen hetzelfde wapen als officieel kenmerk. Op verschillende plaatsen in de stad is het terug te zien, zoals op het grote plein voor het beeld van de nationale held Kossuth. Hier is een prachtig mozaïek gemaakt van het wapen. Daarop is geen heldhaftige leeuw, kasteeltoren of adelaar afgebeeld, maar een wit lam: het symbool voor Jezus.

Al eeuwenlang willen de Hongaarse gereformeerden benadrukken dat niet een paus of andere heilige hun stad beschermt, maar het Lam Gods Zelf. Het lam in het mozaïek staat op twee boeken: het Oude en het Nieuwe Testament. Het lam houdt een stok vast met daaraan een Zwitserse vlag. Dit symboliseert het feit dat de Hongaars-Gereformeerde Kerk in 1567 de Helvetische Confessie heeft aanvaard. Anno 2013 heeft de Helvetische Confessie, die is voortgebracht door de Zwitserse Reformatie, binnen de kerk officieel nog steeds dezelfde status.

Wat verder opvalt is dat het lam voor een palmboom staat. Dit kan verschillende zaken betekenen. Debrecen lag vroeger op een handelsroute naar het oosten. Handelsreizigers konden de inwoners van Debrecen dus vertellen over deze boom en en hoe hij eruitzag.

Een andere verklaring is dat een palmboom het beste groeit tegen de verdrukking in, bijvoorbeeld als er een zware steen op de kiem gebonden is. Vanwege de onder­drukking door met name het Habsburgse Rijk hadden de Hongaarse protestanten te maken met grote druk. De palmboom bleef echter staan en groeide. Debrecen ligt midden op de Hongaarse poesta, een leeg en vlak steppegebied. In dit gebied speelden zich door de eeuwen heen verwoestende oorlogen af

Wie door deze stad op de steppen loopt, wordt regelmatig herinnerd aan de tijd van de Reformatie. Debrecen heeft een Zwingli Utca (Zwinglistraat), een Luther Utca (Lutherstraat) en een Kálvin Tér (Calvijnplein). Naast de hoofdingang van het Reformatus Kollegium hangt een stenen plakkaat waarop Calvijn en Zwingli gebroederlijk naast elkaar zijn afgebeeld. ”Post tenebras lux”, staat er naast Calvijn geschreven. Een motto dat in het Genève van Calvijn op de munten werd gegraveerd. Het betekent: ”licht na de duisternis”.

Naast Zwingli staan enkele woorden uit Mattheüs 10: „En vreest u niet voor degenen die het lichaam doden.” Dit refereert zonder twijfel aan de gruwelijke marteldood die Zwingli stierf in 1531. Wie geïnteresseerd is in de Reformatie kijkt in Debrecen zijn ogen uit.