Kroonprins: Ook ceremonieel koningschap is inhoudelijk
Prins Willem-Alexander verzet zich niet tegen een puur ceremonieel koningschap. „Ik accepteer alles, als het parlement het volgens de regels van de Grondwet heeft beslist.”
Dat zei de prins in een woensdagavond uitgezonden interview met de NOS en RTL Nieuws. Het gesprek ging over modern koningschap en het leven na de troonswisseling op 30 april.
Het koningschap is „op zich al inhoudelijk”, vindt Willem-Alexander. „Alleen al door de keuzes die je maakt, waar je aanwezig bent.”
Het koningschap is geen duobaan, zei hij ook. Máxima ondersteunt en daarbij heeft ze de traditionele titel van koningin. Tot verwarring zal dat niet leiden. „Het enige land waar daar verwarring over is, is Nederland.”
Prins Willem-Alexander en prinses Máxima wisten al iets meer dan een jaar voor de aankondiging dat de koningin op 28 januari 2013 haar aftreden zou bekendmaken. Zowel het prinselijk paar als de koningin hebben zich in het afgelopen jaar een enkele keer versproken.
Op een gegeven moment was de prins er ook aan toe, zei Willem-Alexander. Hij wilde geen nieuwe uitdagingen meer aangaan op het gebied van watermanagement, omdat hij wist ze niet meer af te kunnen maken.
De avond van de aankondiging heeft het prinselijk paar met de kinderen samen gegeten en naar de televisie gekeken. Prinses Máxima: „Het was een emotioneel moment.”
Friso
De situatie van prins Friso is nog onveranderd, aldus de prins. Willem-Alexander zei dat Mabel en zijn moeder ongelooflijk hun best doen voor prins Friso. Hij sprak zijn grote respect voor hen uit. De prins gaat op 30 april niet publiek stilstaan bij het ongeval, omdat het een staatsrechtelijke gebeurtenis gaat. Prinses Máxima was geëmotioneerd tijdens dit deel van het gesprek.
Het prinselijk paar gaat de inhuldigingsplechtigheid vooraf oefenen. Ook voor de kinderen, zodat die goed weten waar zij aan toe zijn, aldus prinses Máxima. Het prinselijk paar zei „nog niet” zenuwachtig te zijn. De organisatie is volgens hen in goede handen en verloopt soepel. De prins zei geen moeite te hebben met demonstraties tegen de monarchie op 30 april.
Kleding
Willem-Alexander draagt op 30 april geen uniform, zo vertelde hij. Prinses Máxima wilde niet vertellen wat zij aandoet op Koninginnedag. Zij gaat wel in het lang.
De kinderen zijn heel de dag aanwezig op 30 april, vertelde prinses Máxima. Ook bij de abdicatie. De kinderen beseffen heel goed wat er gebeurt, aldus de prinses.
Amalia
Prinses Amalia is zich bewust van haar toekomst. „Ze realiseert zich heel goed dat zij de volgende is die aan de beurt is”, zei prins Willem-Alexander. Ze heeft hem al gevraagd hoe lang hij van plan is om koning te blijven. „Dan kan ze in haar agenda al een streep zetten.”
De aanstaande prinses van Oranje –de titel die Amalia krijgt op het moment dat haar vader op 30 april koning wordt– zal voorlopig niet zelfstandig officiële verplichtingen op zich nemen. De prins wil haar en haar zusjes zoveel mogelijk een afgeschermde jeugd geven. „Ze moet de kans krijgen te ontdekken wie ze is. Als je niet kunt ontdekken wie je bent, kun je geen dienende functie nemen.”
Geen Willem IV
De prins koos voor de naam koning Willem-Alexander in plaats van Willem IV, omdat hij heel zijn leven al Willem-Alexander wordt genoemd. Met Willem IV voelt hij zich teveel een nummer. „Willem IV staat in de wei naast Bertha 38”, zei de prins lachend.
Koning Willem-Alexander wil een koning zijn die voortbouwt op de traditie van zijn voorgangsters. Een koning die de samenleving kan aanmoedigen, verstevigen en verbinden. „Door extra aanwezigheid. Door mensen te steunen die even extra hulp nodig hebben.” Hij wil authentiek zijn. Prinses Maxima zei dat de prins graag met mensen omgaat en daar zijn inspiratie uithaalt.
Koningin Beatrix heeft haar zoon een advies geven, zo zei de prins: „Blijf jezelf en houd je koers vast. En waai niet met allerlei winden van populariteit mee.”
Inhoudelijk koningschap
De prins mag wel een mening hebben, maar hij moet die vooral voor zich houden, zo reageerde hij op vragen over de positie van de koning in het formatieproces.
Willem-Alexander wil doorgaan met de wekelijkse gesprekken met de premier. De prins onderstreepte het belang van goede communicatie tussen premier en koning.
De prins gaf aan dat ook een ceremonieel koningschap heel inhoudelijk kan zijn.
Functies Máxima
Prinses Máxima wil haar nationale en internationale functies graag voortzetten. „Het is ook goed voor Nederland en geeft weer informatie die we in Nederland kunnen toepassen.” De prinses zei dat haar situatie niet zoveel verandert als die van haar man.
De prinses vindt het heel belangrijk om haar eigen dingen te kunnen doen. „Zelfs om een betere moeder te kunnen zijn.”
Mozambique
Over de onrust rond de villa in Mozambique zei de prins dat je goede intensies kunt hebben, maar dat iets dan toch nog fout kan zijn. De prins zei te lang te hebben vastgehouden aan zijn plannen. „Ik zal ook in de toekomst fouten blijven maken.”
De koning wil staatsbezoeken in de toekomst –vooral buiten Europa- nog meer inzetten voor handelsmissies.
De prins zei dat het hof erg op de kosten let en dat hij en zijn vrouw voor het goede salaris een maximale tegenprestatie willen leveren.
Kersttoespraak
De prins heeft nog niet nagedacht over de concrete invulling van de Kersttoespraken. Hij beaamde dat hij daarin een persoonlijke boodschap kan geven. De prins zet de traditie van Kersttoespraken voort. Hij zei dat zijn moeder er heel veel energie in stopte.
Koningsdag
De prins noemde keuze voor Koningsdag op 27 april in plaats van 30 april een logische. „Als je zelf dan drie dagen voor die dag jarig bent, vind ik het vreemd niet voor die dag te kiezen.”
De koning wil het land straks beter achterlaten dan het nu is.