Als een officier van justitie te maken krijgt met een onderzoeksweigeraar kan hij een commissie aan het werk zetten, die moet adviseren of de geestestoestand van de verdachte alsnog kan worden vastgesteld door de officier en de rechter inzage te geven in diens medisch dossier. De commissie bestaat uit twee artsen, onder wie een psychiater, een gedragsdeskundige en twee juristen en werkt onder geheimhouding.

Artsen zijn verplicht hun dossiers vertrouwelijk aan de commissie te verstrekken wanneer deze daarom vraagt. Als de commissie met een onderbouwd advies komt om de stukken op te eisen, omdat ze bruikbare gegevens bevatten, kan de officier van justitie bij de rechter-commissaris een vordering indienen voor het gebruiken van de persoonsgegevens. Geeft de rechter-commissaris vervolgens een beschikking af, dan kan het dossier worden betrokken bij het proces.

Tot nu toe ontlopen elk jaar tientallen verdachten tbs met dwangverpleging omdat ze weigeren aan onderzoek mee te werken. Wel vertoont het percentage onderzoeksweigeraars over wie het Pieter Baan Centrum desondanks tbs-advies uitbrengt een stijgende lijn: van 22,4 in de periode 1999-2003 naar 36 procent tussen 2004 en 2008. Rechters kunnen bovendien tbs met dwangverpleging opleggen zonder advies, maar van die mogelijkheid maken zij maar mondjesmaat gebruik.

Tegen de wettelijke regeling voor het opeisen van medische dossiers bestond in de Tweede Kamer veel weerstand. Om tegemoet te komen aan de bezwaren van onder meer CDA, PvdA en VVD moest Teeven een aantal waarborgen inbouwen. Niet allen verloopt het opeisen van dossiers via een speciale adviescommissie, ook moet de rechter-commissaris de verdachte horen voordat hij besluit of hij een beschikking afgeeft. Indien nodig kan hij ook de voorzitter van de commissie horen. Tegen de beschikking kan de verdachte bovendien in hoger beroep én in cassatie gaan.