Na een lange werkdag neemt Andrej –stevig postuur, kortgeknipt haar– naast zijn vrouw Natasja (33) plaats op de bank. Sinds een aantal jaren is hij terug in zijn geboortplaats, Alapajevsk, waar hij een klusbedrijf en een bouwwinkel runt. Hij heeft acht man in dienst.

Andrej windt er geen doekjes dat zijn levensgeschiedenis veel zwarte bladzijden telt. In Alapajevsk brengt hij zijn jeugd door in armoedige omstandigheden. Velen inwoners van de stad kampen met een drankprobleem. „Ik weet zelfs van een oud omaatje die vanuit huis drank verkocht. Dat was business die haar wat extra roebels opleverde.”

Zijn ouders scheiden als Andrej nog jong is. „Ik groeide op bij mijn moeder. We waren arm, hadden geen stromend water en geen kachel. Het was een kwestie van overleven. Als kind stal ik alles was los en vast zat.”

Na zijn schoolperiode ontvlucht hij de penibele situatie in zijn geboorteplaats en vertrekt naar Jekaterinenburg. Daar zet hij zijn criminele activiteiten voort. „Ik ben negen keer veroordeeld en heb uiteindelijk vier jaar in de gevangenis gezeten. Toen ik vrijkwam, werd ik opgevangen door vrienden en ging ik verder met mijn oude leven. Ik gebruikte drank en drugs en had altijd een mes op zak.”

In Jekaterinenburg leert hij Natasja kennen, met wie hij gaat samenwonen. Zij is opgegroeid in de stad met 1,3 miljoen inwoners. Ze werkt in een winkel, waar ze verantwoordelijk is voor de inkoop van levensmiddelen.

In 2002 krijgt het stel een tweeling. Op dat moment stopt Natasja met werken. Ze heeft naar Russisch gebruik drie jaar ouderschapsverlof, tot het moment dat de twee meisjes voor het eerst naar school gaan. In die jaren nemen de zorgen thuis toe. „Als Andrej nuchter was, was hij een goeie vent, maar het ging gaandeweg steeds slechter met hem”, blikt Natasja terug.

Andrejs leven staat grotendeels in het teken van verslaving en criminaliteit. Hij leeft in een harde wereld en maakt het geregeld mee dat vrienden als gevolg van drugsgebruik sterven, of in het criminele circuit worden vermoord. „Van alle gasten met wie ik in die tijd optrok, leeft nu niemand meer.”

Drinkgelag

Door een opeenstapeling van problemen en uit angst voor een afrekening in het criminele circuit besluit Andrej in 2003 terug te keren naar zijn moeder in Alapajevsk. Haar deur staat voor hem open. Al snel merkt Andrej dat er in haar leven iets is veranderd. Ze is tot geloof gekomen en heeft zich aangesloten bij een pinkstergemeente in haar woonplaats.

Het christelijk geloof zegt Andrej op dat moment niets. „Het enige wat ik van de christelijke feestdagen wist, was dat er dan stevig gedronken werd. Ik had wel eens een drinkgelag meegemaakt waar ook een priester uit de Russisch-Orthodoxe Kerk bij was. Pasen associeerde ik alleen met eieren en brood. Jezus kende ik niet. Ik had geen flauw idee waar het in de Bijbel over ging.”

Andrej komt in aanraking met christenen die evangelisatiewerk doen. „Ze zeiden dat ze drugsverslaafd waren geweest. Dat kon ik bijna niet geloven. Deze mensen zagen er goed verzorgd uit, hadden nette kleren aan, reden in een auto. Ze zongen liederen bij een gitaar. Hun boodschap was: God bestaat.”

Spijt

De evangelisten vertellen over een christelijk rehabilitatiecentrum. Als Andrej op een dag in 2004 zijn roes heeft uitgeslapen, besluit hij daarheen te gaan. „Ik dacht: Ik ga er een poosje kijken. Er zal vast wel iets te jatten zijn. Als ik die spullen verpats, kan ik weer even vooruit. Maar God had een ander plan met mij.”

Het centrum brengt Andrej in aanraking met een hem onbekende wereld. „Er zaten jongens en meiden die niet rookten en dronken. Ik dacht: Wat is dit voor sekte? Ze lazen uit de Bijbel en baden met elkaar. Ik werd erdoor geraakt en pakte zelf een exemplaar. Alles wat ik tot dan toe in m’n leven gelezen had, was één kinderboek, maar toen ik in de Bijbel begon, kon ik niet meer stoppen. Op een gegeven moment werd me zelfs verboden ’s nachts verder te lezen, omdat ik ook rust nodig had.”

Het treft Andrej dat „Jezus eenvoudige mensen zoals vissers uitkoos om Zijn discipelen te zijn.” Hij besluit dat hij niet langer verder wil leven op de weg van verslaving en criminaliteit. Hoe moeilijk is het om onder ogen te zien wat hij jarenlang allemaal fout heeft gedaan? Andrej: „Dat is een proces. Ik kreeg gaandeweg spijt van alles.”

Wat hem echter nog meer spijt, zegt Andrej, is „dat niemand me eerder had verteld dat er een ander leven mogelijk was. Toen ik dat eenmaal wist, wilde ik het centrum het liefst zo snel mogelijk verlaten om terug te gaan naar Alapajevsk en iedereen te laten weten wat het leven met Jezus inhoudt.”

Trouwen

Inmiddels is Natasja vanuit Jekaterinenburg haar vriend achterna gekomen. In de regio Alapajevsk vindt ze onderdak in een opvanghuis van Mission Possible, waar ze eveneens in aanraking komt met het christelijk geloof. Beiden komen tot de conclusie dat het niet goed is dat ze ongehuwd samenwonen en besluiten te trouwen en samen een nieuw bestaan op te bouwen.

Andrej is vol van de Bijbelse boodschap. Hij gaat evangeliseren en deelt Nieuwe Testamenten uit in ziekenhuizen „en overal waar het maar kon.” Intussen moet er ook brood op de plank komen. Andrej gaat aan de slag in Asbest. Hij opent een zaak, maar moet die na verloop van tijd van de hand doen „vanwege de crisis.”

In zijn geboorteplaats Alapajevsk begint hij een klusbedrijf annex bouwwinkel. Heel wat vrije uren besteedt hij aan het opknappen van het kerkgebouw van de plaatselijke pinkstergemeente en rehabilitatiecentra van Mission Possible. Intussen coördineert zijn vrouw het werk in het opvanghuis in Alapajevsk, nadat ze eerder in Asbest bij de hulpverlening betrokken raakte.

Terugval

Hoe groot is voor Andrej het risico op een teugval in drank- of drugsgebruik? „Het is één keer voorgekomen dat ik merkte dat ik de verkeerde kant weer opging. Toen heb ik meteen mijn spullen gepakt en ben tijdelijk teruggegaan naar het rehabilitatiecentrum.”

Natasja zegt dat ze lange tijd de angst heeft gehad dat haar man in zijn oude levenspatroon zou terugvallen, maar merkt dat zijn leven echt een andere wending heeft gekregen. „Het verschil tussen hoe hij vroeger was en nu is, is zo groot als dat tussen oost en west”, zegt ze. Andrej: „Ik kan me niet meer voorstellen dat ik haar vroeger vaak heb geslagen.”

Het christelijk geloof staat in hun leven centraal, zeggen Andrej en Natasja. Ze hopen dat dit voor hun kinderen ook gaat gelden. Andrej: „Alles wat ik zelf verkeerd heb gedaan, kan ik niet meer overdoen, maar mijn leven staat nu in een ander perspectief. Ik kijk uit naar de hemel. Mijn zaak kan in vlammen opgaan, maar het leven met God eindigt nooit.”