Tegenstrijdige gevoelens op schooldag Kampen
Traditiegetrouw kwamen woensdag duizenden vrijgemaakten naar de jaarlijkse schooldag in Kampen. Maar de gevoelens waren tegenstrijdig.
„Deze schooldag is en blíjft een feestdag, maar de pijn van de scheuring en het elkaar niet meer kunnen bereiken, doet zich nu wel gevoelen.” In zijn openingstoespraak noemde ds. S. de Jong de jongste afsplitsing in de vrijgemaakte kerk een „schaduw” over de schooldag. „Ik heb tegenstrijdige gevoelens: Boosheid en wrevel vanwege de scherpe kritiek en de aantijging van ”valse kerk” vanuit deze groep, en ook gevoelens van verbondenheid met hen die weggaan.”
Het thema van de dag, gehouden in de Theologische Universiteit (Broederweg), was ”Heel anders”. In diverse kerken en gebouwen hadden activiteiten plaats. Behalve toespraken van hoogleraren en docenten waren er gezinssamenkomsten met een eigentijds karakter. In de Burgwalkerk, waar de jeugdsamenkomst gehouden werd, was de preekstoel afgeplakt met folie. Op het podium speelde een muziekband in het gekleurde licht van schijnwerpers. De vrijgemaakte jeugd zong handenklappend en omhoogwijzend mee.
In de monumentale Bovenkerk gaf drs. A. L. Th. de Bruijne, universitair docent ethiek, vanuit de Petrusbrief een bijbelse belichting van vreemdelingschap. „Mensen die vervreemd zijn van God, krijgen nu een nieuwe identiteit in Christus. Zo ontstaat er te midden van een oude wereld een volk dat al in een nieuwe toekomst leeft. In de postmoderne maatschappij is onthecht-zijn als levensgevoel populair. Een christen echter kent, samen met de gemeente, een binding aan Christus. Momenteel moet juist daarom de kerk streven om context te zijn voor de christelijke levensstijl”, aldus drs. De Bruijne. De christelijke gemeenten zouden volgens hem een toonbeeld moeten zijn van de manier waarop extreem individualisme en tegenstellingen overwonnen kunnen worden. Drs. De Bruijne, die in Kampen het nieuwe vak spiritualiteit gaat doceren, eindigde met een pleidooi voor de vreemdelingschap. „De bron van christelijke levensstijl en ethiek is de spiritualiteit.”
Prof. dr. P. H. R. van Houwelingen sprak over ”Wij hebben hier geen blijvende stad”. De hoogleraar Nieuwe Testament corrigeerde de opvatting dat deze bekende tekst uit de Hebreeënbrief uitsluitend de vergankelijkheid van het leven zou bedoelen. Gezien de context moet hier volgens hem letterlijk Jeruzalem verstaan worden. De briefschrijver wilde hiermee zeggen dat er nu geen aards heiligdom meer over is, omdat Jezus buiten deze heilige stad werd gezet. De christenen uit de Joden mogen dan ook niet meer vasthouden aan Jeruzalem als religieus centrum.
De tekst is volgens dr. Van Houwelingen een oproep om het toekomstige hemelse Jeruzalem te zoeken. „Iedereen mag door Jezus Christus naderen tot het hemelse heiligdom. Zo is de Vader wereldwijd bereikbaar en worden de navolgers van Christus gesteld in de liturgische ruimte tussen hemel en aarde. Dat brengt wel, in navolging van de Gekruisigde, de smaad van het kruis met zich mee.”
In het universiteitsgebouw aan de Broederweg was veel belangstelling voor de minicolleges. Prof. dr. M. te Velde verzorgde een college over ”Terugkomen op 1967?” De hoogleraar kerkrecht was adviseur van de jongste synode van Zuidhorn. Daar werd de scheuring van 1967 in de vrijgemaakte kerken, waaruit de Nederlands Gereformeerde Kerken ontstond, besproken. Prof. Te Velde liet nogmaals de gecompliceerde geschiedenis de revue passeren. Hoewel hij benadrukte dat het na 35 jaar makkelijk is te oordelen, plaatste hij kritische kanttekeningen en wees op gemaakte fouten. Naar zijn mening moet een samengestelde commissie uit beide partijen, die zich kritisch opstelt, tot een evenwichtig oordeel komen.
Omdat dezelfde vragen nog altijd leven, is het volgens prof. Te Velde nodig om tot een eigentijdse consensus over de status van de belijdenisgeschriften te komen. „Dit zou het gesprek met andere gereformeerden meer helderheid verschaffen.” Volgens de hoogleraar zouden de Nederlands gereformeerden de plaatselijke predikant minder vrijheid moeten toestaan. De christelijke gereformeerden moeten ophouden hun standpunt te laten beïnvloeden door de wens vrede en eenheid te sparen, en onder vrijgemaakten zou meer oog moeten zijn voor het risico van confessionalisme, aldus de vrijgemaakte hoogleraar.