Flying Focus brengt schepen in storm spectaculair in beeld
Het stormseizoen is weer begonnen. Dat betekent werk aan de winkel voor fotograaf Herman IJsseling. Terwijl de wind in de schoorsteen loeit en veel mensen zich warmen bij een knappend haardvuur, gaat hij de lucht in om spectaculaire beelden te maken van schepen die de elementen trotseren.
De meeste stormen komen voor van 1 oktober tot 1 maart, vertelt IJsseling van luchtfotografiebedrijf Flying Focus. Met zijn robuuste tweemotorige Cessna Skymaster speurt hij de zee af op zoek naar schepen in zwaar weer.
Hij noemt de stormvluchten spannend en enerverend. „We vliegen tot windkracht 10. Om je een indruk te geven: het vliegtuig staat dan voor onze hangar op Texel te dansen op zijn wielen. Onlangs waaide mijn bril zelfs af. Sindsdien draag ik hem aan een brillenkoord.”
De drie eenmotorige toestellen waarover Flying Focus ook beschikt, blijven bij stormweer aan de grond. „Ik moet er niet aan denken dat 300 mijl uit de kust de motor uitvalt. ’s Zomers kan ik op een vlakke zee nog een noodlanding maken, maar ’s winters wanneer het stormt heb ik geen enkele overlevingskans.”
De luchtfotograaf begon in 1984. „Verder studeren zag ik niet zitten. Ik schreef wel eens wat voor een luchtvaartblad. Op een keer was dat een artikel over luchtfotografie. Dat vond ik zo interessant dat ik zelf in dat vak ben gestapt.”
IJsseling viel met zijn neus in de boter. „In februari 1985 maakte ik mijn eerste vlucht. Het was toen een elfstedenwinter; veerboten lagen vastgevroren in het ijs. Dat leverde mij direct een portfolio met spannende foto’s op. De reder van die veerboten was mijn eerste klant.”
Andere opdrachten volgden spoedig: luchtfoto’s van bungalowparken en klussen voor architecten. Ook de scheepvaartsector wist de luchtfotograaf te vinden. „Ik heb me nu gespecialiseerd in het fotograferen van maritieme objecten, zoals schepen, booreilanden, speciale transporten en havens.” De rest maakt nog maar 10 procent uit van zijn portfolio.
Een heel aparte categorie zijn de stormfoto’s. „Mooie luchten boven de kolkende zee of een woeste branding vind ik fantastisch.” IJsseling pakt er een paar foto’s bij van de branding bij Texel en de pier van IJmuiden. „Maar in hoofdzaak gaat het om schepen in zwaar weer.”
Beelden van stampende en rollende schepen waarop metershoge golven bruisend kapotslaan, geven indrukwekkende impressies van het woeste natuurgeweld op zee. Zijn onlangs uitgegeven boek ”Vliegende storm 2009-2012” staat er vol mee. Hoe maakt de fotograaf zulke spectaculaire foto’s?
„Het samenspel van mij met de piloot is heel belangrijk. Ik kan zelf ook vliegen, dus ik weet wat het toestel wel of niet kan. Ik zit naast de vlieger en geef hem aanwijzingen om in de beste positie voor een serie geslaagde foto’s te komen. We proberen het schip tegen de wind in te naderen. We vliegen dan langzaam. Dat is ideaal om het schip goed in beeld te krijgen. Met de wind in de rug zou de snelheid oplopen tot 400 kilometer per uur.”
Vervolgens is het wachten op flinke golven. „Die komen vaak voor in buiengebieden, waarin de wind aantrekt. De Noordzee is een ideaal fotogebied met de relatief hoge, korte en heftige golven. Voor schepen zijn die juist erg lastig. Van de lange golven op de oceaan ondervinden ze veel minder hinder.”
Vanaf veilige hoogte slaat IJsseling soms dramatische gebeurtenissen op zee gade. „We zagen in 2006 tijdens een heftige storm de coaster Cementina over de gronden schuiven bij Schiermonnikoog. Dat daar in de buurt ook de begeleidende reddingsboot van Ameland omgeslagen ronddobberde, hoorden we pas later.”
Zinkende schepen heeft hij nog niet kunnen vastleggen. „Er vergaan heel weinig schepen.” Wel schoot hij bijvoorbeeld begin dit jaar platen van de Aztec Maiden, die de nacht ervoor vastgelopen was op het strand bij Wijk aan Zee.
Stormfotografie is overigens een prijzige liefhebberij, vertelt de fotograaf. „We hebben er een speciaal vliegtuig voor moeten aanschaffen; het vliegen daarmee kost 750 euro per uur. Om aansprekende foto’s te maken, ben ik soms uren onderweg. Financieel moet dat wel uit kunnen.” Hij vertelt dat scheepseigenaren vaak enorm enthousiast reageren op de foto’s van hun schepen in vliegende storm. „We gebruiken ze bovendien in onze fotoboeken en kalenders die wereldwijd worden verkocht.”
IJsseling veronderstelt dat hij op deze aardbol de enige is die op zo grote schaal stormfotografie bedrijft. „Het is een heel leuk onderdeel van mijn werk. Zeelui weten hoe het voelt tijdens storm, maar hun blik is beperkt. Vanuit de lucht heb ik het hele overzicht. Ik voel me bevoorrecht dat ik dit unieke werk mag doen.”
”Vliegende storm 2009-2012. Luchtfotografie van schepen in zwaar weer”, Herman IJsseling; uitg. Flying Focus, Bussum, 2012; ISBN 9789079716098; 96 blz., € 29,50.
