Gave helpt christenen liefdevol om asielzoekers heen te staan
Het aantal asielzoekers in Nederland daalt. Wie in de Noordoostpolder woont, kan echter nog steeds op allerlei plaatsen, van het voetbalveld tot de kerk, vluchtelingen ontmoeten. Stichting Gave breidt het werk rond het azc in Luttelgeest uit en brengt daarvoor ook christenen uit Urk in beweging.
„Als je op weg gaat met vluchtelingen, is dit je houvast.” Anette Hollander houdt een Bijbel omhoog. De medewerker van stichting Gave staat voor zestien cursisten in een zaal van kerkgebouw De Bron in Urk. Deze donderdagavond sluit de groep met een vierde bijeenkomst de cursus ”Kerk en vluchteling” af.
Bij de opening bepaalt Hollander, vrijwilligerscoördinator van Gave voor het asielzoekerscentrum (azc) in Luttelgeest, de deelnemers bij de geschiedenis van de Emmaüsgangers in Lukas 24. Ze wijst erop dat de Heere Jezus beschikbaar is voor een ontmoeting met deze mannen, dat Hij goed naar hen kijkt en luistert en vervolgens aansluit bij wat hen op dat moment bezighoudt.
Die houding is ook in het contact met asielzoekers van belang, benadrukt Hollander. „Wees beschikbaar, ga op weg. Als je ziet dat iemand verdrietig is, informeer ernaar. Kijk en luister naar de ander en vraag intussen aan God: „Wat wilt U dat ik zeg?” Je kunt in situaties komen dat je denkt: Help, wat moet ik doen? Maar de Heer geeft altijd antwoord, is mijn ervaring.”
Advocaat
Sommige cursisten hebben de afgelopen weken hun eerste contacten opgedaan, bijvoorbeeld door met Hollander of haar collega Jorien Terluin mee op bezoek te gaan in Luttelgeest, zo’n 20 kilometer van Urk. Het centrum, dat sinds 1987 bestaat, wordt volop gerenoveerd en biedt plaats aan maximaal duizend asielzoekers.
Zeven kerken in Emmeloord zijn al jaren actief in en rond het azc in het naburige Luttelgeest, vertelt Frank Hop. Hij is voorzitter van de plaatselijke werkgroep Kerk en Vluchteling. In een bewogen verhaal maakt hij deze cursusavond duidelijk wat het contact met asielzoekers zoal inhoudt. Dat varieert van het uitleggen wat ingewikkelde papieren van een advocaat betekenen tot het meenemen van mensen naar de kerk en het helpen zoeken van een woning als ze een verblijfsvergunning krijgen.
Hop kwam zelf via contacten van zijn vrouw in het vrijwilligerswerk terecht. Hij vertelt dat diverse Bijbelgedeelten sindsdien meer voor hem zijn gaan leven, zoals Matthéüs 25. „Hoe vaak had ik al niet gehoord: U hebt mij gekleed, U hebt mij geherbergd. Dat wordt in dit werk ineens actueel, bijvoorbeeld als mensen op straat worden gezet. Het is niet altijd gemakkelijk, maar toch had ik deze ervaringen niet graag willen missen.”
In gesprekken komt vaak op een spontane manier het geloof ter sprake, is Hops ervaring. Hij noemt als voorbeeld een bezoek aan het azc waarbij mensen naar een televisieprogramma keken over de doortocht van het volk Israël door de Rode Zee. Ze zeiden: „Zoiets komt nu niet meer voor”, wat Hop gelegenheid gaf daarop in te haken. Hij vertelt ook van asielzoekers die hem vragen met hen te bidden. „Dat verzoek krijg ik als ouderling in mijn wijk niet vaak, maar op het azc wel.”
Hop benadrukt „dat we als kerken een ongelooflijke taak hebben. Op het azc in Luttelgeest zitten mensen uit 23 landen. We hoeven geen verre zendingsreizen te maken, maar kunnen vanuit Emmeloord op de fiets naar hen toe.” Het tonen van christelijke naastenliefde blijft volgens Hop niet onopgemerkt. „Als moslims tot geloof komen, zeggen ze niet: „Wat heb je mooi gepreekt.” Ze worden in eerste instantie geraakt door wat we voor hen doen.”
Jorien Terluin onderstreept dat. „Het is belangrijk om liefdevol om mensen heen te staan, trouw en betrouwbaar te zijn.” Ze wijst op het belang van een goede voorbereiding op de bezoeken aan asielzoekers. „Het begint thuis met het gebed: „Heere, wilt U mij leiden?”
De Gavemedewerker geeft aan dat ze zich er wel eens toe moet zetten om op een regenachtige avond haar knusse huis te verlaten om naar het azc te gaan. „Maar na afloop huppel ik soms bijna het terrein af, omdat het zo goed was er te zijn.” Met een verwijzing naar 2 Korinthe 2 houdt ze de cursisten voor dat ze op het azc „de geur van Christus mogen verspreiden.”
Huis van vreugde
Hoewel er vanuit de kerken in Emmeloord al veel mensen op het azc in Luttelgeest actief zijn, zoekt Gave bewust naar uitbreiding van het aantal vrijwilligers in het verderop gekregen Urk. Initiator Henk Koelewijn, die als pr-medewerker aan deze organisatie verbonden is, wijst erop dat het centrum niet alleen een groot aantal asielzoekers telt, maar ook dat de gemiddelde verblijfsduur korter is dan een aantal jaren geleden.
De Gavemedewerkers hebben het verlangen dat al die mensen tijdens hun periode in Luttelgeest op de een of andere manier met het Evangelie in aanraking komen. Dat kan zijn door wekelijks in een sporthal een avond te voetballen tegen een groep Urkers, waarbij het in persoonlijke gesprekken in de pauze soms zomaar over het geloof gaat. Of door het bijwonen van vrouwen- of tieneractiviteiten of het deelnemen aan Bijbelstudies en het bezoeken van (internationale) kerkdiensten.
De bezoekmogelijkheden in een azc zijn beperkt, zegt Koelewijn. Vrijwilligers mogen alleen op uitnodiging van asielzoekers bij hen op de koffie of thee komen. Gave is daarom op zoek nieuwe mogelijkheden voor contact. Ze hoopt de komende tijd op loopafstand van het azc een inloophuis te openen, waar iedereen dagelijks terechtkan voor een praatje, gebed of een activiteit.
Koelewijn is druk bezig de financiering rond te krijgen. Hij zegt dat de woning die voor dit werk beschikbaar is, de naam House of Joy (huis van vreugde) zal krijgen. „In ’s-Gravendeel hebben we ook zo’n plek, met dezelfde naam. Die voorziet echt in een behoefte. We hopen dit concept in de toekomst in steeds meer plaatsen te kunnen gebruiken.”
Vrouwen uit Eritrea
Voor sommige cursisten, afkomstig uit diverse kerken, blijkt de wereld van asielzoekers tamelijk nieuw te zijn. Toch kan een ontmoeting zomaar ontstaan. Zo vertelt een deelneemster dat ze recent in gesprek raakte met een jongeman uit Afghanistan die in Urk woont. Haar man geeft hem nu Nederlandse les en heeft al eens de helpende hand geboden toen de kachel kapot was.
Jacoline Bakker hoorde van een schoonzus verhalen over contacten met asielzoekers. Na een informatieavond van Gave in de christelijke gereformeerde kerk Eben-Haëzer in Urk besloot ze zich voor de cursus ”Kerk en vluchteling” aan te melden. Samen met Terluin is ze voor het eerst naar het azc gegaan, waar ze een groep vrouwen uit Eritrea ontmoette die ze nu wekelijks bezoekt. „Door de cursus is het voor mij extra duidelijk geworden dat het echt een Bijbelse opdracht is de vreemdeling te gedenken.”
Ze vindt het leuk om contact te onderhouden met onder anderen een Eritrese vrouw die een kind van acht maanden heeft. „Mijn zoontje is even oud. Dan heb je al snel iets om over te praten”, zegt Bakker, die de taal wel als een barrière ervaart. „Deze vrouw spreekt geen Engels, dus er moet altijd een landgenoot van haar bij zijn die kan vertalen.” Binnenkort hoopt ze een buitenlandse kerkdienst mee te maken waarin het zoontje van de Eritrese wordt gedoopt.
Anette Hollander, lid van de gereformeerde gemeente in Emmeloord, komt al acht jaar op het azc in Luttelgeest en coördineert sinds drie jaar het vrijwilligerswerk in de regio. Voor haar groeide het besef dat „iedereen die ik op het azc ontmoet een ziel heeft voor de eeuwigheid. Straks zullen al die mensen God ontmoeten. Hoe kunnen ze in Hem geloven als ze niet van Hem gehoord hebben?”
Hollander, getrouwd en moeder van twee kinderen, zegde haar baan in het ziekenhuis op om zich meer voor het werk in het azc te kunnen inzetten. Door lastige situaties die ze soms tegenkomt, bijvoorbeeld rond uitgeprocedeerde asielzoekers, laat ze zich niet ontmoedigen. „Ik voel me door God geleid en kijk per dag wat er op m’n pad komt. Hij gaat voorop. Ik hoef Hem alleen maar in vertouwen te volgen.”
Daling aantal asielzoekers
Het aantal asielzoekers in Nederland is de afgelopen jaren gedaald. In 2002 telden de asielzoekerscentra (azc’s) in totaal bijna 70.000 bewoners. In 2007 was dat aantal teruggelopen tot een kleine 22.000. In september dit jaar stond de teller op 13.743, aldus het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). De top vijf van landen van herkomst bestaat uit Afghanistan, Irak, Somalië, Iran en Armenië. In totaal is 52 procent van de bewoners van de azc’s uit een van deze landen afkomstig.
Vanwege de daling van het aantal asielzoekers en een kortere verblijfsduur in de opvang zijn er sinds vorig jaar september tien azc’s opgeheven, waaronder die in Apeldoorn, Markelo en Vught. Het centrum in Ter Apel werd met 400 bedden verkleind. Momenteel beschikt het COA nog over 35 opvanglocaties. In september maakte de organisatie bekend dat de centra in ’s-Gravendeel, Almelo, Goes en Sint Annaparochie uiterlijk op 1 april volgend jaar de deuren sluiten.
Cursus Gave
Kerken en christenen toerusten voor de ontmoeting met asielzoekers om „samen Christus te volgen.” Dat is de doelstelling waarvoor stichting Gave zich al twintig jaar inzet. De organisatie biedt daarvoor onder meer de basiscursus ”Kerk en vluchteling” aan. In Urk werd de cursus afgelopen week afgerond. Als vervolg daarop heeft op zaterdag 1 december in de Ichthushof in Urk een bijeenkomst plaats voor actieve of potentiële vrijwilligers in het asielzoekerswerk. Volgend voorjaar gaat de cursus ”Kerk en vluchteling” van start in Emmen en Nijmegen en zal deze nogmaals in Urk worden gehouden.
Lees ook: Bekende Urkers en asielzoekers ontmoeten elkaar al lopend door het vissersdorp
