Historische zitting synode PKN
LUNTEREN – Nog voordat er één woord is gesproken, kan de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) van deze week al als historisch betiteld worden. Het is de laatste keer dat de synode vergadert met ruim 150 leden.
De agenda van de zogenoemde herfstsynode van de Protestantse Kerk is omvangrijk. Donderdag, vrijdag en zaterdagmorgen komen de ruim 150 afgevaardigden bijeen in congrescentrum De Werelt in de Lunterse bossen. Voor het laatst in deze samenstelling. In het kader van een grootschalige, vooral technische herziening van de Protestantse Kerkorde (PKO) besloot de synode eerder al om het aantal synodeleden te halveren. Mocht iedere classis sinds de kerkvereniging van 2004 twee afgevaardigden leveren voor de synode, met ingang van 2013 is dat één afgevaardigde.
De verkleining van de generale synode heeft alles te maken met de krimp van de Protestantse Kerk. In de kerkorde zijn tal van aanpassingen gedaan die het voor de kerk mogelijk maken om de ambtelijke vergaderingen ook bij teruglopende ledentallen te bemensen.
Voor de halvering van de synode is er nog een andere reden. In 2004 waren er namelijk in bepaalde regio’s nog zowel hervormde als gereformeerde classes. Iedere classis moest een afgevaardigde kunnen aanwijzen voor de synode, zodat uit de 75 regio’s 150 ambtsdragers werden afgevaardigd naar de synode. Inmiddels zijn alle classes gefuseerd tot protestantse classes. Die mogen met ingang van volgend jaar nog maar één ambtsdrager afvaardigen naar de synode.
Ook de zittingstermijn van de synode is gewijzigd. Die was vier jaar en wordt vijf jaar. Ieder jaar treedt een vijfde van de synodeleden af. De zittingstermijn van de preses wordt één periode van vijf jaar. De scriba wordt eveneens voor vijf jaar benoemd, maar hij kan voor een tweede periode van vijf jaar herbenoemd worden.
Predikantenpool
De laatste ‘grote’ generale synode bespreekt donderdag, vrijdag en zaterdag een keur aan onderwerpen. Zo wordt er morgen gesproken over een handreiking onder de titel ”Wij en ons werk”. Vervolgens worden de middag en avond morgen gebruikt voor de bespreking van het beleidsplan voor de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk. In dat beleidsplan, ”Met hart en ziel”, zijn naast bezuinigingen ook investeringen afgesproken. Zo wil de Dienstenorganisatie –het ambtenarenapparaat van de Protestantse Kerk– een predikantenpool in het leven roepen voor kleine gemeenten die zelf geen voorganger meer kunnen betalen. Ook dient er een stichting te komen die kerkgebouwen moet opkopen en beheren van gemeenten die geen geld meer hebben om het kerkgebouw zelf te onderhouden.
Vrijdagmorgen is een kleine twee uur ingeruimd voor bespreking van het businessplan voor Nieuw Hydepark. Daarin wordt voorgesteld om een nieuw conferentieoord te ontwikkelen op landgoed Hydepark. Het centrum moet een „huis voor de kerk” worden, zo is het voorstel. Investering: ongeveer 11 miljoen euro.
Bezwaarschrift
De rest van de vrijdag vergaderen de synodeleden onder meer over het rapport ”Pastor pastorum” en over ”Samenwerken werkt”, een uitvloeisel van het rapport ”Hand aan de ploeg”. Daarnaast staat de agenda tot 22.30 uur vol met bespreking van kerkordewijzigingen.
Zaterdagmorgen worden de synodeleden geacht om halfnegen weer in de vergaderzaal aanwezig te zijn. De hoofdschotel van de ochtend vormen de bespreking en besluitvorming inzake het rapport van de commissie gravamen Bokhout. Gemeentelid H. Bokhout heeft een gravamen –ernstig bezwaarschrift– ingediend bij de synode over artikel 37 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis. Bokhout bestrijdt de visie in dit artikel dat niet alle mensen zalig worden. De commissie die zijn gravamen heeft behandeld, acht zijn gravamen tegen het belijdenisartikel niet terecht omdat er, volgens de commissie, in de Bijbel geen grond is voor de leer van de alverzoening. In een reactie op het rapport heeft Bokhout laten weten dat de commissie zijn argumenten niet goed verwoord heeft.
De synode, die rechtstreeks wordt uitgezonden door de Reformatorische Omroep, zal voor het laatst worden voorgezeten door preses ds. P. Verhoeff. Hij werd in april 2009 min of meer bij verrassing gekozen tot preses, op voordracht van de synode zelf. Met ingang van januari 2013 wordt ds. Verhoeff regionaal adviseur classicale vergaderingen voor de ambtelijke regio’s Utrecht en Noord-Holland. De synode kiest op 17 januari in een extra vergadering een nieuwe preses.
