De fotografen van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP) staan vrijwel altijd vooraan als leden van de koninklijke familie ergens verschijnen. Als vertegenwoordigers van het grote persbureau hebben zij vaak een streepje voor. Als koningin Beatrix een staatsbanket aanbiedt aan een bezoekend staatshoofd, mag daar maar een zeer kleine mediaploeg bij aanwezig zijn: veelal maar een of twee fotografen. Het ANP hoort daar vaak bij.

Zo ging het bij het staatsbezoek van de president van Mali aan Nederland in november vorig jaar. Zo ging het toen de koningin de Turkse president bezocht en door Gül werd ontvangen in het presidentieel paleis in Ankara.

Het fotoarchief van het ANP geeft daardoor een goed en gedetailleerd overzicht van het doen en laten van de Oranjes. De foto’s laten vaak net iets meer zien dan het algemene beeld. Voor uitgeverij BBNC een reden om samen met ANP Foto te werken aan een jaarboek over de Oranjes. Onder de titel ”Jaarboek Royals” is dat nu verschenen en moet er volgend jaar weer een verschijnen.

Het boek geeft maand voor maand de belangrijkste activiteiten van de koningin en haar familie in de periode oktober 2011 tot en met september 2012 weer. Hoogte- en dieptepunten passeren.

Zo is er vreugde en vrolijkheid tijdens het bezoek aan de Caraïbische eilanden (oktober), bij het uitreiken van de Machiavelliprijs aan prinses Máxima (februari), tijdens Koninginnedag in Rhenen en Veenendaal en bij de fotosessie van prins Willem-Alexander met zijn gezin in de zomer.

In het bijzonder in het achterliggende jaar waren er ook donkere momenten. Het ongeluk van prins Friso hoort daarbij, maar ook de herdenking van de bij een busongeluk omgekomen kinderen uit Heverlee en omgeving. De kleuren zwart overheersen dan op de foto’s. De beelden van het sombere, gegroefde gezicht van de koningin die samen met prinses Mabel het ziekenhuis in Innsbruck verlaat, staat in veler geheugen gegrift.

Schoen

Als je de koninklijke familie zo vaak fotografeert als ANP-fotografen doen, zoek je naar opvallende details, naar iets nieuws. Daar zijn mooie voorbeelden van te vinden tussen de 180 foto’s in het boek. Bij het verlaten van haar zeiljacht De Groene Draeck verliest de koningin een schoen. Een hofdame en een andere hoveling schieten toe. De camera van de ANP-fotograaf klikt.

Dan, op 5 mei, het traditionele Bevrijdingsconcert op de Amstel. Koningin Beatrix vertrekt na afloop. Ze zwaait naar het publiek. Dat juicht haar luid toe, wetend van de pijn in haar hart over haar zoon. Een paar tranen branden in haar ogen. De camera klikt.

De fotografen van het ANP zijn in de eerste plaats nieuwsfotografen. Het gaat niet alleen om de mooie plaatjes, maar ook om nieuwe feiten en discussiepunten. Zo veroorzaakten de opnamen van koningin Beatrix met een abaya –zwart gewaad– en een hoofddoek tijdens haar bezoek aan een moskee in de Verenigde Arabische Emiraten opgetrokken wenkbrauwen. De lens zoemde in op koningin Beatrix en prinses Máxima in hun opvallende gewaad. PVV-Kamerlid Wilders en anderen vielen over haar heen.

Schilderij

Soms worden foto’s kunstwerken. Dat vraagt om ervaring en snelheid, want de koningin poseert zelden, zij doet haar werk. De foto die koningin Beatrix van achteren in silhouet weergeeft op Koninginnedag in Veenendaal zou een schilderij kunnen zijn.

Het boek sluit af met een hoofdstuk over belangrijke gebeurtenissen bij de andere koninklijke families van Europa, zoals de doop van het dochtertje van de Zweedse kroonprinses Victoria en het regeringsjubileum van de Engelse koningin.

De samenstellers hebben vooral gezocht naar de onbekendere ANP-foto’s. „Bij de beeldselectie voor deze reeks valt de keuze zo veel mogelijk op foto’s met verrassende invalshoeken en waar mogelijk ook op de foto’s ‘achter het nieuws’”, verklaren de samenstellers. Een selectie blijft een selectie, want in het bladerboek ontbreekt een opname van het huwelijk van prinses Carolina in juni met Albert Brenninkmeijer, maar er blijft nog genoeg moois over.

Jaarboek Royals; uitg. BBNC, Amersfoort, 2012; ISBN 978 90 453 1422 8; 144 blz.; € 24,95.