Dat zei psychiater en theoloog dr. Margreet de Vries-Schot donderdag tijdens het congres ”Geloof en Psychiatrie”. De bijeenkomst in Zwolle, georganiseerd door de plaatselijke werkgroep Ruimte voor anderszijn, werd bezocht door ruim 120 mensen, onder wie veel werkers in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) en het pastoraat, maar ook ervaringsdeskundigen.

De Vries, psychiater bij GGz Centraal, signaleerde dat de „spirituele kant” van de patiënt in de hulpverlening soms te veel buiten beeld blijft, omdat die „minder tastbaar” is. „Ik vraag zelf altijd: Bent u gelovig, hebt u een specifieke levensbeschouwing? Op die manier laat ik merken dat ik ervoor open sta. Veel mensen denken: Daar mag ik het niet over hebben.”

Wanneer een patiënt „ernstige problematiek” op geloofsgebied ervaart, vindt De Vries het raadzaam er een geestelijk verzorger bij te betrekken. Ze noemde als voorbeeld een situatie waarin iemand sterk het idee heeft dat God hem wil straffen.

De psychiater riep geestelijk verzorgers op zichtbaar te zijn op de afdelingen in een ggz-instelling. „Mensen moeten het idee hebben dat ze hun vragen aan hen kunnen stellen, want er zíjn vragen, bij hulpverleners en patiënten.” Ook het aanbieden van zingevingsgroepen, bijvoorbeeld op een poli, noemde ze belangrijk.

Als mensen met een psychiatrische ziekte een kerk bezoeken, is het volgens De Vries van belang dat ze zich welkom voelen, ook als hun gedrag soms anders is dan dat van een doorsnee kerkganger. Ze waarschuwde zowel voor stigmatisering van de persoon die bijvoorbeeld met depressie of schizofrenie te kampen heeft als voor het negeren van diens ziekte.

Bij de benadering van psychiatrische patiënten is voorzichtigheid geboden, aldus De Vries. Het betreft „kwetsbare mensen” die soms beschadigd zijn door de houding van medegelovigen. „Zorg ervoor dat ze niet uit de kerk verdwijnen doordat ze opnieuw gekwetst worden.” Ze wees op het belang van het gebed, zowel voor degene met een psychiatrische ziekte als voor de eigen houding ten opzichte van hem.

Woordvoerder Mink de Vries van Ruimte voor anderszijn zei desgevraagd dat zijn recente oproep om te komen tot een „denktank geloof en psychiatrie” positieve reacties heeft opgeleverd van met name hbo- en universitaire docenten op de terreinen van hulpverlening, theologie en pastoraat. Het plan wordt de komende tijd verder uitgewerkt. De werkgroep zal zich onder meer bezinnen op het onderscheid tussen enerzijds geestesgaven zoals visioenen en anderzijds psychiatrische stoornissen zoals wanen of psychosen.

In het Reformatorisch Dagblad van vrijdag verschijnt een uitgebreider verslag van het congres ”Geloof en Psychiatrie”.