Het eiland Curaçao is sinds 10 oktober 2010 een autonoom land binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Na de onafhankelijkheid werd het jonge land bestuurd door een coalitie van drie partijen, de Movementu Futuro Korsou (MFK), Partido MAN (MAN) en de Pueblo Soberano (PS), die op een kleine meerderheid in de Staten konden rekenen.

Aan het hoofd van de regering stond de charismatische Gerrit Schotte. De 38-jarige MFK-politicus wist bij de verkiezingen in 2010 in korte tijd met zijn nieuwe partij MFK veel stemmers voor zich te winnen.

Na de verkiezingen werd Schotte premier. Met de door hem gevormde coalitie slaagde hij erin de grootste en pro-Nederlandse partij Partido Antia Restruktura (PAR) van oud-premier Emily De Jongh-Elhage buiten de regering te houden.

De regeerperiode van twee jaar verliep onstuimig en liep voortijdig af. Afgelopen zomer zegden twee Statenleden het vertrouwen in de coalitie op. Daarmee verloor de coalitie van Schotte de meerderheid in de Staten. De gouverneur aanvaarde het ontslag van de regering. Zij ontving op 3 augustus de demissionaire status.

De periode die volgde was minstens zo onstuimig als de twee jaren ervoor. Statenvoorzitter Ivar Asjes (PS) wilde geen openbare vergaderingen meer beleggen. Volgens de coalitie was dit niet meer nodig tot aan de verkiezingen van 19 oktober. De oppositie daarentegen –zij had ineens de meerderheid– wilde het demissionaire kabinet naar huis sturen en vervangen voor een interim-kabinet.

Het resultaat: na diverse vergaderingen bestonden er gedurende een maand twee volksvertegenwoordigingen, elk met een eigen voorzitter.

De situatie verergerde toen de gouverneur een interim-kabinet onder leiding van premier Betrian benoemde. Gedurende 24 uur spartelde de ontslagen premier Schotte tegen door zich samen met enkele ministers in zijn werkkamer op te sluiten. Toen al snel bleek dat de politietop, enkele vakbonden en het bedrijfsleven zich onderwierpen aan het nieuwe gezag, gaf hij dat snel op.

Het interim-kabinet heeft onder andere als doel de aanwijzing van de rijksministerraad op te volgen, de financiële situatie op orde te brengen en een nieuwe wet op te stellen waarbij een nieuw kabinet niet meer aan een grondige screening op integriteit ontkomt. Iets wat de oppositie gedurende de afgelopen twee jaar heeft proberen te bewerkstelligen.

De oude coalitiepartijen erkennen het interim-kabinet nog steeds niet, maar met de verklaring dat men zich nu volledig richt op de verkiezingen, hebben ze toch hun posities prijsgegeven.

Grove taal

Vrijdag vinden de verkiezingen voor de staten plaats. Acht partijen strijden om 21 zetels. Met recht mag het strijden genoemd worden. Ik verbaas me er over hoe het er hier aan toe gaat. Ik begrijp nu wat Tocqueville bedoelde met democratische schaduwzijden.

Bedreigingen, zowel verbaal als non-verbaal, uitingen van grove taal en het vernielen van elkaars bezittingen en verkiezingsmateriaal schijnen erbij te horen. Het is mogelijk enigszins cultureel bepaald, maar toch absoluut geen vorm van democratisch politiek bedrijven. Om maar niet te spreken over angst voor represailles.

Hier op Curaçao leeft een aanzienlijk deel van de stemgerechtigden (ver) onder het minimum. De partijen beloven hun gouden bergen. Dat is op zich het probleem niet. Wel als stemgerechtigden geld of gadgets wordt aangeboden in ruil voor de stemkaart.

Wat als je werkloos bent en er wordt je een prepaid telefoonkaart met 100 gulden aangeboden door een bepaalde partij? Is dat het kopen van stemmen of een vorm van barmhartigheid? En wat als een partij de 15.000 armste gezinnen maandelijks een voedselpakket aanbiedt? Als ik armlastig was, zou ik mogelijk ook kiezen voor de partij die me het meeste geld bood. Stemmen uit principe of voor geld? Wat is het waard?

Het electoraat spreekt zich vrijdag uit. De dagen erna zal duidelijk worden wat de uitslag is. Mogelijk wordt ook ditmaal de grootste partij gepasseerd. Het is niet onwaarschijnlijk dat dezelfde coalitie als de voorgaande twee jaren wordt gevormd.

Daar komt bij dat het ambtenarenapparaat de afgelopen twee jaar sterk is gepolitiseerd. Ik sluit niet uit dat (top)ambtenaren die loyaal zijn aan het interim-kabinet bij een voortzetting van het vorige kabinet de biezen zullen pakken. Al dan niet gedwongen.

Ik ben er nog niet over uit wie mijn stem krijgt. Er resten mij nog enkele uren om uit te zoeken aan welke politicus ik mijn stem geef. Wie is of was er consistent en integer? Het is wikken en wegen. Laten we hopen en bidden dat de verkiezingen resulteren in een stabiele regering.

De auteur woont en werkt op Curaçao.