Sinds 1 augustus is hij in deeltijd docent Oude Testament aan de Theologische Universiteit in Kampen en aan de opleiding godsdienst-pastoraal werk aan de Gereformeerde Hogeschool in Zwolle. Drie dagen werkt hij als gemeentepredikant in Waddinxveen. „Ik moet zien hoe ik alles een plaats moet geven, inclusief mijn gezin”, zegt hij, nog een beetje beduusd, in zijn werkkamer in Waddinxveen. „Ik heb in mijn leven een hogere regie van God mogen zien.”

Egbert Brink (1961) ging als 17-jarige theologie studeren aan de vrijgemaakte Theologische Universiteit in Kampen. Zijn betrokkenheid bij de wereldkerk ontstond door zijn belangstelling voor de Franse taal en cultuur. Hij studeerde een jaar in Aix-en-Provence en leerde daar Franstalige Afrikaanse studenten kennen.

In Nederland kwam hij in aanraking met Stichting Evangelische Toerusting Afrika en Azië (EVTA), wat in 2002 resulteerde in een uitzending voor een maand naar de Faculté de Théologie Evangélique de Bangui in de Centraal-Afrikaanse Republiek. EVTA is een stichting die gedragen wordt door predikanten en theologen, met name uit de Nederlands Gereformeerde Kerken. Ds. Brink werd een van de opvolgers van ds. Henk de Jong, die jarenlang in Bangui doceerde. Door het werk in Bangui ontstonden er relaties met allerlei Franstalige christenen en collega’s in Afrika.

Ds. Brink werkte al vijftien jaar mee aan kerkelijk opbouwwerk in Benin, een gezamenlijk project van de vrijgemaakte kerk van Gouda en Waddinxveen. Zijn boek ”Het Woord vooraf”, een samenvatting van de christelijke (gereformeerde) leer, wordt momenteel door een Afrikaans team in Congo vertaald voor de Afrikaanse context. Eerder verschenen al een Russische en een Engelse vertaling.

Promotie

Ds. Brinks promotie is een wonderlijke gang van zaken geweest. Een cruciale rol speelde zijn promotor, de Kameroense hoogleraar Moussa Bongoyok. Deze ex-moslim, in Amerika gepromoveerd op de radicale islam, zorgde ervoor dat ds. Brinks wetenschappelijk werk en ervaring als docent op het gebied van Oude Testament een aanbeveling tot promotie werden. Dat gebeurde aan de Promise Christian University, in samenwerking met de William Carey University, beide gevestigd in Pasadena (Californië). Dat gebeurde afgelopen maand.

Onderwerp was de traumaverwerking in het boek Job. Niet zomaar een theoretisch onderwerp, maar nauw verbonden met het leven en het pastoraal werk van dr. Brink. Hij was van meet af aan geïnteresseerd in het Oude Testament. Hij studeerde bij prof. H. M. Ohmann af op het boek Prediker, het Bijbelboek waarin ontzag voor God verbonden is met het realisme van dit kromme en onrechtvaardige bestaan.

Het onderwerp trauma diende zich in familiekring aan. Dr. Brink maakte mee dat zijn schoonzus suïcide pleegde toen hij net als predikant begon. „De opnames vooraf en de verwerking erna hebben mij de aandacht gegeven voor traumaverwerking. In Afrika kwam ik hetzelfde tegen: mensen die volkomen ontredderd waren. De Centraal-Afrikaanse Republiek is een van de armste landen van Afrika, een kwetsbare samenleving die in een permanente crisis verkeert.

Het boek Job begon voor me te leven toen ik het met Afrikanen las. Job verwoordt emoties van mensen die in hun onmacht God als een tegenstander kunnen ervaren. Niemand kan Jobs zaak verdedigen. Jobs vrouw zegt: het ligt aan God; de vrienden zeggen: het ligt aan Job. Logisch krijg je deze verwijten het niet rond. God laat echter zien dat niet de vrienden recht over Hem spreken, maar Job.”

Dr. Brink hoort te veel mensen die, zoals de vrienden van Job, zeggen dat het lijden „toch wel ergens goed voor is”, of een bepaalde oorzaak zal hebben. „Cruciaal is dat de pastor de getraumatiseerde alle ruimte laat om zijn nood uit te spreken. Religie geeft een opening voor hen die vreselijk lijden. Maar ook zij die niet in God geloven, hebben baat bij dit boek. In zijn worstelingen werd Job gedrongen of gedreven in de richting van een pleitbezorger die voor je opkomt in het lijden. En waar kun je beter terecht met je wonden dan bij Christus? Ik wil dit Bijbelboek dan ook in christologisch perspectief lezen.”

Dr. Brink is enthousiast over de oprichting van de Franco­phone University of International Development in Kameroen, waarvan de eerstesteenlegging in juni plaatsvond. Het is geboren vanuit de Franse afdeling van de Promise University, met opnieuw prof. Bongoyok als drijvende kracht.

„Om als universiteit ingang te kunnen vinden in de gesloten islamitische samenleving en om door te dringen in christenvijandige moslimlanden, is gekozen voor een gevel met een algemene benaming. Maar de instelling is door en door christelijk. Armoede is een van de oorzaken van het ontstaan van de radicale islam. De universiteit wil daarom inspelen op de bestaande nood en wil holistisch opereren. Zij voorziet in landbouwprojecten waarvan de opbrengst de universiteit op den duur moet bedruipen. Zij wil laten zien dat christenen zich laten leiden door naastenliefde.

De universiteit ligt in een gebied waar zich –over de breedte van Afrika– regelmatig conflicten voordoen tussen het islamitische noorden en het christelijke zuiden, zoals in Nigeria, waar regelmatig kerken aangevallen en in brand gestoken worden. Christenen moeten laten zien dat zij, wanneer ze aangevallen worden, niet met gelijke munt terugbetalen.”

In de Centraal-Afrikaanse Republiek, waarvan Bangui de hoofdstad is, is 80 procent van de bevolking christelijk. Maar velen zijn dat in naam, vatbaar voor de zuigkracht van de vaak rijkere islam, aldus dr. Brink. Kameroen is volgens hem een ander verhaal: er is corruptie op grote schaal in de samenleving en een groeiende vrijzinnigheid onder christenen.

De corruptie dringt in de kerken door, aldus dr. Brink. „We zien echter dat er een nieuwe loot ontstaat, bekeerlingen die de islam van binnenuit kennen en die moslims met het christelijk geloof willen bereiken. Mensen worden door dromen van Jezus geleid tot het Woord, waarvan mijn promotor een levende getuige is. Maar de tegenbeweging van de boze is ook reëel, als we bijvoorbeeld zien hoeveel Arabisch geld er in Noord-Afrika wordt gepompt om moskeeën te bouwen die een broedplaats kunnen zijn van radicale moslims. De universiteit wil een tegenwicht bieden tegen de islamitische opmars.”

Dr. Brink hoopt dat er ook in Nederland draagvlak ontstaat voor de universiteit, die de eerste jaren van giften afhankelijk is. „Meestal vraagt men in Nederland of een instelling goed gereformeerd is, maar studenten in Bangui zijn over het algemeen evangelisch. Veel van mijn leerlingen zijn baptistisch of charismatisch. De term ”réformeé” staat voor hen gelijk aan vrijzinnigheid. Er zijn wel gereformeerden, maar die vormen een kleine minderheid.”

Westerse kerken moeten openstaan voor wat zij van Afrikanen kunnen leren, aldus dr. Brink. „Afrikanen voelen haarscherp het verschil tussen degenen die even ingevlogen worden en de boodschap brengen, en zij die werkelijk geïnteresseerd in hen zijn en onder hen ook pastoraal werk verrichten. Als je nu ziet wat God in Afrika doet, ook met de nieuwe universiteit, is er al het vertrouwen dat Hij dit werk zal zegenen. Als de Heere mij wil gebruiken om de rijkdom van de gereformeerde traditie over te dragen en verder uit te dragen in Afrika, zal Hij mij ook de weg wel wijzen. Afrika heeft mijn hart en mijn leven veranderd. Gods kerk laat Zijn veelkleurige wijsheid zien, Zijn kerk is multicultureel.”