Dat was 25 jaar geleden wel anders. De douanepost van Ter Apel was nog volop in bedrijf. Na de invoering van het verdrag van Schengen moesten belemmeringen aan de grens wel zo veel mogelijk verdwijnen. Drempels, stopstrepen en knipperlichten, ze werden allemaal weggehaald.

Klaas Mol, destijds hoofd van de douanepost in Ter Apel, klaagde in deze krant dat automobilisten als gevolg van de nieuwe regels zijn mannen in gevaar brachten. „Veel mensen rijden met een gang van vijftig tot tachtig kilometer over de grens. Levensgevaarlijk!”

Mol is inmiddels overleden, maar in Winschoten blijkt nog een oud-douanier te wonen die uit ervaring kan vertellen hoe het 25 jaar geleden was in Ter Apel. Otto Bolhuis, inmiddels 74 jaar oud, werkte van 1980 tot 1992 op de grenspost als hoofdkommies.

Terwijl de radio een suite van Bach ten gehore brengt, haalt hij een doos tevoorschijn. Honderden foto’s zitten erin, die elk een stukje van zijn levensverhaal vertellen. „Kijk, daar heb je meneer Mol. En hier zitten we met zijn allen nog wat te drinken. Ja, de sfeer was heel goed in Ter Apel. Ik ben op verschillende plaatsen werkzaam geweest, maar aan Ter Apel heb ik de mooiste herinneringen.”

Voordat hij naar Ter Apel ging, werkte Bolhuis als douanier in Enschede. „Daar deed ik veel velddiensten. Dat was niet altijd leuk. Met Kerst zag je gezinnen gezellig aan tafel zitten, maar ik sjokte door de sneeuw. Aan de andere kant, het kon ’s morgens zo rond een uur of vier ook prachtig zijn buiten.”

Over het algemeen was Ter Apel een rustige post, herinnert Bolhuis zich. „Er gebeurde wel eens wat, maar in die tijd had je niet veel smokkelaars meer. Hooguit mensen die een dure auto probeerden in te voeren zonder uitvoerrechten te betalen.”

En de levensgevaarlijke snelheid waarmee automobilisten in 1987 de grens bij Ter Apel passeerden? Ook dat viel volgens Bolhuis alles mee. „Ik kan me niet herinneren dat het een probleem was. Het was wel een bijzondere tijd. Er stonden grote veranderingen op stapel.”

In 1992 gingen de grenzen open en was de grenscontrole voorgoed voorbij. „Dat was heel raar. De ene dag golden alle wetten nog, de dag erna niet meer. Kijk, dit is een foto uit 1989, vlak voor we uit elkaar gingen. We zagen het natuurlijk al aankomen, dus sommige douaniers hadden zelf al een baan gezocht in de havens van Amsterdam of Rotterdam.”

Bolhuis kon zelf stoppen met werken omdat hij net 55 was geworden. „Maar voor de jongens vond ik het wel erg. Ik heb er wat zien vertrekken met hun gezin. Ze moesten alles achterlaten. Verschillenden van hen kwamen uiteindelijk terug omdat ze niet konden wennen in de stad. Dan hadden ze niets meer.”

Het douanekantoor staat er nog, maar de grenscontroles lijken voorgoed voorbij. Jammer? „Ik ben voor een economische Europese Unie”, zegt Bolhuis, „maar ik vind wel dat ze nu te ver zijn gegaan. Iemand die in het buitenland gezocht wordt, kan hier zo binnenkomen. Je zou toch op zijn minst steekproefsgewijs kunnen controleren, zodat je wat toezicht houdt. Maar nee, ik denk niet dat het er ooit nog van komt.”

Dit is de laatste aflevering in een serie terugblikken op gebeurtenissen die 25 jaar geleden het nieuws haalden.

www.digibron.nl/terugblik  voor het oorspronkelijke artikel.