Verhouding Gereformeerde Bond tot gemeenten
APELDOORN – Gemeenten die zich rekenen tot de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk nemen soms beslissingen die ingaan tegen standpunten van die Gereformeerde Bond (GB). Hoe is de verhouding tussen de GB en plaatselijke gemeenten? Zes vragen en antwoorden.
Wat is de Gereformeerde Bond precies?
De Gereformeerde Bond, opgericht in 1906, is een vereniging die tot doel had om de waarheid te verbreiden en te verdedigen in de Nederlandse Hervormde Kerk. Sinds 2004 heeft de GB diezelfde missie in de Protestantse Kerk.
Van de vereniging kunnen alle leden van de Protestantse Kerk die de grondslag en de doelstelling van de Gereformeerde Bond ondertekenen, lid worden.
Maar hoe zit het met de zogenaamde Gereformeerde Bondsgemeenten?
Die bestaan officieel niet, in die zin dat gemeenten géén lid kunnen worden van de Gereformeerde Bond. Een gemeente binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) noemt zich een Bondsgemeente als de predikant of kerkenraadsleden zich verwant voelen met de grondslag en doelstellingen van de Gereformeerde Bond. Veel van deze predikanten of ambtsdragers zijn ook lid van de GB, maar dat is niet strikt noodzakelijk.
In de volksmond heet een gemeente een Gereformeerde Bondsgemeente als het secretariaat van de Bond naam en adres van de predikant van de betreffende gemeente opneemt in het jaarlijkse adressenboekje.
Dus de Gereformeerde Bond is geen soort kerk binnen de PKN?
Nee. De GB heeft binnen de PKN geen enkele ambtelijke status, en kan dus ook geen invloed uitoefenen op het plaatselijk gemeenteleven. Het is een gewone vereniging die in de PKN een modaliteit of een verenigingsmodaliteit wordt genoemd. Dat betekent, simpel gezegd, dat een flink aantal leden van de Protestantse Kerk zich in de uitgangspunten en doelstellingen van de Gereformeerde Bond herkent. Ze noemen zich dan soms, ook al zijn ze officieel geen lid, toch ”gereformeerdebonder”.
Als de Gereformeerde Bond over een bepaalde zaak een standpunt inneemt, heeft hij dus niet de bevoegdheid om gemeenten daaraan houden.
Nee. Ambtelijk gezien staan gemeenten binnen de Protestantse Kerk onder het gezag van de kerkenraad, de classis en de generale synode. Het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond zal zich officieel nooit mengen in plaatselijke aangelegenheden en heeft daar ook geen bevoegdheden voor. Gemeenten zijn in hun handelen gebonden aan de Protestantse Kerkorde, en niet aan de statuten van de Gereformeerde Bond.
Dan is het dus zinloos als de Gereformeerde Bond over bijvoorbeeld het thema van de vrouw in het ambt een standpunt inneemt.
De Gereformeerde Bond ziet het als zijn taak meningsvormend bezig te zijn binnen de Protestantse Kerk, en zo de kerk als geheel te binden aan de gereformeerde belijdenisgeschriften. Hij probeert zijn doelstelling ook uit te dragen in de contacten die er op ambtelijk niveau zijn met kerkelijke organen, zoals het moderamen van de generale synode.
Er zijn inderdaad echter diverse gemeenten die zich verwant voelen met de GB terwijl ze toch een ander standpunt hebben over bijvoorbeeld de vrouw in het ambt.
Hoe groot is de Gereformeerde Bond?
De Gereformeerde Bond telt als vereniging ongeveer 8500 leden. Binnen de PKN zijn er zo’n 430 (wijk)gemeenten die zich verwant voelen met de Gereformeerde Bond. Hoeveel kerkgangers de gemeenten die zich rekenen tot de Gereformeerde Bond op zondagen hebben, is niet precies te zeggen. Er is we een getal genoemd van 290.000, maar schattingen lopen sterk uiteen.
