„Dit is voor mij het mooiste plekje van De Blauwe Kamer”, vertelt Klaassen bij het voormalige waardsmanhuis langs de Nederrijn. „Maar dat komt natuurlijk doordat ik er geboren en getogen ben.” Het witgeverfde lage huisje met rood-wit-groene luiken staat op een schitterend plekje. Voor is er uitzicht op de rivier, achter strekt zich het natuurgebied uit.

De Klaassens zijn al eeuwenlang waardsman van de uiterwaard onder aan de Grebbeberg. „Mijn opa, vader en ikzelf waren in dienst van de landgoedeigenaren. We zorgden voor het vee dat boeren uit Achterberg hier in de uiterwaarden lieten lopen. Daarnaast hooiden we zo’n 40 hectare gras per jaar.”

De Blauwe Kamer heeft zijn naam te danken aan een boerderij die al op een kaart uit 1636 voorkomt. Op de plek van de hofstede staat nu de steenfabriek, waar tot 1975 bakstenen werden gemaakt van klei uit het gebied.

In 1973 neemt Klaassen het waardsmanschap van zijn vader over. In 1984 verkopen de erfgenamen van landgoedeigenaar Philipse De Blauwe Kamer aan het Utrechts Landschap. Klaassen komt in dienst van de Utrechtse natuurorganisatie.

Plan Ooievaar

De nieuwe eigenaren omarmen het ”Plan Ooievaar”, een ambitieus idee om uiterwaarden terug te geven aan de natuur. Klaassen: „Dat plan heeft het denken over de natuur veranderd. Tot die tijd kwam er een groot hek om een natuurgebied. Verboden terrein. Ondertussen was de Rijn zo ongeveer het riool van Europa, daar werd van alles in gedumpt. Doordat het Utrechts Landschap een natuurgebied koppelde aan de rivier, ging Nederland inzien dat het vieze water onze natuur naar de knoppen helpt.”

De Blauwe Kamer wordt het voorbeeldgebied van Plan Ooievaar. Tegen de daadwerkelijk verbinding tussen rivier en uiterwaard, het doorsteken van de zomerdijk, protesteren de omwonenden behoorlijk. Die zijn bang voor toenemend kwelwater. Als de initiatiefnemers met een plan komen om de waterhuishouding goed te regelen, geven de omwonenden het verzet op.

Dan gaat het snel. Klaassen: „In zestig dagen tijd was is 350.000 kuub grond verplaatst. Er kwamen nevengeulen en er ontstond meer reliëf. De zomerdijk is in 1992 opengemaakt. Daardoor overstroomt De Blauwe Kamer regelmatig.”

Met veel enthousiasme laat Klaassen het ontstane natuurgebied zien. Vanuit de vogelkijkhut zijn lepelaars, grauwe ganzen en nijlganzen te ontdekken. „Als je hier eind augustus komt, heb je grote kans een visarend te ontdekken. IJsvogeltjes zie ik ook regelmatig.”

Pioniers

Bij een groepje meidoornstruiken blijft de waardsman staan. „Meidoorns zijn de pioniers van nieuwe natuur in de uiterwaarden. Ze kunnen ertegen als ze af en toe onder water komen te staan. En ze zorgen voor bosvorming.”

Klaassen wijst naar een meidoornstruik die een jonge es als het ware omarmt. „Kijk, dat boompje wordt niet door de grote grazers aangetast, omdat de doorns van de meidoorn hem beschermen. Zo kan hij rustig opgroeien.”

Volgens Klaassen is de pioniersfase van De Blauwe Kamer inmiddels voorbij. „Het gebied rijpt nu. Dat kun je bijvoorbeeld zien aan de bomen. De soorten met zacht hout, zoals wilg en populieren, gaan langzaam plaats­maken voor soort met hard hout zoals eik, iep en es.”

De hersteld hervormde Klaassen vindt het een taak van christenen om als rentmeesters van de schepping zorg te dragen voor natuurgebieden zoals De Blauwe Kamer. „De natuur mag zich hier ontwikkelen zoals zij geschapen is. En de natuur is compleet, ze reguleert zichzelf. Nederland is niet te klein voor natuur. We kunnen meer dan genoeg voedsel produceren en we hebben voldoende ruimte om te wonen. Laten we de ruimte die over is, niet volbouwen maar vrijhouden voor planten, dieren en bomen.”

Met zichtbaar genoegen banjert Klaassen door zijn gebied. Een paar minuten kijkt hij naar een paar vechtende jonge konikshengsten. „Daar komen we nu even niet te dichtbij. Wie weet arriveren er over een paar jaar burlende edelherten. Die zouden hier helemaal passen.”

Van oost naar west langs het water. Vandaag deel 6 in een serie.