De Europakade baadt in het zonlicht. Het is er midden op de dag in mei bloedheet. Enkele Duitse campers worden geflankeerd door zonaanbiddende dagjes­mensen. Verdiept in een boek of genietend van het uitzicht op de Rijn brengen zij hun dag aan de kade door.

Aan het einde van de kade torenen de kranen van scheepswerf De Hoop Shipyard boven de daken van het dorp uit. Een stuk oostelijker ligt de plaatselijke supermarkt Spar. Op het water welteverstaan. Het drijvende bunkerstation is vanaf de wal voor dorpelingen makkelijk te bereiken via een loopbrug. Passerende schepen op de Rijn kunnen aan de achterkant van de winkel aanmeren om proviand in te slaan.

Bij de ingang aan de achter­zijde van de Spar is het uitzicht op het water van de Rijn fenomenaal. De Duitse tanker Jeandine stoomt op naar zijn thuishaven.

Het binnenvaartschip Conforza, op weg naar Duitsland, heeft andere plannen en maakt aanstalten om aan te meren. Een schok gaat door de Spar als het schip, geladen met cellulose, aanlegt.

Schipper Lenten slaat bij firma Slurink, die naast de Spar op hetzelfde platform ligt, de nodige motorolie in. Zijn vrouw kan in die tijd boodschappen doen. „We komen uit Rotterdam gevaren en we zijn op weg naar het Duitse Wesel”, vertelt Lenten, terwijl ze een verse slakrop in haar boodschappenkarretje legt. „We vervangen onze zoon die normaliter op dit schip vaart, want hij heeft een paar dagen vrij. Na Wesel moeten we iets verder Duitsland in om te laden. Daarna gaan we via de IJssel terug naar Friesland, om uiteindelijk in het Duitse Emden te lossen.”

Lenten zegt dat de drijvende Spar in Tolkamer haar favoriete supermarkt is. „Dit bunkerstation is voor ons bekend terrein met verse producten in de supermarkt. Hier pikken we altijd nog even de laatste boodschappen op voordat we de grens over gaan.”

Klandizie

Bedrijfsleider Rick Ruikes grinnikt van genoegen als hij hoort over zulke tevreden klanten. Zijn Spar is zeven dagen per week van zeven tot zeven open.

„De scheepvaart gaat altijd door. Buiten de openings­tijden kunnen we dag en nacht door schippers per fax of e-mail bestelde boodschappen met een boot aan boord afleveren als ze langs Tol­kamer komen.”

Over klandizie heeft Ruikes niet te klagen, zegt hij. „Er komen hier matrozen die alleen een pakje sigaretten halen, maar er zijn ook schippers die helemaal naar Hongarije gaan en in mijn supermarkt nog even flink inslaan.” Met een lach: „Het is hun laatste mogelijkheid om typisch Nederlandse producten mee te nemen voor onderweg.”

Ruikes ziet ook bedreigingen. „Het is opvallend dat er steeds grotere binnenvaartschepen passeren. Daar hebben we last van. Grotere vaartuigen kunnen meer lading meenemen, waardoor het aantal binnenvaartschepen afneemt. Dat betekent minder klanten voor ons. Vroeger woonden nog regelmatig hele gezinnen aan boord van een schip. Tegenwoordig is de man vaak alleen en varen vrouw en kinderen slechts in het weekend mee.”

Een andere bedreiging voor zijn Spar is de komst van de Jumbosupermarkt in het dorp, meent Ruikes. „Gelukkig onderscheiden wij ons op kwaliteit van veel andere supermarkten. Schippers willen het liefst kakelverse producten, vanwege de houdbaarheid ervan. Ze slaan soms voor wekenlang proviand in, niet zelden voor bedragen tot 150 euro.”

Het werk in een drijvende supermarkt is heel anders dan op de wal, stelt Ruikes. „Wij werken veel met bestellingen. Je weet nooit exact wie wanneer langskomt. Op de wal bedenken mensen tegen etenstijd nog wel eens wat ze nog nodig hebben voor de maaltijd en doen dan pas de boodschappen. Schippers moeten veel meer vooruitdenken, en dat vraagt van mij dat ik de voorraden nauwgezet moet bewaken.”

Door het venster is te zien hoe twee mannen in overalls de trossen van de Conforza losgooien. Wesel roept.

Van oost naar west langs het water. Vandaag deel 2 in een serie.