Stijgingen van de telefoontarieven noopten tot het zoeken naar goedkopere alternatieven. EO FilterNet is een van de nieuwe aanbieders van kerktelefoon via internet en werkt nauw samen met Ichthus ICT en internetprovider Solcon. Kerktelefoon via internet werkt als volgt: in de kerk komt een kerkzender te staan, waarmee de dienst wordt uitgezonden via internet. De luisteraar thuis heeft een luisterkastje dat hij aan de televisie of stereotoren kan koppelen. De stekker gaat in het telefoonstopcontact en het kastje geeft, ook via internet, het geluid van de kerkdienst weer.

Het telecommunicatieconcern KPN vraagt per maand per abonnee 17,50 euro. De nieuwe vorm van kerktelefoon kost bij de EO 75 euro per maand, inclusief tien aansluitingen. Daarnaast betaalt de klant eenmalig een bedrag voor het aanleggen van het systeem. Omdat de kerkdienst via internet wordt verzonden, betaalt de kerk of de ontvanger -dat beslist de kerk zelf- ook nog eens een bedrag per dienst voor de beltikken. Dat bedrag hangt dus af van de lengte van de kerkdienst ofwel de luistertijd van de ontvanger.

Emiel Hop is hoofd marketing bij de EO en verantwoordelijk voor onder meer FilterNet. Solcon, die beltikken inkoopt bij KPN, heeft volgens Hop een laag tarief weten te bedingen omdat er op zondagmorgen het minste internetverkeer is.

„De reacties stromen binnen”, zegt Hop. „We hebben al enkele honderden aanvragen van kerken binnen.” Opvallend is dat de aanvragen vooral uit de hoek van de traditionele kerken komen. Hop: „Evangelische en baptistengemeenten hebben nog niet veel ervaring met de kerktelefoon. Tot nog toe werkten zij vooral met bandjes, omdat de groep ouderen relatief klein was. Ook zij krijgen echter te maken met vergrijzing. Ik ben dus benieuwd wat daar gaat gebeuren. Deze gemeenten hebben vooral voorzichtig gereageerd, terwijl de traditionele kerken enthousiast zijn.”

De proef met de kerktelefoon werd uitgevoerd in de christelijke gereformeerde Ichthuskerk in Amersfoort. De ontwikkelaar van de internetmethode en technisch coördinator is Wim van Dijk. Hij is betrokken bij Ichthus ICT, een voortvloeisel van de Bijbel & PC gebruikersgroep van de Hobby Computer Club (HCC). „Wij gaan hier absoluut mee door”, zegt hij. „Op jaarbasis scheelt het ons enkele duizenden euro’s.”

De test werd uitgevoerd met één ontvanger. Is dat niet wat weinig? „Je moet niet onderschatten hoeveel onrust zo’n test bij oude mensen teweegbrengt”, zegt Van Dijk. „Als er iets fout gaat, worden ze onzeker.” Een struikelblok in het systeem was het aantal handelingen dat ontvangers moesten uitvoeren, voordat ze naar de kerkdienst konden luisteren. Dat waren er vijf. Nu, aan het einde van de testperiode, is dat aantal teruggebracht tot één.”

Een bijkomend voordeel van het nieuwe systeem is de mogelijkheid van een tijdelijke aansluiting. „Geen probleem”, zegt Hop. Moet een oudere naar het ziekenhuis, dan verhuist het luisterkastje gewoon mee. Mits er een telefoonstopcontact aanwezig is.”

Stichting Intermediair Kerkomroep Nederland (sIKN), een voortvloeisel van de Landelijke Organisatie Kerktelefoon (LOK) ontwikkelde drie betaalbare alternatieven voor de gangbare kerktelefoon. Via de kabel, via de ether of via het internet. „Wij wilden een totaalpakket van drie systemen aanbieden”, zegt W. Drooger, die namens het deputaatschap diaconale en maatschappelijke zorg van de Gereformeerde Gemeenten in de sIKN zit. „We maken een maatwerkoplossing. Met veel luisteraars is de kabel het goedkoopst, met weinig luisteraars is internet een aantrekkelijk alternatief.” De internetproeven zijn al met succes afgerond en deze variant staat klaar voor de klant. Kerktelefoon via de kabel is bijna gereed. Voor kerktelefoon via de kabel en via internet heeft de sIKN een eigen netwerk opgezet. Kerken kunnen een zendcontract afsluiten met de stichting.

Proeven met kerktelefoon via de ether, zeg maar kerkradio, lopen nog steeds. Deze variant is volgens Drooger veel goedkoper dan de internetoplossing, omdat men voor de ether geen beltikken moet betalen. De techniek die gebruikt wordt voor kerktelefoon via de ether is dezelfde als die men voor radio gebruikt: kerken verzenden hun dienst draadloos naar de ontvangers. De diensten zijn niet via de gewone radio te volgen. Als de kerk een zender en een aantal ontvangers heeft aangeschaft, blijven de kosten beperkt tot 270 euro per jaar.

De sIKN is nog steeds met de inventarisatie bezig, maar krijgt op alledrie de systemen evenveel reacties. De stichting heeft tot op dit moment ongeveer 700 reacties ontvangen. Zij verwacht veel van de uitkomsten van de proeven met kerkradio. Deze zijn echter pas over enkele weken beschikbaar.

De EO wil behalve kerkdiensten ook „oude preken van EO-coryfeeën” via de kerktelefoon gaan uitzenden. EO FilterNet komt in de eerste week van september met een brochure. Een paar weken later gaat er een nieuwe website over de kerktelefoon van start.