Het recente bloedbad in Hula, waar meer dan honderd burgers in koelen bloede zijn gedood, laat geen twijfel bestaan over de bedoelingen van het regime van de Syrische president Bashar al-Assad. Hij heeft slechts één doel: overleven ten koste van alles.

De brute slachtpartij in Hula heeft de internationale gemeenschap goed wakker geschud. De Franse president Hollande reageerde door in een televisie-interview te stellen dat hij een gewapende internationale interventie niet uitsluit. Of een dergelijke militaire ingreep er ooit komt, is om verschillende redenen echter zeer de vraag.

Voor een dergelijke interventie is een resolutie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties noodzakelijk. Zowel Rusland als China, leden van de Veiligheidsraad, heeft al laten blijken hier weinig voor te voelen. Voor deze landen gaat in beginsel soevereiniteit boven humaniteit.

Het is overigens niet onwaarschijnlijk dat de terughoudende opstelling van Rusland en China ook verklaard kan worden door de ervaringen met de NAVO-interventie in Libië vorig jaar. Beide landen zijn slecht te spreken over de wijze waarop resolutie 1973 destijds is uitgevoerd.

Zo riepen Obama, Cameron en Sarkozy, in strijd met de VN-resolutie, al spoedig op tot het vertrek van Gaddafi. Bovendien ging de NAVO niet in op verzoeken tot onderhandelingen over vrede en werden de rebellen bewapend, hetgeen strijdig was met het wapenembargo. En verder verschaften de VS, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk slechts minimaal informatie over het verloop van de operatie aan de Veiligheidsraad.

Daarbij komt dat Syrië etnisch, politiek en religieus gecompliceerder in elkaar zit dan Libië. De gewelddadige gebeurtenissen in Syrië spelen zich bovendien af in een uiterst complexe regionale context. Rusland en Iran zijn bondgenoten van Syrië en leveren wapens aan het regime. De Russen beschikken bovendien over belangrijke marinefaciliteiten in Tartus.

Landen in de regio met een soennitische meerderheid zoals Turkije, Saudi-Arabië en de landen in de Perzische Golf, steunen daarentegen het Syrische verzet. Inmiddels escaleren de sektarische spanningen tussen soennieten en sjiieten in Libanon.

Andere mogelijke gevolgen van de geweldsescalatie in Syrië zijn vluchtelingenstromen, sektarische conflicten en niet-statelijk transnationaal geweld, evenals de twijfelachtige veiligheid van de grote Syrische voorraden aan conventionele en chemische wapens.

Het zespuntenplan van de VN en de Arabische Liga heeft inmiddels zijn Waterloo beleefd, gezien de onwil van Assad om dit vredesplan na te leven. De verdeeldheid onder het Syrische verzet ondermijnt verder de internationale steun.

In de discussie over internationaal militair ingrijpen doen diverse militaire opties de ronde, zoals de inzet van grondtroepen, het gebruik van luchtstrijdkrachten, no-flyzones en logistieke ondersteuning voor de rebellen.

Andere opties zijn het creëren van veilige zones in de buurlanden Turkije, Libanon en Jordanië. Hier bevinden zich reeds zo’n 70.000 Syrische vluchtelingen. De veilige gebieden in Turkije en Jordanië zouden eveneens kunnen dienen als uitvalsbasis voor de training van de Syrische oppositie. Deze gebieden zouden eventueel uitgebreid kunnen worden tot Syrische grondgebied.

Terwijl de Verenigde Staten en hun westerse partners vooral gebruikmaken van diplomatie, sancties en pressie om hem te verdrijven, antwoordt Assad met steeds meer geweld. Assad graaft zich in voor een lang gevecht en beschikt hiervoor over een formidabele krijgsmacht.

Zo telt het Syrische leger 295.000 parate militairen en 314.000 reservisten; een leger van formaat. Ook het militair materieel is indrukwekkend. De Syrische strijdkrachten beschikken onder meer over ruim 4500 tanks, meer dan 3000 stuks artillerie, ruim 100 gevechtshelikopters, zo’n 350 gevechtsvliegtuigen en meer dan 4000 luchtdoelraketten.

Gezien de onvoorspelbare gevolgen van een militaire interventie zal er vooralsnog naar een politieke oplossing moeten worden gezocht. Zo weet niemand hoe het de religieuze minderheden –alevieten, christenen, Koerden– zal vergaan na het verdwijnen van het regime van Assad.

Een cruciale rol is weggelegd voor Rusland. Dit land vervult als bondgenoot van Syrië in het huidige conflict een sleutelpositie. Concreet valt te denken aan bijvoorbeeld de Jemenitische formule. Na massale demonstraties tegen president Saleh maakte deze plaats voor vicepresident al-Hadi.

Rusland zou zijn invloed in Syrië moeten aanwenden om enerzijds president Assad tot aftreden te dwingen, maar anderzijds ook zijn belangen in Syrië veilig te stellen. Vooralsnog lijkt dit de enige reële optie.

De auteur is generaal-majoor der mariniers b.d. en verbonden aan het Instituut Clingendael in Den Haag.