Plaats en tijd van handeling: natuurgebied het Planken Wambuis tijdens een warme woensdag in de zomer van 2003. Tijd voor een fikse wandeling dwars over de Veluwe. Een van de inmiddels tien Groene Halte-wandelroutes. De eerste serie van vijf, vorig jaar geïntroduceerd, was een groot succes, zegt het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme (GOBT). Daarom volgde dit jaar een tweede reeks van vijf, waaronder de ”Mossel”, een wandeltocht van 15 kilometer lengte: van Arnhem naar Otterlo.

Heel bekend zijn de routes toch nog niet, want boswachter Bart de Haan van Natuurmonumenten -de vereniging die sinds 1980 eigenaar van het Planken Wambuis is- weet nog nergens van, terwijl een van de wandelingen dwars door zijn gebied loopt.

De Haan was net even in gesprek met een imker die zijn bijenvolken wil stallen op het 2000 hectare grote natuurterrein tussen Otterlo en de Gelderse hoofdstad. Buurman is Nationaal Park De Hoge Veluwe. Een laatste uitruil van grond met het park had heel recent plaats. De grenzen zien er nu wat logischer uit.

Simpel
De wandelingen van gemiddeld 10 tot 20 kilometer starten en eindigen bij bushaltes met een logo waarin een eikenblad, een stippelroute en een schoenafdruk prijken, de zogenoemde Groene Bushaltes. Alle prima aangegeven in het routeboekje. Wie met de auto naar de halteplaats gaat, vindt in veel gevallen parkeergelegenheid in de buurt. Het idee achter de wandelroutes is even simpel als doeltreffend: de wandelaar stapt uit de bus bij halte A, wandelt via een gemarkeerde route naar halte B en neemt daar de bus terug naar het vertrekpunt. De bussen die bij Groene Haltes stoppen, doen dat minimaal één keer per uur, elke dag van de week.

Wandelroute ”Mossel” start bij bushalte ’s-Kooningsjaght in Arnhem-West en eindigt bij bushalte Centrum in Otterloo. Omdat ook deze tocht grotendeels dwars door de natuur loopt -voor driekwart over onverharde wegen en paden- kost de route inclusief rustpauzes een uurtje of vijf. In die tijd komen De Hoge Veluwe, het Planken Wanbuis, buurtschap Mossel (twee boerderijen), de zandverstuiving het ”Mosselse zand” en het Roekelse Bos voorbij.

Het deel van het traject dat bijzonder tot de verbeelding spreekt, ligt rond het Planken Wambuis, waar, helaas, de erg drukke N224 (de oude rijksweg Ede-Arnhem) doorheen loopt. Een oversteek bij het gelijknamige restaurant vergt de nodige oplettendheid en voorzichtigheid. Even voorbij de witte slagboom van het natuurgebied sterft het geluid van de verkeersader weg en krijgt het vogelorkest opnieuw de overhand.

Klapekster
Over vogels gesproken: het Planken Wambuis herbergt zeldzame soorten als de raaf, de roodborsttapuit, de draaihals en de nachtzwaluw. De klapekster en de grauwe klauwier, een neefje van de klapekster, zijn er als broedvogel verdwenen. „De klapekster zien we alleen nog in de winter, als hij over is vanuit het broedgebied in Scandinavië”, zegt boswachter De Haan. Voor de draaihals, een spechtensoort, is het Planken Wambuis een van de belangrijkste gebieden van Nederland.

De wandeling voert langs de westgrens van het gebied. Het noordoostelijk deel, 700 hectare groot, is rustgebied en daarmee het hele jaar gesloten voor wandelaars en fietsers. Dat rust in de natuur door alle wildsoorten erg op prijs wordt gesteld, ontdekte Natuurmonumenten toen alle natuurgebieden in Nederland gedurende de mkz-maanden gesloten bleven. „Herten, reeën, wilde zwijnen - alle soorten waarvan wij altijd dachten dat ze alleen ’s morgens vroeg en in de avondschemering actief waren, werden in die maanden plotseling midden op de dag actief. Daarom weten wij ook zeker dat het een goed besluit is die 700 hectare rustgebied dicht te houden.”

Keutels
Tijdens de zomerwandeltocht houdt het grote wild zich aan de ’code’: alleen in de schemering actief zijn. Dat er voldoende wild in het gebied aanwezig is, is te zien aan de grote hoeveelheid keutels van verschillende makelij en de vele wroetsporen. De kans om ook overdag wild te zien, is het grootst als de wandelaar (vanuit het zuiden gerekend) voorbij Mossel even van de route afwijkt en de hoogte Valenberg beklimt. De Haan: „Daar zie je overdag vaak grazende varkens.”

De zestien pagina’s tellende boekjes van de tien Groene Halte-routes kosten 1,50 euro per stuk. Ze zijn verkrijgbaar bij Veluwse VVV’s en te bestellen bij het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme, tel. 0570-680700, e-mail: info@gobt.nl. De routes zijn ook te vinden op www.wandelzoekpagina.nl.