Dat zei ds. A. Schreuder vrijdagavond in Gouda tijdens de landelijke winterconferentie van studerenden van de Gereformeerde Gemeenten. Hij sprak over ”Wedergeboorte, bekering en geloof”. De Rijssense predikant stelt de wedergeboorte gelijk aan de inlijving in Christus. Wedergeboorte is vrucht van de opstanding van Christus. De wedergeboorte is ook een goddelijke eis. „Wie niet wedergeboren is, kan het koninkrijk Gods niet binnengaan. Wat wij ook discussiëren, wat we ook theologiseren, God stelt van Zijn kant deze eis. Het is een eis die God, omdat Hij God is, moet stellen en die Hij ook alleen Zelf kan werken.”

Bekering is een afkering van de zonde, een toekering naar God en een inkeren in zichzelf. In het Nieuwe Testament krijgt bekering vooral het accent in het geloof in Jezus Christus. In de evangeliën is geloven vaak bijna synoniem met bekering. Het geloof is in de brieven van Paulus het instrument waardoor een zondaar deel krijgt aan de gerechtigheid van Christus.

De predikant behandelde de begrippen wedergeboorte, geloof en bekering in de Nederlandse Geloofsbelijdenis, in de Dordtse Leerregels en in de Heidelbergse Catechismus. In Zondag 7 wordt over wedergeboorte gesproken in de zin van inlijving. In Zondag 21 is het wezen van het geloof aan de orde. Ds. Schreuder benadrukte dat in de Heidelbergse Catechismus aan Zondag 7 de zondagen 2 tot en met 6 voorafgaan. „Velen hebben in onze dagen grote moeite met de zondagen 2 tot en met 6. Wie die zondagen overslaat, wie vanaf Zondag 1 direct overstapt naar Zondag 7, komt tot een andere opvatting van het geloof dan wat de Catechismus heeft bedoeld. De Heidelbergse Catechismus wil met de zondagen voorafgaande aan Zondag 7 duidelijk maken dat aan het geloof een werk van Christus voorafgaat.”

In prediking en pastoraat moet de eis van wedergeboorte én de oproep tot bekering en geloof doorklinken, aldus ds. Schreuder. „De prediking moet zich bewegen tussen twee polen. De ene is de noodzaak van de wedergeboorte, omdat God in ons leven moet beginnen. Wat de mens ook presteert, altijd blijft gelden het „tenzij” van de wedergeboorte. De andere pool is de noodzaak van het geloof in Christus. Want alleen in Christus ligt de ware rust voor een zondaar.”

De eis van de wedergeboorte en de oproep tot bekering en geloof zijn in de Bijbel niet met elkaar in tegenspraak. Ze zetten de mens, als het goed ligt, wel onder spanning, aldus ds. Schreuder. „En laten we maar eerlijk zeggen dat geen mens die spanning begeert. Ieder mens wil het liefst een gerust leven. De ene vindt rust in de lijdelijkheid en verschuilt zich met zijn verantwoordelijkheid achter zijn onmacht. Hij maakt geen werk van bekering en geloof, omdat hij lijdelijk de wedergeboorte afwacht. En hij kan wachten, omdat het nog nooit een ware nood is geworden in zijn leven. De andere vindt rust door zichzelf te bekeren, en zelf te geloven, met voorbijgaan aan de noodzaak van de wedergeboorte. Men kan het zelf aannemen. God biedt in Zijn Woord toch de zaligheid aan.

Van het toepassende werk van de Heilige Geest wil men dan eigenlijk niet weten, zei ds. Schreuder. Eigenlijk heeft men de Heilige Geest opgesloten in het Woord. „Men verwijt hen die spreken over het toepassende werk van de Heilige Geest, dat zij hindernissen opwerpen op de weg. Waar men nooit oog voor heeft gekregen, is dat men zelf de grootste hindernis is, omdat men niet kan wat God vraagt. Men heeft zelf gedaan wat alleen God kan werken. Men vindt zo rust in zijn eigen geloofsbeslissing.”

Tijdens de discussie stelde ds. Schreuder dat niemand opgeroepen kan worden tot de wedergeboorte, omdat dit iets is wat niet in onze macht is. Daarom wordt gewezen op de noodzaak van de wedergeboorte. De oproep tot bekering is daarentegen de weg waarin de Heere dit alles wil werken.

De spraakverwarring rond geloof, wedergeboorte en bekering heeft volgens ds. Schreuder ook veel te maken met gebrek aan geestelijk leven. „In de tijd van de Reformatie werd de Heidelbergse Catechismus herkend en hij kreeg in korte tijd veel herdrukken: Zo ervaren wij het. Nu wordt veel discussie oppervlakkig gevoerd en met weinig fundamentele kennis van de geloofsstukken. Er zijn veel gesprekken over hoe het allemaal moet, in plaats van hoe het gaat en hoe de Heere het Zijn volk heeft geleerd.”

Is er ruimte tussen wedergeboorte en geloof? vroeg een student. „Als je goed definieert, ja!” antwoordde ds. Schreuder. „Het geloof is te onderscheiden van de wedergeboorte, maar je mag ze niet te veel uit elkaar halen. De zaligheid ligt alleen in Christus.”

Of er beschrijvend of appellerend gepreekt moet worden? „Het valt me op dat Jezus niet één keer zonder bewogenheid heeft gepreekt, maar desondanks bleven er velen onder zijn prediking onbekeerd.”