In 1992 werd de bestaande amnestiewet aangenomen, maar die geldt alleen voor misdaden gepleegd tijdens de binnenlandse oorlog tussen 1 januari 1985 en 19 augustus 1992. Daardoor kunnen onder anderen leden van het toenmalige Jungle­commando, dat de wapens had opgenomen om het militaire regime van Bouterse te bestrijden, niet worden vervolgd.

Ook de periode tussen de staatsgreep van 25 februari 1980 en 1 april 1980 valt onder de regeling. Vijf parlementsleden van de Megacombinatie van Bouterse en één parlementariër van een coalitiegenoot hebben een voorstel ingediend om de amnestieregeling ook te laten gelden voor de periode van 1 april 1980 tot 1 januari 1985. En dus ook voor de moordpartij op 8 december 1982, waarbij vijftien tegenstanders van het regime werden geëxecuteerd.

Eind 2007 begon na jaren van vertraging het proces rond de Decembermoorden, waarin Bouterse als hoofdverdachte geldt. Overigens is hijzelf op geen enkele zitting verschenen, omdat hij de rechtszaak als een „politiek proces” beschouwt.

Het voorstel om de wet te wijzigen, komt op een pikant moment. Twee weken geleden zei een van de andere verdachten in het proces, Ruben Rozendaal, dat Bouterse wel degelijk op het moment van de moorden in Fort Zeelandia aanwezig was. Bouterse heeft dit altijd ontkend.

De verklaring van Rozendaal telt zwaar voor de krijgsraad; hij behoorde met Bouterse tot de groep van zestien militairen die op 25 februari 1980 de staatsgreep pleegden. Rozendaal is ernstig ziek en zegt openheid van zaken te hebben gegeven om een rein geweten te krijgen.

Tegenstanders van de amnestie menen dan ook dat Bouterse en zijn partijgenoten paniekvoetbal spelen om een ophanden zijnde veroordeling van het staatshoofd te voorkomen. De Stichting 8 december 1982, die de belangen van nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden behartigt, is geschokt door het voorstel. „Met dit foefje zullen alle gewetens gevangen blijven”, aldus voorzitter Sunil Oemrawsingh.

„De rechterlijke macht was de stem van degenen die gerechtigheid zochten, maar lijkt met dit initiatief verstomd te raken. Door de schuldigen van de Decembermoorden te laten ontglippen, wordt duidelijk gemaakt dat wij in een schijndemocratie leven. De bedenkers en architecten van deze ‘uitweg’ moeten beseffen dat hun amnestie een ingrediënt is van instabiliteit. Wij zullen alles doen om tegen de beoogde amnestiewet, die straffeloosheid zal bevorderen, te protesteren. Hiervoor zullen we nationale en internationale juridische bijstand inroepen. Dat zijn wij verplicht tegenover de kinderen en geliefden van de vermoorden.”

Vrienden

Betty Goede, voorzitter van de Organisatie van Gerechtigheid en Vrede (OGV), deelt die mening. „Suriname wordt nationaal en internationaal in diskrediet wordt gebracht. Desi Bouterse heeft zich blijkbaar goed laten scholen door zijn vrienden Theodore Obiang van Equatoriaal-Guinea en Hugo Chavez van Venezuela.”

Maar volgens André Misiekaba, partijgenoot van Bouterse en een van de indieners van het voorstel, is de tijd rijp voor verruiming van de amnestie­regeling. „Ik ben ervan overtuigd dat dit de manier is om deze zaak op te lossen en dit hoofdstuk rustig af te sluiten. Het is in het belang van de staat Suriname, we moeten vooruitkijken, en niet in het verleden blijven hangen. Jaren heeft men de kwestie laten liggen en is men niet tot vervolging overgegaan. Nu Bouterse president is, wil men hem op die manier uitschakelen. Er is maatschappelijke rust nodig. Er gaat te veel tijd verloren aan discussies over de jaren tachtig en de gevolgen daarvan.”

Vrijdag neemt het Surinaamse parlement het wetsvoorstel in behandeling. Het kan overigens nog enkele maanden duren voordat de wet daad­werkelijk in stemming zal worden gebracht. Vrijwel zeker is dat er een meerderheid voor bestaat.

De twee grootste coalitie­partners van de Megacombinatie zullen vermoedelijk voorstemmen. Daartoe behoort de A-Combinatie van Ronnie Brunswijk. Als voormalig leider van het Junglecommando profiteerde hij al van de amnestie­regeling. Een voor woensdag geplande, besloten vergadering van het parlement werd tot morgen uitgesteld omdat de coalitie­partijen het voorstel eerst met hun achterban wilden bespreken.