De enorme kaspositie -geen enkel bedrijf in de wereld heeft meer geld vrij te besteden- is een gevolg van de melkkoe die Windows heet. Nog steeds domineert dit besturingssysteem de personal computer. Weliswaar weet het gratis systeem Linux terrein te winnen, maar echt bedreigend wil het nog niet worden. Windows blijft een winstmaker, waardoor aandeelhouders van Microsoft zich inmiddels afvragen wat er met het kasgeld moet worden gedaan.

Na de Amerikaanse justitie, die Microsoft jarenlang heeft achtervolgd, is het nu de beurt aan de Europese Commissie om Windows te kraken. Nieuw is dat de commissie zich richt op de Windows-versies voor servers, die pc’s met elkaar verbinden, en de koppeling van Media Player aan Windows, waardoor consumenten op een eenvoudige wijze muziek kunnen afspelen op hun pc. Microsoft probeert ook te domineren op nieuwe terreinen, zo luidt de klacht van Brusselse mededingingsambtenaren, door Windows lastig te laten communiceren met concurrerende software.

In de juridische strijd in de Verenigde Staten draaide het vooral om het gedrag van Microsoft jegens concurrent Netscape, dat halverwege de jaren negentig snel opkwam met een internetbrowser. Microsoft reageerde daarop met een gratis browser, die werd gekoppeld aan Windows. Met Netscape liep het slecht af.

De Amerikaanse rechter Thomas Penfield Jackson oordeelde drie jaar geleden dat Microsoft zich zou moeten opsplitsen om concurrentie op de softwaremarkt te bevorderen. Hij werd echter in hoger beroep teruggefloten, waarna een gematigder rechter besloot dat een schikking de beste oplossing was. Die kwam er vorig jaar, waarin Microsoft enkele concessies deed aan andere softwarebedrijven en computerfabrikanten.

Europees commissaris Mario Monti zal het woord opsplitsing waarschijnlijk nooit in de mond nemen. Maar Microsoft zal de vastberadenheid van de Italiaan toch serieus moeten nemen.

Nu de Amerikaanse justitie niet meer bijt, zullen de juristen van de softwareproducent alles in het werk stellen om in ieder geval de door Gates veel uitgedragen „vrijheid van innovatie” te verdedigen. In de VS lukte dit, of Monti dit accepteert is de grote vraag. Zijn woordvoerder was gisteren duidelijk: Microsoft kan de voorlopige conclusies „niet in de wind slaan.” Het concern uit Redmond/Seattle is dus gewaarschuwd.