Dat blijkt uit onderzoek onder bijna 8000 vrouwen uitgevoerd door dr. Hanan El Marroun, wetenschappelijk onderzoeker aan het Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis. De resultaten van de studie zijn vandaag gepubliceerd in het tijdschrift Archives of General Psychiatry.

El Marroun onderzocht het verband tussen het slikken van moderne antidepressiva, de zogeheten selectieve serotonine heropname remmers (SSRI’s) door zwangeren en de groei van de foetus. El Marroun: „SSRI’s kunnen de placenta passeren en kunnen de serotoninebalans verstoren. Serotonine is belangrijk voor de groei van het ontwikkelende brein. Dierproeven hebben al laten zien dat deze verstoring nadelig kan werken op de ontwikkeling van de hersenen.”

El Marroun onderzocht drie groepen zwangeren: zwangere vrouwen zonder depressiesymptomen, zwangere vrouwen met ernstige depressiesymptomen en 99 zwangere vrouwen die SSRI’s gebruikten. Het ongeboren kind werd door middel van echo-onderzoek in elk trimester van de zwangerschap bekeken en opgemeten.

Bij vrouwen met depressieve klachten groeide de foetus minder goed dan bij vrouwen zonder depressieve klachten. Bij vrouwen die SSRI’s gebruikten, groeide het hoofdje van de foetus minder goed, maar het lichaam groeide normaal. Verminderde hoofdgroei kan gezien worden als verminderde hersenontwikkeling. El Marroun: „De foetus heeft een mechanisme dat ervoor zorgt dat de opbouw van de hersenen niet wordt verstoord als de omstandigheden minder goed zijn. Als er bijvoorbeeld een tekort aan voeding of zuurstof is, worden eerst huid en lever aangedaan, zodat de hersenen gespaard blijven. Dat bij blootstelling aan SSRI’s juist de groei van het hoofdje achterblijft en de rest van het lichaampje goed groeit, betekent dat SSRI’s specifiek schadelijk zijn voor het ontwikkelende brein. De lange-termijneffecten moeten we nog verder onderzoeken.”

Arts en epidemioloog Henning Tiemeier, tevens onderzoeksleider, stelt vanmorgen in de Volkskrant dat kinderen die in de baarmoeder waren blootgesteld aan de moderne SSRI’s meer autistische problemen hebben. Tiemeier heeft driekwart van de gegevens bekeken van de kinderen die nu 5 jaar oud zijn.

Het gebruik van SSRI’s wordt over het algemeen als redelijk veilig beschouwd, vooral in vergelijking met eerdere generaties antidepressiva. Deze veroorzaken grote schade aan hart en bloedvaten bij volwassenen, bovendien raken mensen ervan afhankelijk.

Onderzoek naar moderne antidepressiva liet volgens Tiemeier zien dat kinderen van moeders die deze middelen gebruikten tijdens hun zwangerschap nauwelijks hart- en gezichtsafwijkingen hadden. „Bij andere geneesmiddelen is dat wel zo, en daarom dacht men dat SSRI’s veilig zijn. Subtielere afwijkingen waren nog niet onderzocht.”

Uit het onderzoek blijkt ook dat de helft van de zwangere vrouwen SSRI’s slikt zonder dat ze ernstig psychisch ziek zijn. Tiemeier: „Het risico dat zij depressief worden, zou je in het belang van het kind moeten nemen.”

Het onderzoek van het Erasmus MC maakt deel uit van ‘Generation R’, een langlopend onderzoeksprogramma naar de ontwikkeling en gezondheid van tienduizend Rotterdamse kinderen.