Duizenden leerkrachten minder op basisscholen
DEN HAAG – In het basisonderwijs worden duizenden leerkrachten ontslagen. Volgens onderwijsorganisaties zijn de bezuinigingen de oorzaak, maar volgens minister Van Bijsterveldt is er een andere reden: het aantal leerlingen slinkt al jaren, waardoor scholen vaak te veel personeel hebben.
Dat blijkt uit onderzoek van de Volkskrant dat maandagmorgen werd gepubliceerd. De krant beweert dat „een opeenstapeling van bezuinigingen” de oorzaak van de „ontslaggolf” is. Eind 2010 werd echter al becijferd dat het aantal basisschoolleerlingen in Nederland –op dat moment 1,55 miljoen– in vijf jaar tijd met 7 procent ging dalen. In de drie noordelijke provincies en Gelderland en Limburg bedraagt de daling zelfs 12 procent.
Vergrijzing is de belangrijkste oorzaak van de terugloop. Verscheidene provincies hebben bovendien last van leegloop doordat veel jonge gezinnen naar de Randstad trekken omdat daar meer werkgelegenheid is.
Scholen hebben hierop in hun personeelsbeleid niet altijd tijdig ingespeeld, blijkt uit de reactie van minister Van Bijsterveldt in de Volkskrant: „Als besturen met problemen bij mij aankloppen, is bijna altijd sprake van meer personeel dan je op grond van het aantal leerlingen zou verwachten. Het aantal leerlingen daalt al een aantal jaren. Besturen zullen, hoe vervelend ook, daarom scherpe keuzes moeten maken.”
Van Bijsterveldt weerspreekt ook de berekening van de bezuinigingen op het primair onderwijs –volgens sectororganisatie PO-Raad jaarlijks ruim 900 miljoen euro, inclusief de aangekondigde bezuiniging van 300 miljoen op passend onderwijs, op een totaalbudget van circa 9,5 miljard euro– door te wijzen op de investeringen die ertegenover staan: „Het bedrag per leerling is gestegen en blijft stijgen.”
De minister bestrijdt daarnaast dat pabo’s jongeren tot leerkracht opleiden terwijl zij voorlopig niet aan de bak zullen komen, zoals de Volkskrant stelt. „De komende jaren zijn vraag en aanbod in evenwicht.” Vanaf 2015 ontstaat er zelfs een tekort aan leerkrachten.
De krimp van het personeelsbestand leidde er volgens het Participatiefonds, dat de werkloosheidsuitkeringen in het onderwijs regelt, toe dat het aantal uitkeringsaanvragen toenam van 2722 in 2009 tot 4737 vorig jaar.
Vorige maand bleek dat twee derde van de basisscholen in het basis- en het voortgezet onderwijs 2010 met verlies heeft afgesloten. In 2009 was dat nog de helft.
De onderwijsvakbonden hebben opgeroepen tot een landelijke staking op 6 maart vanwege de bezuiniging op passend onderwijs. De PO-Raad zegt de zorgen van de vakbonden te delen, „maar steunt als werkgeversorganisatie niet het stakingsmiddel.”
