„Christendom in China lange tijd verborgen”
PEKING – De aanwezigheid van het christelijk geloof in China is voor het Westen jarenlang verborgen gebleven.
Dat zegt journalist Wenguang Huang in de inleiding van het boek ”God is rood. De verborgen geschiedenis van de overleving en bloei van het christendom in communistisch China”. Huang vertaalde het Chinese boek onlangs in het Engels. De schrijver van ”God is rood” is Liao Yiwu, die in het verleden vaak kritiek uitte op de Chinese regering. Hij vluchtte in juli naar Duitsland, nadat de politie gedreigd had hem op te sluiten. De Chinese regering wilde hiermee voorkomen dat Liao zijn controversiële werk in andere landen publiceert.
Volgens Wenguang zijn er ongeveer 70 miljoen praktiserende christenen in China. „In deze maatschappij met een harde atheïstische regering is het christendom de grootste officiële religie”, aldus de vertaler. Dat terwijl christenen jarenlang zijn onderdrukt door de communistische regering. Het boek, grotendeels gebaseerd op gesprekken met Chinese christenen, verhaalt over moed en geloof onder extreme omstandigheden. Zo komt zuster Zhang aan het woord, een in 1908 geboren non die overleefde onder de extreme omstandigheden van de Culturele Revolutie. Nadat haar kerk door de regering was geconfisqueerd, werd ze boerin. Misschien wel het indrukwekkendst is het interview met dr. Sun, die een carrière als chirurg opgaf om de verpauperde wijken in de afgelegen dorpen Yi en Miao te dienen. „De Bijbel leert mij om in ontzag voor God te leven en om mensen lief te hebben. Dat zijn twee belangrijke eigenschappen die de Chinezen missen. Te veel Chinezen zijn bereid zich uitsluitend in te zetten voor materieel gewin. Ze hebben geen respect voor moraal, ethiek of wet”, aldus dr. Sun. „Hoe kunnen we dat veranderen? Kunnen we vertrouwen op de communistische partij? Kunnen we vertrouwen op de regelgeving van de regering? Kennelijk niet.”
Liao Yiwu vertelt ook het verhaal van Wang Zhiming, die preekte in de Chinese provincie Yunnan. Wang werd in 1969 gearresteerd en in 1973 geëxecuteerd. Een standbeeld van hem staat bij de Westminster Abbey in Londen, samen met die van negen andere christelijke martelaren.
De schaduw van het totalitaire systeem valt over het boek. Hoewel China kerken kent die door de staat zijn erkend, gaan veel christenen naar geheime bijeenkomsten. Het christendom functioneert als een spirituele haven, constateert Liao, zelf niet gelovig. Hij stelt moeilijke vragen. „Zal het christelijk geloof mensen meer onderdanig maken aan de totalitaire macht van de staat? Chinese geleerden discussiëren over de vraag of christenen de moorddadige regering vergeven als een bewijs van Gods barmhartigheid óf als een excuus voor lafheid.” Tegelijk ziet Liao dat de afgelegen plekken die hij heeft bezocht in China functioneren als een „middelpunten” van de ontmoeting tussen Oost en West. „Er vindt een botsing van culturen plaats. Er is nu een nieuwe christelijke identiteit die duidelijk Chinees is.”