Chanoeka en Kerst vallen dit jaar samen
Het is bijzonder dat dit jaar Kerst en Chanoeka, dat gevierd wordt van 21 tot en met 28 december, samenvallen. Het joodse feest begint na zonsondergang van de 24e dag van de joodse maand Kislev en valt dus ieder jaar op een andere datum in onze maand november of december.
In de net gerestaureerde Portugees-Israelietische Synagoge in Amsterdam werd woensdag op de eerste dag van het feest het eerste lampje van de negenarmige chanoekia aangestoken. Iedere dag wordt er een lampje meer ontstoken, totdat ze op de laatste dag van Chanoeka alle acht branden. Het negende lampje, de zogenaamde dienaar, wordt gebruikt om de andere lichten te ontsteken.
Met Chanoeka herdenken de joden de herinwijding van de tempel in Jeruzalem in 164 voor Christus. De tempel was door de Grieken ernstig ontheiligd. Zo was er zelfs een varken, een onrein dier, geslacht op het altaar.
Als de joden de menora, de zevenarmige kandelaar, na de herovering van Jeruzalem weer willen aansteken, blijkt er maar voor één dag koosjere olie te zijn. Maar de overlevering vertelt dat de menora op dat ene kruikje olie acht dagen lang bleef branden. Met Chanoeka wordt dit wonder herdacht.
Het is niet moeilijk om vanuit het chanoekafeest lijnen te trekken naar het kerstfeest. De stroomdraad die beide feesten verbindt, is het licht. Het licht in de tempel verwees naar God, de Schepper van het licht. Hij was het Die in het donker van de schepping het licht wakker riep: „Er zij licht!” En zonder Zijn lichtende nabijheid was Israël niets anders dan een volk dat in duisternis wandelde.
Met Kerst viert de christenheid de geboorte van het Licht der wereld. God brengt zo een in donkerheid verzonken wereld weer in de lichtkring van Zijn genade.
Jezus Christus is Gods Licht zonder schaduw. Hij is het Licht dat opgaat in de kerstnacht en dat, hoe anders het met Goede Vrijdag ook lijkt, nooit meer zal ondergaan.
Met Chanoeka wordt herdacht dat de tempeldienst in Jeruzalem weer hersteld werd.
Met de komst van Jezus wordt gevierd dat er een tijd komt waarin God alles en in allen zal zijn. Gods licht zal de donkerheid definitief van de aarde verbannen.
En in het nieuwe Jeruzalem is er geen tempel meer. Nooit zullen daar chanoekia’s of menora’s meer branden. En het licht van de zon of van kaarsen is daar niet meer nodig, schrijft Johannes in het Bijbelboek Openbaring. „Want de heerlijkheid Gods heeft haar verlicht en het Lam is haar Kaars” (Openbaring 21:23).
