We schrijven 2003. Bij pannenkoekenhuis De Vordense Pan in Vorden staan Berend en Mechteld. Twee ronde gaten op de plaats van hun hoofd geven aan waar 21e-eeuwse kinderen hun hoofd door kunnen steken. Even een fotootje en het nageslacht is voorgoed vastgelegd in kleding van het voorgeslacht. In een begeleidend schrijven geeft Berend aan dat het allemaal nog mooier kan: „Heb je meer tijd en wil je je verkleden? Ga dan naar binnen en vraag naar de sleutel van de verkleedkast. Kies maar uit hoe Middeleeuws je eruit wilt zien.”

Na de verkleedpartij gaat het verder op de fiets. Berend wijst de weg. Dat doet hij al vanaf de VVV van Vorden. Daar start de kinderfietsroute ”In de sporen van Berend”. De route is speciaal geschreven voor kinderen van ongeveer 8 tot 12 jaar, zo’n beetje de leeftijd die Berend ook heeft. Dat praat wat makkelijker, tegen leeftijdgenoten.

Doorsneetekening
En ’praten’ doet Berend, al vanaf het begin van de route. Hij stuurt ons langs het kasteel van zijn vader en geeft daar een opdracht. Naar aanleiding van een prachtige doorsneetekening van kasteel Vorden moeten we aangeven welke spullen wij nu wel hebben en Berend toen niet. Of andersom. Een 21e-eeuwse trekker maait het gras. Dat is alvast één. Maar Berend heeft ook geen badkamer, glas, wc of koelkast. Die laatste zal hij ook niet missen: „In tijden van nood komt het hele dorp bij ons op het kasteel wonen. Wij hebben dus veel ruimte nodig voor voedselvoorraden. Dan lijkt mij zo’n koelkast maar behelpen.”

Aan het grote kasteel met al die gastenruimten en voorraadkamers kun je zien dat Berend van adel is. Hij vraagt zich in het routeboekje af of de kinderen die meedoen dat ook zijn. Zo niet, dan moet dat snel veranderen, vindt hij. Op camping Kleine Steege in Wichmond kan dat. „Overleg even met de eigenaars waar je kunt gaan zitten om je eigen familiewapen te maken”, adviseert Berend. In de rugzak die de kinderen bij zich hebben -bij de Vordense VVV te koop- zitten onder andere kleurpotloden en een clickbutton. „Als het wapen klaar is, doe je hem in de button. Die klik je op. Nu kan iedereen zien dat je geen boerenpummel bent, maar van adel. Zoals ik.”

Een echte edelman ruimt zijn rommel op en gaat dan pas verder met zijn route. Op weg naar het tweede onderkomen van Berends vader, kasteel Hackfort. Onderweg mogen we van Berend nog even met het snorrebotje uit de rugzak spelen. Kasteel Hackfort mag alleen vanuit de verte worden bekeken, er wonen nu andere mensen, geeft Berend aan. „Als iedereen dan gaat kijken, hebben die mensen geen rust meer.” Jammer, het ziet er prachtig uit.

Pastoor
Maar er is meer te doen. Opstijgen en verder rijden. Berend vertelt ondertussen van zijn schooltijd. Hij is nu acht jaar en moet volgend jaar naar een andere adellijke familie als page. „Ik moet daar dan aan tafel bedienen, boodschappen doen en berichten rondbrengen. Daarnaast geeft de pastoor mij les in rekenen, schrijven en Latijn. Als ik twaalf ben, word ik schildknaap en als ik goed mijn best doe word ik op mijn achttiende tot ridder geslagen.”

Om ridder te blijven, moesten ze steeds trainen in vechttechnieken. Dat deden ze op toernooien. Fietskinderen die nog energie overhebben, kunnen bij camping de Goldberg een toernooi nadoen. Gelukkig niet met zwaarden en lansen, maar met opgerolde kranten. „Je hoeft elkaar niet in de pan te hakken”, geeft Berend ter geruststelling aan. De winnaar wordt geridderd met een zacht schouderklopje.

Na het intensieve toernooi stappen we op voor de laatste etappe. De kerktoren van Vorden komt tussen de bomen door al weer in zicht. De kerk staat in hetzelfde straatje als het VVV-kantoor, dus als we daar zijn, is de route klaar. Maar we zijn er nog niet. Berend stuurt de fietsers eerst nog de kerk in. Hij ligt daar begraven. Hij heeft namelijk echt bestaan. Berend was de zoon van Jacob van Hackfort tot Vorden en de vrouwe van Herxen. Als jong ventje loopt hij van huis weg reist als troubadour en schoenmakersknechtje over de Veluwe. Hij wordt herkend en daarna naar het hof van Karel van Gelre gebracht. Daar krijgt hij een opleiding voor het leger van de hertog.

Afscheid
Dat hij het goed doet in dat leger, blijkt wel uit het feit dat hij tekent voor de vrede na een oorlog in Oost-Friesland. Berend krijgt allerlei baantjes: hij wordt tijdelijke baas in het graafschap Zutphen, in Blankborch in Twente en in Diepenheim. In 1538 overlijdt Karel van Gelre en komt Berend in dienst van zijn opvolger. Als keizer Karel V in 1544 de baas van Gelre wordt, gaat Berend met pensioen. Hij overlijdt in 1557.

”In de sporen van Berend” is een leuke tocht vol verrassingen. Gaandeweg krijgt de (jeugdige) fietser een beeld van het leven in de Middeleeuwen. Bij het afscheid vraagt Berend daar ook naar: „Noem de dingen op die je in de Middeleeuwen leuker vindt dan in je eigen tijd. Zijn er ook dingen in je eigen tijd die je leuker vindt? Ik ben benieuwd naar het antwoord.”

De fietsroute ”In de sporen van Berend” is voor 3 euro verkrijgbaar bij de VVV van Vorden. De rugzak kost 9,75 euro.