Een beter moment voor een discussie over de reikwijdte van het grondrecht van de vrijheid van godsdienst, hadden de thema-afdeling Religie en levens­beschouwing en de D66-afdeling Amsterdam niet kunnen kiezen. Juist deze week werd bekend dat de VVD in de Eerste Kamer zeer sceptisch staat tegenover het initiatiefwetsvoorstel van de Partij voor de Dieren om ritueel slachten te verbieden. Er ontwikkelt zich een trend om de initiatiefwet niet te aanvaarden.

D66 en GroenLinks twijfelen, zo bleek tijdens donderdagavond. Oud-D66-senator Gelderblom noemt tijdens het debat vier bezwaren tegen de initiatiefwet. Het eerste is de proportionaliteit: „Er worden jaarlijks 500 miljoen dieren geslacht, waarvan 3000 op een rituele Joodse manier. Waar hebben 
we het eigenlijk over?”

Vervolgens citeert ze uit artikel 18 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Daarin staat dat minderheidsgroepen het recht hebben ritueel te slachten: „Het EVRM is niet zomaar iets. Het is de grondwet van Europa.”

Het derde argument dat Gelderblom aanvoert, gaat over de vermeende afwezigheid van lijden als het dier wel worden verdoofd. Volgens de democrate blijkt uit onderzoek dat dieren die met een pistool een pen in hun kop krijgen, ook lijden.

Tot slot heeft ze grote bezwaren tegen het amendement dat in de wet is opgenomen om joden en moslims wel de ruimte te geven voor ritueel slachten als ze kunnen bewijzen dat het dier hierbij minder lijdt. „Dat bewijs is niet te leveren. Bovendien is het niet passend dat hiervoor in de wet de om­gekeerde bewijslast is opgenomen. En als het bewijs geleverd kan worden, heeft de wet haar zeggingskracht verloren.” Ze speekt de hoop uit dat de Eerste Kamer deze argumenten zwaar laat wegen.

In ieder geval heeft GroenLinkssenator Ganzevoort de bezwaren vernomen. Hij is een van de panelleden. Ganzevoort spreekt van een lastige afweging, maar het lijkt alsof de tegenargumenten zwaarder wegen dan de argumenten voor. „Het amendement is een principieel probleem in de wet.” En: „Als we door onze manier van consumeren zo veel dierenleed veroorzaken, moeten we dan een kleine groep het recht ontzeggen om ritueel te slachten?”

Een moslim wijst erop dat varkens vaak worden vergast voor de slacht: „Dat duurt wel tien seconden.” Een liberale Jood zegt dat hij door de discussie bijna heeft besloten voortaan koosjer te gaan eten.

Kleinpaste, D66-raadslid in Amsterdam-Centrum, stelt dat een verbod niets oplevert. Hij had een slager gesproken en die verzekerde hem dat er in Nederlandse winkels vlees van onverdoofd geslachte dieren verkocht zal blijven worden. „Hij gaat het gewoon in België halen.”

Tijdens de bijeenkomst komen veel bezwaren naar buiten over het idee van VVD-Kamerlid Hennis om de godsdienstvrijheid af te schaffen. D66’er Gelderblom stelt dat er een verkeerd signaal van uitgaat, in het bijzonder naar landen waar geen godsdienstvrijheid is. Ze krijgt applaus van de aanwezigen.

Opmerkelijk is dat Ganze­voort afstand neemt van oud-GroenLinksleider Halsema. Laatstgenoemde betoogde vorig jaar dat vrijheid van godsdienst alleen een individueel recht is. De GroenLinkssenator noemt dat een te beperkte benadering: „Mensen moeten ook het recht hebben om zich te organiseren.” Bij de vrijheid van godsdienst hoort volgens Ganzevoort ook het recht van mensen om „hun leven in te richten overeen­komstig hun overtuiging.”