De Pieter Zandt Scholengemeenschap in Kampen, Staphorst en Urk kent geen klassenavonden in de letterlijke zin van het woord, meldt J. van Putten, voorzitter van het college van bestuur. „Wel doen veel docenten één of twee keer per jaar iets met hun mentorklas, meestal in aansluiting op een schooldag. Vaak is het programma een combinatie van een sportieve activiteit, bijvoorbeeld een kanotocht, met aansluitend een barbecue of een Chineesje. Zoiets is dan om een uur of acht ’s avonds afgelopen. Bij Noordeinde, onder Kampen, zit een leuke uitspanning waar dergelijke activiteiten mogelijk zijn. Ik denk dat de meeste leerlingen van onze school daar inmiddels wel een keer geweest zijn.”

Van Putten signaleert de trend onder leerlingen om zelf „een soort klassenavonden” te organiseren. „Ze zijn dan niet gebonden aan de schoolregels en hebben de vrijheid om hun eigen muziek- en kledingkeuze te bepalen. Uiteraard zijn we als school niet verantwoordelijk voor dergelijke bijeenkomsten.”

De Pieter Zandt verbiedt z’n docenten niet bij door de leerlingen georganiseerde klassenavonden aanwezig te zijn. Van Putten: „Mijn vrouw, ook docente, en ik zijn een keer uitgenodigd voor een barbecueavond in Staphorst. Ik was op dat moment verhinderd, maar ik zou er geen enkele moeite mee hebben gehad om te gaan. Zolang de sfeer goed is en de activiteit is bedoeld om elkaar beter te leren kennen, is daar niets mis mee. Het gaat vaak fout als het een louter consumptieve avond wordt, waarbij de leerlingen achterover in hun stoel hangen en de dorst wordt gelest met het ene pilsje na het andere.”

Zo veel contacten

De traditionele klassenavond is niet meer van deze tijd, vermoedt J. Vermeulen, sectordirecteur bovenbouw havo/vwo van het Driestar College in Gouda, Lekkerkerk en Leiden. „Ik hoor er nauwelijks iets over, zeker in de hogere leerjaren. Jongelui hebben tegenwoordig allemaal zo veel contacten. Ze hebben er echt geen behoefte meer aan om als klas een avondje bij elkaar te gaan zitten.”

Dat laat onverlet, stelt Vermeulen, dat leerlingen zelf soms iets organiseren. „Ze gaan bijvoorbeeld met elkaar bowlen en daarna eten bij McDonald’s. Anderen vieren met de klas sinterklaas. Soms wordt daarbij ook de mentor uitgenodigd. Dit soort bijeenkomsten is vooral in de onderbouw aan de orde. In de bovenbouw hoor ik er nooit over.”

In de vmbo-bovenbouw van het Driestar College is er wel een 
andere, jaarlijks terugkerende activiteit, meldt Vermeulen. „Leerlingen in het examenjaar huren een pand in de stad waar ze wat drinken met elkaar, onder andere bier en wijn, en moderne muziek draaien. Daar dragen wij als school geen verantwoordelijkheid voor. We vragen onze docenten om er niet naartoe te gaan. Ook 
de school organiseert als afslui-
ting van het examenjaar een bijeenkomst. Daar voeren leerlingen stukjes op waarin bijvoorbeeld docenten worden nagespeeld. 
De docenten zijn zelf aanwezig 
en doen soms ook stukjes.”

In lijn

Ook de Gomarus Scholengemeenschap in Gorinchem heeft als beleid dat de school geen verantwoordelijkheid neemt voor klassenavonden die door leerlingen worden georganiseerd. „Vaak vinden die bij leerlingen thuis plaats. Wij kunnen dat als school natuurlijk niet verbieden. Zo is het gebruikelijk dat klassen in de onderbouw iets organiseren aan het eind van het schooljaar als afsluiting”, zegt ir. Chr. J. Flikweert, voorzitter van het college van bestuur.

Soms zijn er leraren aanwezig bij door de leerlingen georganiseerde klassenavonden. Flikweert: „Zolang de sfeer en de inhoud van zo’n avond in lijn zijn met wat er van school verwacht mag worden, heb ik daar geen bezwaar tegen. Als de bijeenkomst afwijkt van de schoolregels, vragen wij de docenten er niet naartoe te gaan. De verantwoordelijkheid voor een dergelijke klassenavond berust bij de ouders waar de bijeenkomst wordt gehouden.”

Geen heksenjacht

Het Van Lodenstein College in Amersfoort, Hoevelaken, Barneveld en Kesteren gaat „terughoudend” om met klassenavonden in schoolverband, zegt H. P. W. Klaassen, voorzitter van het directieteam. „Als leerlingen of een mentor zo’n bijeenkomst willen organiseren, hebben ze toestemming van de locatiedirectie nodig. Zo staat het in onze schoolgids.”

Klaassen wil de regel niet gewichtiger maken dan hij is. „We houden als directie geen heksenjacht op klassenavonden. Als we horen dat er ergens iets wordt georganiseerd, zitten we er echt niet direct bovenop. In het verleden zijn er op klassenavonden wel eens dingen gepasseerd waar we als school minder blij mee waren, maar ik ken ook voorbeelden van klassenavonden die perfect verliepen. We moeten ons niet richten op excessen. Daar is wat ons betreft geen reden toe.”

Overigens heeft Klaassen de indruk dat er „niet veel” klassenavonden in schoolverband worden georganiseerd. „Het onderwerp komt nauwelijks ter sprake op onze directievergaderingen. Het is echt geen issue. In het verleden was het dat wel. Toen hing rond het onderwerp klassenavonden een enigszins beladen sfeertje.”

Docenten die door hun klas worden uitgenodigd om een door leerlingen georganiseerde klassenavond bij te wonen, zijn vrij in hun beslissing, aldus Klaassen. „Waarbij ze natuurlijk weten dat we er als school terughoudend mee omgaan. Maar het feit dat leerlingen hun docent uitnodigen, geeft vaak al aan dat ze niet van plan zijn dingen te doen die tot vervelende incidenten leiden.”

Dit is het derde deel van een serie over de omgang van reformatorische middelbare scholen met veelbesproken gedragsregels.