Dat blijkt uit een vorige week gepresenteerd onderzoek van het christelijke onderzoeksbureau Empty Tomb.

Gemeenteleden gaven in 2009 –het jaar waarop het onderzoek betrekking heeft– gemiddeld 2,38 procent van hun inkomen aan de kerk. Ruim 2 procent werd gebruikt voor de facilitering van het gemeenteleven, bijvoorbeeld financiering van gebouwen en salarissen. Slechts 0,34 procent ging naar charitatieve instellingen.

Dat is het laagste percentage sinds 1968, het jaar dat Empty Tomb met de jaarlijkse onderzoeken begon. Destijds gaven Amerikaanse christenen via de kerken nog 0,66 procent van hun inkomen aan liefdadigheid.

Volgens een van de onderzoekers, Sylvia Ronsvalle, is het een slecht teken dat steeds minder geld naar zending en charitatieve instellingen gaat. „Als een kerk zich naar binnen keert en het geluk van zijn leden boven de dienst aan anderen stelt, beweegt die kerk zich in de richting van heidense waarden.” Haar boodschap: „Wij horen offers te brengen en alles te doen wat in ons vermogen ligt om te zorgen dat iedereen die een Bijbel wil hebben er ook een krijgt.”

Het rapport van Empty Tomb is gebaseerd op gegevens van vooral lutheraanse, presbyteriaanse en episcopale gemeenten. Van rooms-katholieken en evangelicalen waren geen ge­gevens beschikbaar, maar de onderzoekers veronderstellen dat hun geefgedrag weinig afwijkt van dat van de wél onderzochte Amerikanen.

Ronsvalle ziet de recessie niet als oorzaak van de afgenomen vrijgevigheid. „Mensen geven niet minder in jaren van recessie, hoewel de giften in de jaren daaromheen wél structureel afgenomen zijn.”

De Amerikaanse cijfers zijn moeilijk vergelijkbaar met Neder­landse, omdat de geldstromen anders verlopen. Zo zijn giften aan charitatieve instellingen in Nederland aftrekbaar voor de belasting, wat ervoor zorgt dat het geld daar slechts voor een deel via de kerken terechtkomt.

De inkomsten van de kerken zelf zijn de afgelopen jaren in Nederland maar weinig gedaald. Bijvoorbeeld bij de actie Kerk­balans, een jaarlijkse gezamenlijke geldwerfactie voor plaatselijke gemeenten en parochies binnen onder meer de Protestantse Kerk in Nederland, de Rooms-Katholieke Kerk en de Algemene Doopsgezinde Sociëteit.

Sinds de invoering van Kerk­balans nieuwe stijl, in 2005, kon de actie rekenen op een jaarlijkse toename. Alleen dit jaar was er sprake van een daling met 
0,8 procent. Deze wordt ver­oorzaakt door de afname van het aantal leden. Het toegezegde bedrag per lid nam juist toe: minder mensen geven meer.