Iedereen besefte op 9/11 dat de terreuraanvallen een keerpunt betekenden in de geschiedenis. Velen spraken ook over het apocalyptische karakter van de gebeurtenissen. Christenen vroegen zich af wat de bedoeling was van deze ramp.

In de eerste weken na de aanvallen op New York en Washington was zichtbaar dat meer mensen dan voorheen op zoek waren naar zin­geving, naar antwoorden op de diepste levensvragen. Kerken zaten voller dan gebruikelijk. Predikanten en pastoraal werkers waren druk met gesprekken met mensen die geestelijke bijstand vroegen. Zou er sprake zijn van een reveil?

Tien jaar later heerst er ten aanzien van dat punt teleurstelling. Van een geestelijk ontwaken is bepaald geen sprake. Het verlangen naar antwoorden op levensvragen lijkt te zijn afgenomen. In ieder geval als we dat afmeten aan het kerkbezoek in Amerika en zeker ook Europa. „In 2001 rinkelde op 9/11 de wekker, we drukten hem uit en zijn weer verder gaan slapen”, schreef de Amerikaanse theoloog Richard Sproul deze week. Anders gezegd: de aanslagen hebben mensen nauwelijks aangespoord om tot bezinning te komen. De geestelijke situatie in de westerse wereld is dus niet wezenlijk veranderd.

Het omgekeerde is ook het geval. Veel mensen stelden de achterliggende jaren de vraag : Waar was God op 9/11? Als Hij bestaat, hoe kan Hij dan toelaten dat zo’n ramp zich voordeed?

Verschillende sociologen hebben deze vaak onbeantwoorde vragen in verband gebracht met de opmars van het atheïsme die zich in het afgelopen decennium manifesteerde. Het debat tussen geloof en atheïsme is in de voorbije tien jaar scherper geworden. De druk om het geloof naar de binnenkamer van de privéwoning te dirigeren, is toegenomen.

Veelzeggend is dat direct na de aanslagen president Bush samen met zijn voorgangers naar de kerk gingen. De hoogste overheidsdienaar wilde toen in het huis van gebed steun zoeken. Morgen bij de officiële herdenking is dat totaal anders. Geen enkele geestelijke leider mag daarbij het woord voeren, zo hebben de autoriteiten besloten. Geen gebed, geen geestelijke toespraak. Bij de herdenking is geen plaats ingeruimd voor God.

Rationeel is er ook geen overtuigend antwoord te geven op de vraag naar het Godsbestuur bij dramatische gebeurtenissen zoals de aanslagen van 9/11. Wie dat wel probeert, staat heel snel met een mond vol tanden.

Desondanks mag de gelovige weten dat God er ook was op 9/11, net zoals in de dagen ervoor en daarna. Ook al begrijpt hij niet de waaroms in het leven, het geeft de gelovige rust te weten dat God ook van het lijden af weet en dat dit ook de mensen iets te zeggen heeft. De bekende schrijver en apologeet C. S. Lewis heeft gezegd: „God fluistert tot ons in onze vreugde; Hij spreekt in ons geweten, maar Hij roept luid in ons lijden. Dat lijden is de megafoon om een dove wereld wakker te schudden.”