„Specialist frustreert marktwerking in zorg”
DEN HAAG – Het is achteraf bezien een „strategische fout” geweest dat specialisten het nieuwe declaratiesysteem in de ziekenhuiszorg in 2006 zelf mochten ontwerpen.
Dat zegt oud-minister Hoogervorst (VVD, Volksgezondheid), in 2006 verantwoordelijk voor de nieuwe zorgverzekeringswet, in het boek ”Graaiers of redders?” over vijftien jaar marktwerking, dat dinsdag verscheen.
Het nieuwe declaratiesysteem dat inzette op het standaardiseren van behandelingen en vergoedingen was nodig om in de ziekenhuiszorg vrije prijsvorming te bevorderen. Doordat specialisten hun honorarium mochten versleutelen in het systeem zijn sommige vergoedingen nu „goudgerand”, aldus Hoogevorst. „Dat hadden we zo niet moeten doen.” De belangrijkste doelstelling van marktwerking in de zorg was een miljardenbesparing door meer doelmatigheid. „Hierin heeft de marktwerking gefaald”, constateren de auteurs, verbonden aan de TU Delft: de kosten van de zorg als percentage van het bruto binnenlands product zijn sinds de introductie van de marktwerking in 2006 gestegen.
Weliswaar is de kostprijs per behandeling gedaald, maar specialisten zijn tegelijkertijd meer ingrepen gaan verrichten. Deels spelen de vergrijzende bevolking en de beschikbaarheid van nieuwe technologieën daarbij een rol, maar Hoogervorst ziet ook veel „strategisch declareergedrag” onder specialisten. „Dat hebben we enorm onderschat.”
Bij de invoering van de marktwerking in de zorg onder het kabinet-Balkenende II gaf Hoogervorst met tegenzin alleen de tarieven vrij voor eenvoudige, planbare behandelingen, zoals eenvoudige heup-, knie- en staaroperaties; bij elkaar een derde van alle ingrepen. „Meer zat er op dat moment niet in”, stelt hij in het boek.
Latere pogingen tot uitbreiding door toenmalig minister Klink werden geblokkeerd door de PvdA. Huidig zorgminister Schippers (VVD) vond aanvankelijk de PVV op haar weg. Na een abrupte ommezwaai ging Wilders’ partij er afgelopen voorjaar echter mee akkoord dat ziekenhuizen in 2015 alsnog voor 70 procent van hun behandelingen zelf de prijs mogen bepalen. Wel besloot Schippers de verwachte omzetstijging te binden aan een zogeheten budgetplafond. „Een wonderlijke, beweeglijke mix van markt en overheidsbemoeienis”, is de conclusie van de auteurs van de TU Delft.
